خورشید و باد جای نفت و گاز را می‌گیرد؟

بازنگری در مصرف انرژی به‌نظر می‌رسد با تردیدهایی همراه شده، زیرا در دهه گذشته تولید انرژی از خورشید و باد افزایش یافته اما همزمان مصرف منابع فسیلی هم بیشتر شده است.
بازار در گزارشی نوشت: جهان به دلایل بسیاری در حال گذر از یک وضعیت افول و بازنگری در انتقال انرژی است اما در حالی روی توسعه انرژی‌های نو و تجدید‌پذیر توجه و سرمایه‌گذاری‌های متعددی صورت گرفته که انرژی فسیلی هنوز از نظر کارایی، قابلیت اطمینان، هزینه‌‌های نسبی و افزایش هزینه‌‌ها برای دولت‌‌ها و مردم مناسب‌‌ترین است اما سفر به سوی منابع چندگانه انرژی ادامه دارد و بر اساس منحنی صاف و بدون عقب‌نشینی در اینجا و آنجا نخواهد بود، به‌خصوص که تاریخ تحولات سیستم انرژی همیشه طولانی و پر از شباهت‌‌ها در استفاده از منابع بوده است.
یکی از جنبه‌های چالش این است که با توجه به فشارهای اقتصادی و مالی تقریبا در همه کشورها، دگرگونی هزینه‌بر است. بورگن می‌گوید که جهان در سال ۲۰۲۳ حدود ۲‌تریلیون دلار برای انتقال انرژی هزینه خواهد کرد. از طرفی در طول دهه گذشته، تولید انرژی از خورشید و باد افزایش یافته است، اما مصرف انرژی از منابع فسیلی در همان دوره افزایش یافته است. طبق مطالعات، کشورهایی که منابع تجدیدپذیر را اضافه می‌کنند، مصرف را بیشتر از منابع انرژی فسیلی می‌کنند. به عنوان مثال، دولت بایدن بیان می‌کند که منابع انرژی تجدید‌پذیر تا سال ۲۰۵۰ به رشد خود ادامه می‌دهند، اما شاهد افزایش مصرف انرژی فسیلی نیز خواهند بود.
در قرن نوزدهم، در طول انتقال از چوب به زغال‌سنگ، باوجود افزایش سهم زغال‌سنگ از مصرف کلی، مصرف چوب همچنان رو به افزایش بود. همین توسعه با مصرف نفت و زغال‌سنگ در سال ۱۹۷۰، مصرف زغال‌سنگ، چوب، گاز و نفت افزایش یافت. از زمان توافق پاریس در سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۳، تولید برق از انرژی‌های فسیلی به رکورد بالایی رسیده و رشد ۱۲‌درصدی را در مقایسه با رشد ۴۴‌درصدی انرژی‌های تجدیدپذیر به ثبت رسانده و به این ترتیب سهم انرژی‌های فسیلی از ۶۷درصد به ۶۱‌کاهش یافته است.
یکی از چالش‌های ساختاری این است که بازگشت سرمایه در تولید برق از انرژی‌های تجدیدپذیر برای سرمایه‌گذاران جذاب نیست. تاریخچه و هزینه‌‌ها نشان می‌دهد که این تحول کوتاه، آسان یا کم‌هزینه نخواهد بود. در این بین با توجه به لنز انتخابی، صرف‌نظر از اینکه اهداف چقدر بلند یا منطقی به نظر می‌رسند، یا اینکه کدام صرفه اقتصادی بیشتری دارند، می‌تواند تبدیل انرژی متفاوت باشد. شاید بهترین مثال این باشد که چندکشور در تابستان امسال برای تولید برق دست‌وپنجه نرم می‌کنند. بوگرن در جدیدترین کتاب خود با عنوان «بهترین چیزها اول» ۱۲راه‌حل را ارائه می‌دهد که از نظر او به لحاظ اقتصادی و زیست محیطی بهینه هستند، به ویژه برای کشورهای در حال توسعه و فقیر، اما پس از نوشتن کتاب بحث‌برانگیزThe Skeptical Environmentalist در سال ۲۰۰۱ راه‌حل متفاوتی ارائه کرد. روایتی که نسبت به روایت سنتی در مورد انرژی و محیط‌زیست از نظر اقداماتی که دولت‌ها در انرژی‌های تجدید‌پذیر انجام می‌دهد تاثیر کمی بر گرمایش جهانی خواهد داشت. مشکل منابع انرژی تجدیدپذیر این است که آنها به شرایط آب‌وهوایی بستگی دارند و ممکن است در زمانی که ما به آنها نیاز نداریم در دسترس باشند یا در زمان نیاز ناپدید شوند، بنابراین، آنها گاهی اوقات ارزان به نظر می‌رسند زیرا اندازه‌گیری اغلب در طول ثروت انجام می‌شود بهره‌مندی از آنها و بنابراین هزینه واقعی بسیار بیشتر است اگر هزینه شامل دوره‌های وقفه و هزینه ذخیره‌سازی، شبکه و سرمایه‌گذاری‌های غیرمستقیم مانند چالش‌های معدن و رقابت برای مواد معدنی و اثرات زیست‌محیطی را به آن اضافه کنیم. قبل از اینکه یک راه‌حل اقتصادی برای ذخیره انرژی، که هنوز بسیار گران و اغلب غیرعملی است، ارائه کنیم. باید توجه داشته باشیم که انرژی‌های تجدید‌پذیر نمی‌توانند با انرژی‌های فسیلی رقابت کنند. زاویه دیگر استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر برای تولید الکتریسیته است که حدود یک‌پنجم کل انرژی را تشکیل می‌دهد و بنابراین تولید انرژی برای تولید آهن، سیمان، کود‌ها، مواد شیمیایی یا کشاورزی را شامل نمی‌شود. این دگرگونی به مالیات بیشتری بر انرژی فسیلی نیاز دارد تا رقابتی‌تر شود و در نتیجه هزینه‌های اضافی را با توجه به بدهی زیاد کشورها و افراد بر مصرف‌‌کننده تحمیل کند. البته باید توجه داشت که این دگرگونی ممکن است مانع رشد اقتصادی شده و در نتیجه به هزینه واقعی تبدیل شود.