خودکشی ناآگاهانه!

مهر- فرهنگ مصرف درست و صحیح دارو در کشور ما آنطور که باید و شاید به درستی ترویج نشده و همین موضوع سبب شده که بیشترین مصرف داروهای آنتی‌بیوتیک را برای خود ثبت کنیم. این در حالی است که از خطرات و عوارض جدی این قبیل داروها چندان آگاه نیستیم و نمی‌دانیم چه بلایی سر سلامت ما می‌آورد. بررسی ۱۰ داروی پرمصرف در کشور نشان می‌دهد که آمار استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها روند افزایشی داشته و آموکسی‌سیلین پرفروش‌ترین داروی نیمه نخست ۱۴۰۳ بوده است.
حیدر محمدی، رییس سازمان غذا و دارو گفت: کپسول آموکسی‌سیلین ۵۰۰میلی‌گرم در نیمه نخست سال‌جاری از لحاظ تعداد و مبلغ، پرفروش‌ترین داروی بازار بود.
وی با اشاره به آمار پرفروش‌ترین داروهای بازار دارویی کشور در شش ماهه گذشته افزود: پس از آموکسی‌سیلین، داروهایی همچون ivig، سرم تزریقی، استامینوفن، آزیترومایسین، سفکسیم، آموکسی‌کلاو، کلوپیدوگرل، آدالیمومب تزریقی، انسولین آسپارت، واکسن آنفلوآنز (۴ ظرفیتی) و سفازولین تزریقی به ترتیب ۱۰ داروی پرفروش از لحاظ ریالی بوده‌اند.
به گفته محمدی، با توجه به اینکه در فهرست ۱۰موردی داروهای پرفروش چهار مورد آن مربوط به آنتی‌بیوتیک‌هاست، نشان می‌دهد که باید در حوزه تجویز و همچنین مصرف خودسرانه این دارو اقدامات فرهنگی بیشتری صورت گیرد.
رییس سازمان غذا و دارو تصریح کرد: از بین داروهای پرفروش از نظر تعداد نیز همچنان آموکسی‌سیلین در رتبه اول و قرص‌های سرماخوردگی بزرگسالان، متفورمین، استامینوفن کدئین، فاموتیدین، لووتیروکسین، آسپیرین، لوزارتان، (استامینوفن، کافئین، ایپوپروفن) و قرص پنتوپرازول به ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار دارند. آنتی‌بیوتیک‌ها، انواعی از داروهای قدرتمند هستند که توانایی درمان برخی گونه‌های باکتری را دارند. مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند جان انسان‌ها را نجات دهد.
وقتی که یک باکتری وارد بدن می‌شود، قبل از رشد و تکثیر و ایجاد علائم، گلبول‌های سفید خون (WBCs) به آنها حمله می‌کنند و به صورت طبیعی آنها را از بین می‌برند. با این حال، گاهی اوقات تعداد باکتری‌ها خیلی زیاد می‌شود و بدن دیگر توانایی مبارزه با آنها را ندارد. در چنین شرایطی آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند به از بین بردن باکتری‌ها کمک کنند. آنتی‌بیوتیک‌ها انواع گوناگونی دارند که هر کدام در درمان نوع خاصی از باکتری‌ها موثر هستند.
زمانی که به عفونت‌های باکتریایی مبتلا می‌شوید، مصرف آنتی‌بیوتیک آغاز می‌شود. تشخیص این نوع بیماری‌ها برعهده پزشک است و در صورت نیاز برای شما آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند. شما نباید این داروها را سر خود و بدون نسخه تهیه و مصرف کنید.
بیماری‌هایی که بر اثر ورود ویروس به بدن ایجاد می‌شوند، با آنتی‌بیوتیک
قابل‌ درمان نیستند. حتی گاهی اوقات پزشک هم قادر به تشخیص عفونت باکتریایی از ویروسی نیست. در چنین شرایطی ممکن است نیاز به انجام آزمایش برای تشخیص نوع عفونت باشد تا در صورت نیاز بتوانید آنتی‌بیوتیک مصرف کنید.
بنابر اعلام سازمان غذا و دارو، آنتی‌بیوتیک‌ها در فهرست داروهای بدون نسخه یا همان OTC قرار ندارند و از همین‌رو داروخانه‌ها اجازه ندارند این قبیل داروها را بدون نسخه پزشک عرضه کنند. این در حالی است که چنین تخلفاتی به وفور در سطح برخی داروخانه‌های کشور مشاهده می‌شود.
چند روز قبل وقتی برای تهیه نسخه دارو وارد داروخانه شدم و منتظر بودم، دیدم که یک مراجعه‌کننده وارد شد و تقاضای چند ورق آموکسی‌سیلین کرد. مسوول فنی که یک خانم بود، پرسید این همه کپسول را برای چه می‌خواهد و آن مرد میانسال هم گفت که وقتی ناخوش می‌شویم، می‌خوریم. به همین راحتی، مسوول فنی داروخانه پذیرفت و قانع شد که چند ورق آموکسی‌سیلین بدون نسخه بدهد. چنین صحنه‌هایی در برخی داروخانه‌ها به وفور دیده می‌شود و کسی هم پاسخگو نیست.
مینو محرز، متخصص بیماری‌های عفونی با بیان اینکه مصرف زیاد آنتی‌بیوتیک دردی را دوا نمی‌کند و باید کنترل عفونت در بیمارستان‌ها در اولویت قرار گیرد، گفت: به عنوان مثال برای بیمار در ICU فقط باید یک دُز آنتی‌بیوتیک مصرف شود در حالی که مصرف زیاد آن باعث تشدید عفونت می‌شود.
وی ادامه داد: مصرف آنتی‌بیوتیک در بیمارستان‌ها فاجعه‌بار است و هشدار می‌دهم که جان نسل آینده را به خطر می‌اندازد.
محرز با بیان اینکه فرهنگ مصرف دارو در کشور را نداریم، گفت: داروخانه‌ها نباید به مردم هر دارویی را که می‌خواهند بدون نسخه بدهند زیرا سلامت آنها را به خطر می‌اندازد و دارو بدون نسخه نباید مصرف شود.
در همین حال آرش سیفی، عضو کمیته کشوری کنترل عفونت و مصرف منطقی آنتی‌بیوتیک با بیان اینکه سالانه بیش از ۱۰۰‌هزار مورد ابتلا به عفونت بیمارستانی در کشور گزارش می‌شود، گفت: حدود ۲۰‌درصد بیماران به خصوص در بخش مراقبت‌های ویژه بر اثر عفونت بیمارستانی جان خود را از دست می‌دهند.
به نظر می‌رسد برای در مصون ماندن از خطرات و عوارض مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها در کشور باید تدبیر ویژه‌ای در نظر گرفت زیرا خوردن آنتی‌بیوتیک مثل نقل و نبات، گویی خودکشی ناآگاهانه است.