24 - 04 - 2021
خواب غفلت وزارت کشاورزی
گروه بازرگانی- تا زمانی که مسوولان تنظیم بازار واقعیتهای موجود در مورد بازار محصولات کشاورزی و کالاهای اساسی مورد نیاز زندگی روزانه مردم را نپذیرند، نمیتوان امید داشت که تغییر مثبتی در شرایط فعلی حاصل شود. همانطور که این روزها شاهد این هستیم که با وجود نابسامانی تمامی بازارها در کشور از جمله بازار مرغ و محصولات پروتئینی و همچنین رویارویی کشاورزان و تولیدکنندگان محصولات کشاورزی با انواع و اقسام مشکلات اما مسوولان مرتبط با این موضوع نه تنها چندان اشارهای به آشفتگی موجود در بخشهای مختلف نمیکنند بلکه از مرتب بودن اوضاع در بخشهای مختلف و همچنین آرامش بازار کالاها خبر میدهند. به عنوان مثال در صورتی که هنوز خرید مرغ برای تمامی اقشار جامعه تسهیل نشده است، وزیر کشاورزی از آرامش بازار مرغ خبر میدهد در حالی که کارشناسان معتقدند باید هرچه زودتر سیاستهای موجود در این بخش اصلاح شود.
در این میان شاهد این هستیم که به دلیل کمکاری وزارت کشاورزی در حوزه الگوی کشت، بسیاری از محصولات کشاورزی همچون پیاز از بین رفتهاند و یا اینکه گفته میشود ۳۰ هزار تن پرتقال به دلیل بیتوجهی دولت به هشدار اتحادیه بارفروشان، نابود شده است. در واقع بیتوجهی دولت و به خصوص وزارتخانههایی همچون وزارت کشاورزی به توصیههای بخش خصوصی و اهالی فن شرایطی را به وجود آورده است که هم مصرفکنندگان و هم تولیدکنندگان محصولات کشاورزی یعنی کشاورزان از شرایط موجود به شدت ناراضی هستند. در این میان اما متولیان امر به هیچ عنوان نمیخواهند واقعیتهای تولید را قبول کنند بنابراین بر اساس واقعیتها آنالیز و تصمیمگیری نمیکنند و تصمیماتشان بر مبنای سلیقه و تفکر شخصی است. موضوعی که کشاورزان و مردم را در حوزههای مختلف با مشکل روبهرو کرده است.
به داد پیازکاران برسید!
ماهها در سرما و گرما روی زمین کار میکنیم و زحمت میکشیم. با افزایش قیمت کود، سم و بذر و مشکلات دیگر کنار میآییم به امیدی که دست آخر محصولاتمان را بفروشیم و سودی عایدمان شود و از آن طریق معیشت خود و خانوادههایمان را تامین کنیم، ولی در نهایت با تصمیمات نادرست از جمله پایین بودن قیمت خرید تضمینی متحمل ضرر و زیان میشویم؛ به طوری که برخی کشاورزان یا محصولاتشان را از روی زمین برداشت نمیکنند چون صرفه اقتصادی ندارد و برخی دیگر نیز با ضرر بسیار آنها را میفروشند. اینها تنها بخشی از صحبتهای پیازکاران جنوب کرمان است.
براساس قانون خرید تضمینی محصولات کشاورزی مصوب سال ۱۳۶۸ دولت مکلف است به منظور حمایت از تولید محصولات اساسی کشاورزی و ایجاد تعادل در نظام تولید و جلوگیری از ضایعات این محصولات و ضرر و زیان کشاورزان همهساله خرید محصولات اساسی کشاورزی (گندم، برنج، جو، ذرت، چغندر، پنبه وش، دانههای روغنی، سیبزمینی، پیاز و حبوبات) را تضمین کند. براساس یکی از تبصرههای این قانون وزارت کشاورزی موظف است همهساله قیمت خرید تضمینی محصولات فوق را با رعایت هزینههای واقعی تولید تعیین و حداکثر تا آخر تیر ماه به هیات دولت تقدیم کند و دولت نیز موظف است قیمتهای مصوب را قبل از آغاز هر سال زراعی (آخر شهریورماه) اعلام کند. همچنین در تبصره دیگر این قانون نیز ذکر شده است که قیمت تعیینشده نیز باید به گونهای باشد که میزان افزایش آن هیچگاه از نرخ تورم اعلام شده از سوی بانک مرکزی در همان سال کمتر نباشد.
در مهرماه سال ۱۳۹۹ نیز قیمت خرید تضمینی محصولات باغی و زراعی سال ۱۴۰۰- ۱۳۹۹ توسط شورای اقتصاد مصوب شد که البته بعضی از این نرخهای مصوب مورد انتقاد بسیاری از تولیدکنندگان و کشاورزان قرار گرفت و در نهایت باعث شد که شورای تخصصی قیمتگذاری برخی از قیمتها را مجددا بررسی، اصلاح و در نهایت ابلاغ کند ولی قیمت برخی دیگر از محصولات مانند پیاز همچنان ثابت ماند.
سودی عاید کشاورز نمیشود
تعیین قیمت ۵۹۶ تومان برای خرید تضمینی هر کیلو پیاز بنابر گفته فعالان کشاورزی، پیازکاران را با چالشهای بسیاری همراه کرده است و حتی برخی از آنها تمایلی به برداشت پیاز از روی زمین ندارند. این کشاورزان در تصاویر و ویدئوهایی که اخیر در فضای مجازی منتشر کردهاند میگویند پیازها روی دستشان مانده است و قیمت تعیینشده حتی هزینه کارگری که روی زمین کار میکند را جبران نمیکند چه برسد به سایر هزینههای بذر، کود و سم و سایر نهادهها.
در این راستا محمدعلی پیراسته رییس نظام صنفی کشاورزی جنوب کرمان با بیان اینکه منطقه جنوب استان کرمان حدود ۱۵ هزار و ۷۵۰ هکتار سطح زیر کشت و معادل ۸۵۰ هزار تن پیاز استمرار و نوبت دوم دارد، گفت: به طور متوسط اگر هر کیلو پیاز با قیمت ۲۵۰۰ تا ۲۶۰۰ تومان فروخته شود فقط هزینه بذر، غده، کود، سم، کارگر، برداشت و تراکتور پرداخت میشود و سودی عاید کشاورز نمیشود.وی با بیان اینکه در حال حاضر قیمت خرید تضمینی پیاز ۵۹۶ تومان است، گفت: چندی پیش درخواست کردیم و برخی از مقامات از جمله وزیر جهاد کشاورزی و برخی از اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس و رییس سازمان تعاون روستایی به جیرفت آمدند و طبق بررسیهایی که انجام دادند اعلام کردند که قیمت خرید تضمینی پیاز باید در رنج ۲۱۰۰ تا ۲۲۰۰ تومان باشد. قیمتی که کشاورز نه سود میکند نه ضرر. این موضوع در کمیسیون کشاورزی مجلس مطرح و با آن موافقت شد اما شورای اقتصاد و رییسجمهوری با آن موافقت نکردند.رییس نظام صنفی کشاورزی جنوب کرمان اضافه کرد: علت عدم موافقت رییسجمهوری و شورای اقتصاد این بود که آنها معتقدند بودند اگر افزایش قیمت داشته باشیم سال بعد سطح زیر کشت پیاز نیز افزایش مییابد. در حالی که باید پرسید افزایش سطح زیرکشت مدیریت شده چه ایرادی دارد؟
به گفته وی، وقتی در سال ۱۳۹۹ کود، سم و بذر به دلیل افزایش نرخ ارز افزایش ۵۰۰ تا ۷۰۰ درصدی داشتهاند، آیا نباید قیمتها تغییر کند؟
وی تصریح کرد: عمده کشاورزان که بالای ۱۰۰ هکتار زمین زیرکشت داشتند پیازهایشان را برداشت نکردند و در زمین شخم زدند یا اینکه اگر پیازهای برداشت شده روی دستشان مانده است. خرده مالکان و کسانی که درآمد خوبی نداشتند به دلیل بالا بودن دستمزد کارگر با کمک همسایگان پیازهایشان را برداشت کردند و مجبور شدند با همان قیمت ۵۹۶ تومان بفروشند که ضرر بسیاری کردهاند.
پیازهای کشت دوم در راه است
به گفته وی، هنوز این پیازهای کشت قبل برداشت نشده و به فروش نرفته که پیازهای کشت دوم در راه است و براساس محاسباتی که انجام دادیم حدود ۳۰۰ هزار تن برداشت از کشت دوم پیاز به دست میآید. البته این داستان برای سیبزمینی وگوجه و هندوانه نیز تکرار میشود.
پیراسته با اشاره به اینکه طبق دستورالعمل فرستادهشده پیاز خریداریشده باید به صورت رایگان در اختیار کمیته امداد و بهزیستی قرار داده شود، گفت: این اقدام صورت گرفته ولی در نهایت فایدهای برای کشاورز نداشته است.
کشاورز خوب الزاما بازرگان خوب نیست
رییس نظام صنفی کشاورزی جنوب کرمان در پاسخ به اینکه آیا کشاورزان الگوی کشت ندارند که مشخص شود دقیقا چقدر پیاز باید کاشته شود؟ گفت: برخی از مسوولان به ما میگویند که کشاورزان الگوی کشت ندارند و یا آن را رعایت نمیکنند ما به آنها گفتهایم که نمیتوان جلوی کشاورز را گرفت که چه چیزی بکارد چه چیزی نکارد. کشاورزان کار خودشان را انجام میدهند. همچنین یک کشاورز خوب الزاما یک بازرگان خوب نیست. او فقط میتواند محصول بکارد. پیدا کردن بازار فروش نباید برعهده خودش باشد. از طرف دیگر اگر موضوع الگوی کشت است پس چرا در محصول گوجه فرنگی که الگوی کشت رعایت میشود هم همین مشکلات را داریم و خریدار نیست؟ به نظر میرسد که کشاورز را در بیابان دست خالی رها کردهاند.
این فعال بخش کشاورزی با اشاره به اینکه قیمتی که در حال حاضر برای خرید تضمینی پیاز در نظر گرفته شده است یکپنجم قیمت کاه است، گفت: قیمت منصفانه برای خرید تضمینی پیاز ۲۰۰۰ تومان است و کشاورز ضرر کمتری میکند. اگر قیمت ۲۵۰۰ تا ۲۶۰۰ تومان باشد ضرر نمیکند و هرچه از این قیمت بالاتر خریداری شود، سود کشاورز است.
پیراسته با بیان اینکه هیچکس به داد کشاورز نمیرسد و کشاورز نمیداند دردش را به چه کسی بگوید، گفت: باید بازارهای صادراتی فعالتر شود و قیمت عادلانهای برای خرید تضمینی پیاز در نظر گرفته شود تا کشاورز بتواند با خیال راحت به تولیدات خود بپردازد.
بخشی از پیازها فاسد شدند
اما در این خصوص وزیر جهاد کشاورزی در واکنش به اعتراضات پیازکاران تنها اعلام کرد که تاکنون باهدف جلوگیری از زیان کشاورزان بیش از ۵۰ هزار تن پیاز از آنها خریداری شده است. کاظم خاوازی علت انباشت و خراب شدن پیاز کشاورزان در برخی نقاط کشور را رعایت نشدن الگوی کشت خواند و افزود: وزیر جهاد کشاورزی برنامه الگوی کشت را به همه استانها ابلاغ کرده است اما کشاورزان برخی مناطق همچون جنوب کرمان بدون هماهنگی با وزارت جهاد کشاورزی اقدام به کاشت پیاز کردند و باعث شدند بازار پیاز از تعادل خارج شود.
وی با اعلام اینکه وزارت جهاد تاکنون با خرید بیش از ۵۰ هزار تن پیاز سعی کرده از این قشر زحمتکش حمایت کند، گفت: حمایتها باز هم ادامه خواهد داشت، اما کشاورزان هم باید همکاری کنند و در مناطقی که توصیه میشود گیاه دیگری را کاشت کنند تا با انباشت برخی محصولات مواجه نشویم.
وزیر جهاد کشاورزی با اعلام اینکه در همین راستا مصوبهای به کمیسیون زیربنایی هیات وزیران ارسال شده است، گفت: با تصویب این مصوبه بحث الگوی کشت با یک قانونمندی بیشتری پیگیری میشود و دیگر به دلیل نبود اطلاعات کافی یا تمایل کشاورزان به سود بیشتر، شاهد بروز مشکلاتی نظیر انباشت محصوات زراعی در کشور نخواهیم بود.
بازار مرغ تحت کنترل است!
خاوازی همچنین با اعلام اینکه از ۱۱ فروردین مسوولیت ساماندهی کارگروه مرغ به وزارت جهاد داده شده است، گفت: بازار مرغ تحت کنترل است و نقاط حساس بررسی و پایش شدند.
وی برنامهریزی مناسب را یکی از نیازهای اصلی بازار مرغ خواند و گفت: استان سیستان و بلوچستان روزانه به ۲۵۰ تن مرغ نیاز دارد، اما تولید مرغ در این استان فقط ۲۵ تن است و باید مرغداریهای مجهزی در این استان احداث شود. وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه برای سیستانوبلوچستان، آذربایجان شرقی و چهارمحال و بختیاری و جنوب کرمان مجوزهایی برای احداث مرغداری داده شده است، گفت: مشکلات کمبود مرغ ماههای گذشته در بازار به دلیل کمبود تولید نبوده است.وی با بیان اینکه تا چندی قبل با وجود توزیع روزانه ۱۹۰۰ تن مرغ در تهران باز هم بازار تشنه بود، گفت: الان روزانه حدود ۱۲۰۰ تن مرغ برای تهران عرضه میشود، اما با وجود کاهش عرضه بازار آرام هست.خاوازی با تاکید بر اینکه در حال حاضر با همکاری سایر نهادها همچون وزارت صنعت، تعزیرات و وزارت کشور روند تولید و توزیع مرغ به آرامش رسیده است، در خصوص قاچاق تخممرغ نطفهدار و جوجه یک روزه هم گفت: میزان قاچاق خیلی بالا نبود، اما بلافاصله با همکاری دستگاههای امنیتی همان میزان کم هم شناسایی شد و از ورود آن جلوگیری شد.
وی با بیان اینکه بازار مرغ به صورت مداوم رصد میشود، گفت: یکی از اقدامات کارگروه، رصد و برنامهریزی بلندمدت برای تولید مرغ طی دو سال آینده کشور است، چون هر گوشتی که امروز در بازار عرضه میشود حاصل برنامهریزی ۱۶ ماه قبل است و این برنامهریزی باید مداوم باشد تا مردم و دولت آینده دوباره دچار مشکلات و عدم توازن در بازار مرغ نشوند.
تبعات سوءمدیریت در بازار مرغ
در حالی وزیر جهاد کشاورزی بار دیگر ادعا کرده است که بازار مرغ آرام گرفته که کارشناسان این حوزه همچنان از نبود مدیریت مناسب و تصمیمگیریهای سنجیده در رابطه با بازار مرغ گلایه میکنند. در همین خصوص دبیر کانون سراسری مرغداران گوشتی ایران معتقد است که رد پای تحریمها در مشکل نهادههای دامی و افزایش قیمت مرغ خیلی پررنگ نبوده و بیشتر از همه، سوءمدیریت تاثیرگذار بوده است.
پرویز فروغی دبیر کانون سراسری مرغداران گوشتی ایران درمورد موانع پیشروی تولید و عرضه نهادههای دامی، وجود دو متولی (وزارت صمت و جهاد کشاورزی) را از مهمترین مشکلات این حوزه دانست و گفت: متاسفانه این دو متولی خودشان هم با هم مشکل دارند و تولیدکننده بین این دو گرفتار شده و نمیداند که مشکلاتش را باید به کدام نهاد منعکس کند.
وی معتقد است که رد پای تحریمها در مشکل نهادههای دامی و افزایش قیمت مرغ خیلی پررنگ نبوده و بیشتر از همه، سوءمدیریت تاثیرگذار بوده است.دبیر کانون سراسری مرغداران گوشتی ایران تصریح کرد: متولیان امر نمیخواهند واقعیتهای تولید را قبول کنند بنابراین بر اساس واقعیتها آنالیز و تصمیمگیری نمیکنند و تصمیماتشان بر مبنای سلیقه و تفکر شخصی است.
فروغی با انتقاد از اینکه متولیان امر، قیمت تمامشده مرغ را در نظر نمیگیرند و خیلی دیر تصمیم میگیرند، گفت: مشکلاتی که اخیرا در حوزه مرغ و نهادهها رخ داد به دلیل تاخیر در تصمیمگیری متولیان این حوزه بود.
وی افزود: در جلسهای که در وزارت صمت داشتیم تمام توضیحات را ارائه کردیم اما گفتند به ما دستور داده شده که قیمتها را تا بعد از عید افزایش ندهیم.دبیر کانون سراسری مرغداران گوشتی ایران با انتقاد از سیاستهای اتخاذی در تولید مرغ گفت: اگر همان زمان قیمت مرغ را اصلاح کرده بودند و دستوری نبود قیمت مرغ به بالای ۲۴ هزار تومان نمیرسید اما قیمت مرغ به ۴۰ و در برخی مناطق به ۵۰ هزار تومان رسید و چوب آن را هم مصرفکننده خورد.
مجلس عملکرد شرکت پشتیبانی را رصد کند
فروغی خاطرنشان کرد: رسالت شرکت پشتیبانی این است که ذخایر استراتژیک مملکت را تامین کند اما قیمتگذاریها به صرفه نیست و در نتیجه مرغدار هم تولید مازاد را ارائه نمیدهد.
وی در ادامه این مطلب، از مجلس شورای اسلامی درخواست کرد که به این حوزه ورود کرده و اقدامات و عملکرد شرکت پشتیبانی را رصد کند.
دبیر کانون سراسری مرغداران گوشتی ایران با بیان اینکه ۶۰ درصد مولفههای تولید مربوط به نهادههاست و مابقی آن با ارز آزاد تهیه میشود، گفت: متاسفانه دائما چوب ارز ۴۲۰۰ تومانی را بر سر مرغدار میزنند و بدتر از همه اینکه نهادهها را هم به موقع به دست مرغدار نمیرسانند و آن وقت انتظار هم دارند.
فروغی در بخش دیگر صحبتهای خود یادآور شد: تمدید پروانه مرغداران مدت زیادی طول میکشد و نظام دامپزشکی و نظام مهندسی به معضل بزرگی برای تولیدکنندگان تبدیل شدهاند و هزینه زیادی هم به تولیدکنندگان تحمیل میشود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد