خفگی

مهدیه بهارمست- «خانوم بذارید بریم»؛ این فریاد بسیاری از دانش‌آموزانی بود که دچار مسمومیت شده بودند و اجازه خروج از محیط مدرسه را نداشتند. موضوع مسمومیت‌های زنجیره‌ای دانش‌آموزان دختر ابعاد تازه‌ای به خود گرفته است، این بار دانش‌آموزان، مسموم می‌شوند اما مدیر و ناظم مدرسه آن را انکار می‌کنند. شنبه با شروع هفته براساس آمار ۲۳۰ دانش‌آموز دختر در ۴۳ مدرسه و بیش از ۱۶ استان دچار مسمومیت ناشی از گاز سمی شدند. دیروز هم بار دیگر شاهد مسمومیت‌های گسترده در ۱۹ شهر ایران از جمله کرج، اهواز، تبریز، گیلانغرب، اسفراین، گنبدکاووس، بندرعباس، خوزستان، مشهد، یاسوج، یزد، خلخال، شهریار، هتگل، فولادشهر، نیشابور، اصفهان، ابهر، رامهرمز، آبادان، همدان، بوشهر و تهران بودیم. دیروز تنها در استان خوزستان ۷۰۰ دانش‌آموز مسموم شدند. این در حالی است که به دلیل گستردگی مسمومیت‌های سریالی، مدارس با غیبت تعداد قابل‌توجهی از دانش‌آموزان روبه‌رو شده‌اند. با این حال دیروز وزیر آموزش و پرورش بعد از ۴ ماه کتمان بالاخره عذرخواهی کرد و گفت: «به‌دلیل نگرانی والدین در مساله مسمومیت دانش‌آموزان عذرخواهی می‌کنم.» این واکنش وزیر درحالی بود که نوری قبل‌تر در واکنش به مسمومیت دختران دانش‌آموز گفته بود: «در تعدادی از مدارس این بو احساس شده بود که تعدادی از دانش‌آموزان به بیمارستان‌ رفتند. برخی از آنها چون دارای بیماری‌های زمینه‌ای بودند پزشکان آنها را نگه داشتند. این موضوع اکنون بیشتر تحت تاثیر شایعات است. رسانه‌ها کمک کنند تا شایعات از بین برود و مدارس به ادامه فعالیت بپردازند.» مسمومیت دانش‌آموزان در حالی هنوز ادامه دارد که متاسفانه اقدام جدی از سوی دولت برای مقابله با این معضل انجام نشده است.
«مهدی چمران» رییس شورای شهر تهران نیز در واکنش به حوادث رخ داده و مسمومیت دانش‌آموزان در مدارس کشور گفت: «‌حواشی در مدارس رخ داده و عده‌ای از دانش‌آموزان مسموم شدند و متاسفانه هنوز ریشه آنها اعلام نشده که امیدواریم دستگاه‌های امنیتی و آموزش و پرورش نتیجه بررسی‌های خود را اعلام کنند تا نگرانی به وجود آمده که متاسفانه عده‌ای در خارج کشور آن را تشدید می‌کنند پایان پذیرد و باعث نگرانی بیشتر خانواده‌ها و دانش‌آموزان نشود.» از طرفی بسیاری از کارشناسان بر این عقیده‌اند که مدارس سراسر کشور باید هر چه زودتر غیرحضوری شوند تا از اتفاقات بدتر جلوگیری شود اما دیروز رییس کمیسیون آموزش اعلام کرد فعلا تصمیمی برای تعطیلی مدارس گرفته نشده؛ تصمیم‌گیری در این خصوص بر عهده شورای عالی امنیت ملی است.
البته مدیرکل آموزش و پرورش قم دیروز به خاطر جشن‌های نیمه‌شعبان و حضور گسترده زائران اعلام کرد: «‌فعالیت آموزشی تمامی مدارس شهر قم دوشنبه و سه‌شنبه به صورت مجازی و غیرحضوری شدند.» همین امر منجر به واکنش‌های زیادی در میان خانواده‌ها شده است. از سوی دیگر «بیژن پیروز» کارشناس شبکه افق نیز در برنامه جهان‌آرا بدون در نظر گرفتن تبعات اجتماعی و پیامدهای بیاناتش گفت: «دختران چون بویایی قوی‌تری دارند نسبت به محرک‌های محیطی حساس‌ترند و واکنش نشان می‌دهند.» این اظهارات موجی از انتقادات را در میان جامعه ایجاد کرده است.
البته اظهارات به همین قضیه معطوف نمی‌شود بلکه در برخی مواقع مدرسه مذکور موضوع مسمومیت دانش‌آموزان را انکار می‌کند اما دانش‌آموزان تاکید بر مسمومیت خود دارند. حتی مسوولان مدرسه اجازه خروج دانش‌آموزان از کلاس و مدرسه را نمی‌دهند، همین موضوع منجر به بلاتکلیفی خانواده‌ها مقابل مدرسه‌ها شده است. از قضا دیروز دانش‌آموزان دختر یکی از مدارس تهران به نام سوده همدانی واقع در خیابان بهارستان دچار مسمومیت شدند اما مسوولان آن بنابه دلایلی آن را انکار کردند.
کلاس را دود برداشته بود
یکی از دانش‌آموزان مدرسه سوده همدانی با اشاره به اینکه دود غلیظی کلاس را در برگرفته بود به «جهان صنعت» گفت: مدرسه ما روبه‌روی مجلس است. دیروز ساعت ۱۱ بود که از پنجره کلاس بوی پرتقال گندیده آمد و در کسری از ثانیه آن بو به مشام همه رسید و دود غلیظی مدرسه را فرا گرفت. در همان لحظه به معلم گفتیم دچار سردرد و تنگی‌نفسی شدید شدیم اما تا پایان زنگ تفریح اجازه خروج از کلاس درس را ندادند. اما به محض اعلام زنگ تفریح و خروج از کلاس چند تا از بچه‌های کلاس تجربی در راه‌پله بیهوش شدند، عده‌ای هم در حیاط استفراغ کردند و تعدادی دچار بی‌حسی پا‌، کلیه و سردرد شدید شدند.
این در حالی بود که مدیر و ناظم مدرسه به جای تماس با اورژانس به ما گفتند شما تلقین می‌کنید، اما ناظم مدرسه مدام سرفه می‌کرد. حتی وقتی مادر من به مدرسه مراجعه کرد به او گفتند مسمومیتی در کار نبوده و دانش‌آموزان دچار استرس و اضطراب شدند، اما کل مدرسه را دود برداشته بود.
وی افزود: هیچ صدای انفجاری یا مورد مشکوکی در کلاس اتفاق نیفتاد، تنها بو و دود بود. ناظم مدرسه اجازه تماس به خانواده‌ها و اورژانس را نداد. به همین خاطر خودمان یکی از همکلاسی‌هایمان را که دچار بی‌حسی پا شده بود به خانه بردیم. وقتی موضوع را برای خانواده او تعریف کردیم، مادرش به مدرسه مراجعه کرد اما با انکار مسوولان مدرسه روبه‌رو شد.
بچه‌ها سُر و مُر و گنده‌اند!
یکی از مسوولان مدرسه سوده همدانی با تاکید بر اینکه دانش‌آموزان دروغ می‌گویند به «جهان صنعت» گفت: در حال حاضر در مدرسه حضور داریم و هیچ اتفاقی مبنی بر مسمومیت رخ نداده است. خودتان تشریف بیارید و ببینید. الان ساعت ۲ بعدازظهر است و حال همگی خوب است. چقدر دروغ، چقدر حاشیه! هر کسی گفته در مدرسه ما دچار مسمومیت شده، بیخود می‌گوید. دانش‌آموزان همگی سُر و مُر و گنده‌اند، هر دانش‌آموزی گفته دچار مسمومیت شده تلقین کرده، وگرنه ما چیزی ندیدیم.
مسوولان مسمومیت‌ها را کوچک جلوه ندهند
دکتر «سیمین کاظمی» پزشک و جامعه‌شناس با تاکید بر اینکه مسمومیت دانش‌آموزان دختر یک اقدام غیرانسانی علیه کودکان است به «جهان‌صنعت» گفت: مسمومیت دانش‌آموزان دختر از طرف هر نهاد رسمی، غیررسمی و هر گروهی که باشد یک اقدام غیراخلاقی و غیرانسانی علیه کودکان است. این روزها در پی مسمومیت دانش‌آموزان دختر وجدان جمعی جامعه نیز به شدت جریحه‌دار شده است. به نظر می‌رسد این مسمومیت‌های سریالی حق تحصیل دختران را نشانه گرفته است. این موضوع به نگرانی‌های زیادی در جامعه دامن زده است. بنابراین انتظار می‌رود هر چه زودتر عوامل آن شناسایی و با آنها برخورد قضایی شود. در هر صورت بروز این‌گونه اتفاق‌ها در چارچوب مدارس بسیار عجیب است.
وی در پاسخ به تبعات عدم‌شفاف‌سازی مسوولان در بیان منبع و منشاء مسمومیت‌ها و آزمایش دانش‌آموزان بیان کرد: تبعات عدم شفاف‌سازی مسوولان در برابر خانواده‌ها چند مورد دارد. در حال حاضر حدود سه ماه از اولین مسمومیت دانش‌آموزان دختر می‌گذرد اما دولت در مقابل آنچه جامعه از آن انتظار دارد، عاجز است. از طرفی اگر دولت تعمدا در خصوص منبع و منشاء مسمومیت‌ها شفاف‌سازی نمی‌کند، اعتماد عمومی بیش از همیشه خدشه‌دار می‌شود. بنابراین هنگامی که مردم متوجه فقدان کارکرد دولت در این موضوع شدند، به نوعی دفاع مردمی از مدارس شکل گرفته است. این روزها بسیاری از والدین با دانش‌آموزان به مدرسه می‌روند تا خودشان امنیت مدرسه را تامین کنند.
این جامعه‌شناس با اشاره به عذرخواهی وزیر و آثار آن در افکار عمومی اظهار کرد: عذرخواهی وزیر آموزش و پرورش در این برهه حداقل کاری بود که یک مقام رسمی می‌توانست انجام دهد، اما متاسفانه در این قضیه از سوی برخی مسوولان اهمال شده است. البته همچنان برخی مسوولان بدون توجه به افکارعمومی به روند همیشگی خود ادامه ‌داده و موضوع را کوچک جلوه می‌دهند. همین موضوع نیز منجر به افزایش بی‌اعتمادی و عصبانیت بیشتر افکارعمومی می‌شود. بنابراین هر چه مسوولان موضوع مسمومیت دانش‌آموزان را بی‌اهمیت جلوه دهند، طبیعتا تبعات اجتماعی بیشتری در آینده خواهد داشت.
او در ادامه در پاسخ به اینکه بار روانی مسمومیت‌ها بر دانش‌آموزان چه آثاری دارد، گفت: مسمومیت‌ها در مدارس منجر به تجربه استرس و اضطراب بیش از حد برای دانش‌آموزان به دلایل غیراخلاقی و غیرانسانی شده است. این در حالی است که دانش‌آموزان کودکان نامیده می‌شوند و امنیت آنها باید توسط دولت و جامعه تضمین شود. این در حالی است که این روزها متحمل استرس و اضطراب شدیدی در مدارس می‌شوند. امنیت روانی دانش‌آموزان و حتی معلمان نیز به‌گونه‌ای مختل شده است.
از مدرسه نمی‌توان شکایت کرد
«سلمان رئوفی‌پور» وکیل دادگستری در پاسخ به اینکه چرا برخی بیمارستان‌ها اطلاعات و آزمایشات دختران مسموم‌شده را به خانواده تحویل نمی‌دهند، به «جهان‌صنعت» گفت: به‌طور قطع از لحاظ قانونی بیمارستان باید اطلاعات و پرونده را به والدین آن دانش‌آموز تحویل دهد. اگر چنین موضوعی صورت نگرفته، با توجه به این قضیه والدین می‌توانند از طریق مراجعه قوه قضاییه بیمارستان را ملزم به تحویل
مدارک کنند.
وی افزود: با توجه به اینکه سلامت عمومی دانش‌آموزان در معرض خطر است، دادستانی نیز می‌تواند به این موضوع ورود کند. اما به دلیل اینکه این مسمومیت دانش‌آموزان ناشی از قصور مدرسه نیست، والدین امکان شکایت از مدرسه را ندارند. والدین می‌توانند از مدرسه به عنوان مطلع و شاهد الزام به حضور در دادسرا شکایت کنند تا بلکه جزئیات ماجرا روشن شود.