8 - 12 - 2019
حمایت «جان دوی» صاحب فلسفه «پرگماتیسم» از مبارزات ایرانیان
۲۰ ژوئن سال ۱۹۵۱ که تب رسیدن به دموکراسی واقعی، ایرانیان را دربرگرفته بود و سرگرم ملی کردن نفت خود و مبارزه با انگلستان بودند، جان دوی فیلسوف آمریکایی و صاحب فلسفه «پرگماتیسم» به حمایت از مساعی مردم ایران سخن گفت و این نوع تلاشها را «حق» هر ملتی دانست.
به این مناسبت نگاهی کوتاه داریم به عقاید جان دوی:
جان دوی (۱۹۵۲ـ۱۸۵۹)فیلسوف آمریکایی و نظریهپرداز در فلسفه Pragmatism یا Instrumentalism، در زمینه حکومت، عقیده به تعدد انجمنها، اتحادیهها و احزاب (واقعی) داشت تا ضامن بقا و حفظ اصالت دموکراسی و جلوگیری از مصادره و سرقت آن توسط عدهای معدود باشد.
وی با توجه به این تضاد (باور هگل که انسان طبیعت متغیر ندارد و این نظریه داروین که طبیعت بشر ثابت نیست)، گفته است که تجربه گذشته [تاریخ] تحولات بعدی را تا حدی زیاد روشن میکند و به این ترتیب دوی اعتقاد به تجربه داشت نه فرضیه.
او برای «رشد فردی» نسخه «فرصتهای برابر» را نوشت و تاکید کرد که رشد افراد [هدف او، عمدتا رشد سیاسی و رشد آگاهیهای عمومی بود] باعث استقرار دموکراسی واقعی در یک جامعه میشود. به نظر دوی، یک فرد رشید زیر بار اراده فرد دیگر نمیرود مگر براساس منطق، و هیچ قانون موضوعه نمیتواند حقوق بشر (حق طبیعی انسان)را نقض کند و به هر حال یک قانون اساسی ناقص (ناتمام) بهتر از نبودن یا رعایت نکردن آن است.
دوی گفته است: فریاد کشیدن مردم هنگامی مشروعیت دارد که ببینند قانون اساسی جامعه ایشان نقض میشود و همین فریادها (اعتراضهای مسالمتآمیز) باعث قطع تعرض به قانون اساسی میشود و رسانهها وسیله رساندن (انعکاس) این صداها هستند. دوی معتقد به تکمیل دمکراسی، تنها از راههای مسالمتآمیز (نطق و نوشته) و رعایت روشهای آرام (نه خشونت) و دموکراتیک بود. دوی انقلاب و عصیان را نتیجه تداوم ظلم، ستم و بیعدالتی میدانست نه لزوما به خاطر تامین دموکراسی یا تکامل آن.
دوی علاوه بر ترقی اقتصاد که تامین فرصتهای مساوی برای اعضای جامعه یکی از کلیدهای آن است، به ارتقای سطح دانایی و آگاهیهای عمومی برای پرورش کودک دموکراسی اعتقاد داشت و نوشته است که میان دانایی (بالا بودن سطح معلومات و آگاهیهای عمومی مردم) و دموکراسی رابطه مستقیم برقرار است و به همین دلیل است که روشنفکران یک جامعه (نویسندگان، روزنامهنگاران، هنرمندان، اندیشمندان و دانشوران)، مدرسان آموزش متوسطه و عالی و دانشجویان دوره تحصیلات عالی بیشتر از دیگران در پی کسب یا ارتقای دموکراسی هستند و میکوشند پاسدار آن هم باشند. هدف دوی از «دانایی»، داشتن معلومات و اطلاعات کافی و در حد متعارف (استانداردی که اندیشمندان برایش تعیین کردهاند) بوده است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد