11 - 06 - 2022
جنگ سرد جدید در بازار نفت
جنگ روسیه با اوکراین، بزرگترین تغییر جریانهای تجارت نفت در بازار جهانی از دهه ۱۹۷۰ را رقم زده است. جنگی که بزرگترین تغییر جریانهای تجارت نفت از زمان تحریم نفتی عربی دهه ۱۹۷۰ را کلید زده و حالا اوضاع بازار نفت و اقتصاد دنیا به سمتی میرود که به گفته برخی تحلیلگران شاید هیچگاه به حال عادی برنگردد. چراکه ادامه درگیری نظامی روسیه و اوکراین و تشدید تحریمها علیه صادرات نفت روسیه، مسیرهای تجارت نفت جهانی را تغییر میدهد.
اویلپرایس در گزارشی مینویسد: طی پنج دهه گذشته، نفت از سوی هر صادرکنندهای به هر مشتری در جهان، کم و بیش آزادانه جریان داشته است. البته به جز تحریمهایی که در سالهای اخیر علیه صادرات نفت ایران و ونزوئلا اعمال شدند.این تجارت انرژی آزاد پس از حمله نظامی روسیه به همسایه خود و تحریمهای غربی علیه مسکو و تصمیم غیرقابل برگشت اروپا برای قطع وابستگی به انرژی روسیه به هر بهایی که باشد، اکنون به پایان رسیده است. پرده آهنین جدید اکنون جریانهای تجارت نفت را تغییر داده و اروپا را برای تامین نفت به سوی آمریکا، خاورمیانه و آفریقا سوق داده است.اتحادیه اروپا هفته گذشته بسته تحریمهایی را برای متوقف کردن واردات نفت دریابرد از روسیه ظرف مدت شش ماه و فرآوردههای نفتی ظرف مدت هشت ماه آینده تصویب کرد. در همین بسته تحریمها، اتحادیه اروپا بیمه و فاینانس حمل نفت روسیه به کشورهای دیگر را پس از مهلت شش ماه، برای شرکتهای اروپایی ممنوع کرد.با توافق میان اتحادیه اروپا و انگلیس برای ممانعت از دسترسی روسیه به بیمه محموله نفت، لندن هم قرار است به ممنوعیت بیمه ملحق شود. انگلیس میزبان کلوب بیمهکنندگان است که ۹۵ درصد از بازار جهانی بیمه حمل نفت را پوشش میدهند.انتظار میرود این اقدام حمل نفت به کشورهای مشتری نفت روسیه به خصوص مشتریان آسیایی را دشوارتر کند زیرا فراهم کردن پوشش مسوولیت، سخت میشود و ممکن است باعث شود خریداران در هند و چین خواستار تخفیفهای بیشتری برای خرید نفت روسیه شوند. گرید نفتی اورال روسیه این روزها بیش از ۳۰ دلار در هر بشکه نسبت به قیمت نفت برنت، ارزانتر فروخته میشود.
بازارهای نفت پوست میاندازند
تا آخر امسال اروپا برای توقف ۹۰ درصد از واردات نفت از روسیه هدفگذاری کرده است. این تحریم و بایکوت خرید نفت روسیه از سوی خریداران، ترافیک جهانی نفتکشها را تغییر داده است. نفتکشها به جای سفر دو تا سه هفتهای از بنادر روسیه در دریای بالتیک به هامبورگ یا روتردام، دو یا سه ماه برای رسیدن به هند و چین سفر میکنند.همچنین برای صادرات نفت به اروپا، نفت خاورمیانه باید مسیرهای طولانیتری را به بنادر اروپایی در مقایسه با مسیرهای کوتاهتر به هند و چین، طی کند.زولتان پوسزار، مدیر جهانی استراتژی نرخ بهره کوتاهمدت در کردیت سوییس و مقام سابق وزارت خزانهداری آمریکا به روزنامه والاستریت ژورنال گفت: تغییرات در جریانهای تجارت نفت، به نرخ بالاتر بیمه، حمل نفت و فاینانس برای محمولههای نفتی منتهی میشود. تجارت انرژی گرانتر به دلیل پایان تجارت آزادی که صرفا مبتنی بر سیگنالهای عرضه، تقاضا و قیمتها بود، ممکن است کالاها را در مرکز بحران اقتصادی جهانی بعدی قرار دهد.
برندگان و بازندگان
روسیه به طور فزاینده از شیوه انتقال کشتی به کشتی برای بارگیری نفت از کشتیهای کوچکتر به ابرنفتکشها استفاده میکند. همچنین انتظار میرود بخشی از نفت خود را به شیوه مشابهی که ایران از زمان اعمال تحریمهای آمریکا علیه صادرات نفت خود در سال ۲۰۱۸ استفاده است، صادر کند. با این حال آسیا همچنان قادر نخواهد بود همه نفت روسیه که پیش از این به اروپا میرفت و مشتری شماره یک نفت روسیه پیش از جنگ اوکراین بود را بتواند جذب کند.هند که معمولا نفت زیادی از خاورمیانه خریداری میکند، خرید نفت روسیه را افزایش داده تا از ارزانی نفت این کشور بهره ببرد. تولیدکنندگان خاورمیانه و تولیدکنندگان غرب آفریقا و آمریکا هم به نوبه خود نفت بیشتری به اروپا صادر خواهند کرد.هند و چین، شانس روسیه برای ادامه فروش نفت هستند. اگرچه روسیه علنا ابراز اطمینان کرده که بازارهای جدید برای انرژی خود خواهد داشت، تحلیلگران با اشاره به مسائل پوشش مسوولیت و تغییر مسیرهای تجارت نفت که سفر محمولههای نفتی از فروشنده به پالایشگر را طولانیتر کرده است، شک دارند همه نفتی که به اروپا میرفت بتواند در آسیا فروخته شود.برای اروپا انتخاب تامین نفت، اکنون سیاسی است و تمایل خواهد داشت پول بیشتری برای نفت غیرروسی پرداخت کند. این امر گزینههای تامین را محدودتر کرده و از قیمتهای بالاتر نفت در ماههای آینده پشتیبانی خواهد کرد.
بر اساس گزارش اویلپرایس، در نظم جهانی جدید برای جریانهای تجارت نفت، دو مساله کلیدی مطرح است که سیاستگذاران در آمریکا و اروپا در کوتاهمدت مورد بررسی قرار خواهند داد. یک مساله این است که آیا جهان ظرفیت مازاد تولید کافی برای جایگزین کردن واردات به اتحادیه اروپا از منابع دیگری به جای روسیه دارد و چطور تولیدکنندگان دارای ظرفیت مازاد تولید شامل عربستان سعودی و امارات متحده عربی، از این ظرفیت بهرهبرداری خواهند کرد.
از سویی، همزیستی مصرفکنندگان با قیمتهای بالای نفت در ماههای اخیر احتمالا موقتی نیست، حتی کارشناسان معتقدند که قیمتهای بالای نفت احتمالا برای یک دوره طولانی باقی بماند. زیرا قیمت نفت به روند صعودی بازگشته و به نظر میرسد حداقل در کوتاهمدت کاهش نخواهد یافت حتی اگر جنگ روسیه در اوکراین متوقف شود. به باور کارشناسان انرژی، این موضوع سه دلیل عمده دارد.
قیمت نفت با شروع حمله روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه و تهدید غرب در مورد تحریم نفت روسیه به حدود ۱۴۰ دلار در هر بشکه افزایش یافت، چون مسکو یکی از صادرکنندگان بزرگ نفت در جهان است.با این حال، قیمت نفتخام از انتظارات فاصله گرفت و با وجود تصمیم ایالات متحده برای ممنوعیت نفت روسیه و حرکت اتحادیه اروپا در همین راستا، بیش از این افزایش پیدا نکرد و حتی با ادامه جنگ در اوکراین، به دلیل عوامل متعدد، نزدیک به ۱۰۰ دلار کاهش یافت.
هدفگذاری ۳۰۰دلاری
در آغاز جنگ روسیه در اوکراین و صحبت در مورد تحریم نفت روسیه؛ انتظارات حاکی از احتمال فراتر رفتن قیمت نفت از ۳۰۰ دلار در هر بشکه بود اما با وجود گذشت بیش از ۱۰۰ روز این اتفاق روی نداده است، حتی قیمت نفت از بالاترین سطح خود در هفته اول جنگ یعنی ۱۳۹ دلار در هر بشکه کاهش یافته است.
بنابراین کاهش یا به تعبیر دقیقتر ثبات نسبی قیمت نفت دلایل متعددی دارد که مهمترین آن کاهش نسبی تقاضا به دلیل محدودیتها و تعطیلی که چین در شهرهای بزرگ خود اعمال کرده است، خروج ذخایر استراتژیک نفت آمریکا و اختلاف در اتحادیه اروپا در مورد ممنوعیت نفت روسیه بود.همچنین باوجود تصمیم اوپکپلاس در اوایل ژوئن مبنی بر افزایش دو برابری افزایش تولید نفت که طی ماههای آتی جولای و آگوست توافق شده بود، قیمت نفت آنگونه که انتظار میرفت پاسخ نداد.قیمت معاملات آتی نفت برنت در هفتم ژوئن از ۱۲۰ دلار در هر بشکه عبور کرد، در حالی که قیمت نفتخام وستتگزاس اینترمدییت آمریکا با ۸۳ سنت یا ۷/۰ درصد افزایش به ۳۳/۱۱۹ دلار در هر بشکه رسید.شبکه آمریکایی سیانان تحلیلی با عنوان «۳ دلیل که از تداوم قیمت بالای نفت حمایت میکند» منتشر کرد که در آن کارشناسان و تحلیلگران بازارهای انرژی انتظار داشتند، قیمتها در میانگین فعلی یا حداقل بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه ادامه داشته باشد، حتی اگر جنگ اوکراین به زودی به پایان برسد.مت اسمیت تحلیلگر ارشد بازارهای نفت در منطقه آمریکا در کپلر انرژی آنالیتیکس، به سیانان گفت: «قیمت سه رقمی نفت احتمالا برای مدتی ماندگار خواهد بود. در صورت افزایش تقاضا برای نفتخام در چین در کوتاهمدت، احتمال بازگشت قیمتها به سطح ۱۴۰ دلار در هر بشکه وجود دارد که بسیار واقعبینانه است.زندگی در پکن و شانگهای، مرکز تجاری چین، در روزهای اخیر و پس از دو ماه تعطیلی شدید برای جلوگیری از شیوع ویروس جهش یافته Omicron، به حالت عادی بازگشت. روز دوشنبه، ششم ژوئن، ممنوعیت تردد لغو و رستورانها برای ارائه خدمات در بیشتر نقاط پکن باز شدند. تینا تینگ تحلیلگر CMC Markets به رویترز گفت: با بازگشت تدریجی خودروها به جادهها در شهرهای بزرگ و فعالیت بنادر، میتوانیم شاهد افزایش تقاضای سوخت باشیم.
بنابراین، افزایش تقاضای چین برای نفت، عامل اصلی افزایش قیمتهاست. اما این افزایش تقاضا همزمان با کمبود عرضه به دلیل تحریم نفت روسیه و افزایش تقاضا در بازارهای صنعتی بزرگ مانند ایالات متحده، اتحادیه اروپا، ژاپن و غیره دلیل دیگری برای افزایش قیمت نفت و تداوم قیمتهای بالاست، بهویژه در شرایطی که تولیدکنندگان عمده همچنان نرخ تولید فعلی خود را حفظ میکنند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد