16 - 03 - 2021
جمهوری اسلامی آلترناتیو ندارد
آرزو فرشید- انتخابات نزدیک است و همه توجهها نیز به تحرکاتی است که احتمالا میتواند در نتیجه انتخابات اثر داشته باشد. وضعیت در جریان اصلاحطلبی اما وخیمتر از این حرفهاست. ریزش گسترده سرمایه اجتماعی از یک سو و موانع همیشگی که برای معرفی نیروهای خود دارند از سوی دیگر عملکرد دولت روحانی و نارضایتی مردم که بحق و ناشی از فشارهای اقتصادی و معیشتی است، همه و همه دست به دست هم داده تا این جریان سیاسی را در ضعیفترین حالت خود قرار دهد؛ موقعیتی که شاید فعالان سیاسی اصلاحطلب نخواهند با نگاهی واقعبینانه به آن نظر و فکر چاره کنند اما واقعی است و تعیینکننده. برای همین هم انتخابات ۱۴۰۰ فارغ از آنکه دولت را در اختیار جریان اصلاحات قرار دهد یا خیر، در وضعیت و حیات سیاسی آن موثر است. در گفتوگو با مصطفی کواکبیان، دبیر کل حزب مردمسالاری به این موضوع پرداختهایم. او البته مثل بسیاری از اصلاحطلبان سعی دارد خوشبین باشد و فرود این جریان را باور نکند یا حداقل جدی نگیرد. او نیز مثل همفکرانش در این جریان سیاسی به هزار اما و اگر دل خوش کرده و منتظر است با انعطاف شورای نگهبان یا گشایش اقتصادی متاثر از انعطاف غرب و آمریکا، مردم ایران سر شوق آمده و پای صندوق بیایند!
وضعیت جریان اصلاحطلب را چطور ارزیابی میکنید؟ اگر از اصطلاح امید به زندگی استفاده کنیم، امید به زندگی در جریان اصلاحات در شرایط فعلی چقدر است؟
سه نگاه در این رابطه مطرح است؛ نخست نگاه افراطیون در جریان اصولگرا که معتقد هستند اصلاحطلبان تمام شدهاند و دیگر نباید حرفی از آنان باشد. از طرف دیگر نگاه تند و افراطی در بین افرادی که لزوما در داخل کشور نیز نیستند، مطرح است و این گروه معتقدند که دوران اصلاحات سر آمده است به این معنا که اصلاحات نتیجه ندارد و باید دنبال براندازی نظام و فروپاشی باشیم.
از نظر این دو دسته اصلاحطلبی تمام است و بحثی ندارد. شعار «اصلاحطلب، اصولگرا، دیگه تمومه ماجرا» نیز به اعتقاد من ساخته و پرداخته همین دو گروه افراطی و با هدف تخریب اصلاحطلبان است. اما ما معتقدیم که اصلاحات اساسا مربوط به دوم خرداد ۷۶ نیست؛ حتی متعلق به ۲۲ بهمن ۵۷ هم نیست. اصلاحات یک درخت تنومند است که قبل از حرکت مرحوم سیدجمالالدین اسدآبادی در این کشور ریشه دوانده و در هر مرحله قدری رشد کرده است. ما اکنون معتقدیم که نظام جمهوری اسلامی، نظامی است که با وجود همه مشکلاتی که دارد، آلترناتیو ندارد. ما نمیخواهیم رژیم سلطنتی یا سازمان منافقین جای آن بیاید بنابراین میگوییم باید نظام را حفظ کرد اما به شکلی که مشکلات تا حد امکان حل شود و امور نابسامانی که شاهدیم، اصلاح شود. اصلاحاتی که ما میگوییم یعنی سامان بخشیدن به امور نابسامان در جنبههای مختلف. از این نظر من معتقدم که اصلاحطلبی یک عمر طولانی داشته و خواهد داشت.
در تقسیمبندی خود به سه گروه اشاره کردید. فکر میکنید این «ما» که شما گفتید یعنی جریان اصلاحطلبی، بزرگتر است یا دو گروه دیگر؟
هر جنبش اجتماعی یا کنشگری سیاسی باید به آرای مردم متکی باشد و بر اساس آرای مردم میتوان گفت که کدامیک بزرگتر است. من معتقدم که اصولگرایان بالا بروند و پایین بیایند بیش از ۱۵ درصد رای ندارند. براندازان نیز هر کاری کنند، بیش از پنج درصد نیستند.
یعنی ۸۰ درصد جامعه اصلاحطلب هستند؟!
نه، ۳۰درصد از اینها اساسا در هیچ قالبی نمیگنجند؛ افرادی که در هر انتخاباتی با نگاه به جمع رفتار میکنند. اینها همان قشر تکلیفی و همیشه در صحنه هستند که پای نظام هم ایستادهاند. در ۵۰ درصد باقیمانده به اعتقاد من حتما ۲۰ درصد اصلاحطلب به معنای تشکیلاتی هستند و ۳۰ درصد دیگر هم قشر خاکستری هستند که رای آنها به سبد آرای اصولگرایان ریخته نمیشود.
به سبد براندازان چطور؟
نه، آن ۳۰ درصد اگر پای صندوق بیایند حتما به اصلاحطلبان رای میدهند.
با این فرمول، اصلاحطلبان پنج درصد بیش از اصولگرایان رای دارند و دعوا بر سر یک ۳۰ درصد قشر خاکستری و ۳۰ درصد قشر تکلیفی است؟
البته در بین قشر تکلیفی هم اصلاحطلب وجود دارد. در این بخش هم حتما ۱۰ درصدی اصلاحطلب هستند.
با وضعیت فعلی جریان اصلاحات که به اعتراف اکثر سیاسیون در این جریان، با یک ریزش رای گسترده مواجه است، این تقسیمبندی خیلی خوشبینانه نیست؟
شما میتوانید با ما بحث کنید و بپرسید که این ۲۰ درصد تشکیلاتی چقدر پای کار میآیند و قبول دارم که بحث مطرح است. این بخش در اسفند ۹۸ پای کار نیامدند. حتی در همین روزنامه ما برخی بچهها گفتند که ما رای نمیدهیم چون جو عمومی این طور بود. حرف من این است که اگر این بخش پای صندوق رای بیایند، حتما به اصلاحطلبان رای میدهند.
به صندوق رای اشاره کردید. فکر میکنید انتخابات ۱۴۰۰ در حیات سیاسی اصلاحطلبان چقدر اثرگذار است؟
در درون جریان اصلاحات ما خودمان سه تفکر داریم؛ یک بخش میگویند ما باید به هر قیمتی یعنی با کاندیدای نیابتی، اجارهای یا هر اسمی که دارد، وارد شویم. بخشی هم میگویند به هر قیمتی نباید بیاییم چون یخ مردم باز نشده است. اکثریت جبهه اصلاحطلبان اما به مشارکت مشروط اعتقاد دارند یعنی ما باید بیاییم اما به شرطی که انتخابات رقابتی باشد و از دل اصلاحطلبان کسی تایید شود و بتوانیم روی فردی اجماع کنیم. مشارکت از نظر این گروه مشروط به سه مورد است؛ هم مردم انتخاباتی شوند، هم دستگاه نظارتی اجازه رقابت حداقلی عادلانه را بدهد و هم طیف اصلاحطلبان بتوانند به وحدت و انسجام برسند.
قرار است نامزد حزب مردمسالاری باشید. فکر میکنید میتوانید گزینه مورد اجماع اصلاحطلبان هم باشید؟
ما دو مرحله قبل از آن مشکل داریم. من معتقد هستم که ما هنوز باید صبر کنیم و ببینیم که مردم چقدر انتخاباتی میشوند. اگر فضای عمومی کشور مثل اسفند ۹۸ باشد که ما بیکار نیستیم وارد شویم. برخی معتقدند با ۲۰ درصد آرا هم میشود رییسجمهور شد اما ما چنین اعتقادی نداریم و خواهان مشارکت حداکثری هستیم.
مرحله بعد نیز این است که باید منتظر نظر شورای نگهبان بمانیم. اگر این دو مرحله انجام شود، به دست آوردن اجماع اصلاحطلبان خیلی سخت نیست.
همه احزاب اصلاحطلب با جبهه اصلاحطلبان همراهی میکنند یا ممکن است که برخی هم با عنوان کاندیدای مستقل وارد شوند؟
اگر این طور باشد که دیگر هیچ کس تبعیت نمیکند. یکی دو حزب چنین کنند، زمینه برای سایرین هم ایجاد میشود. تا اینجای کار البته همه توافق دارند و معتقدند که باید طبق خرد جمعی عمل کرد.
آقای عارف انگار اصرار دارند که کاندیدا باشند و …
آقای عارف هم در نهایت ممکن است به نهاد اجماعساز معرفی شود. فعلا خودش حرفی نزده است. ممکن است او هم یکی از گزینههای نهاد اجماعساز باشد. البته ما در آنجا چند پارامتر داریم. مثلا قدرت پیشبرد امور، پایگاه مردمی، نفوذ کلام، قاطعیت در مدیریت و… . منتها الان به این بحثها نرسیده و در مراحل مقدماتی هستیم.
به نظر میرسد کاندیدای اصلی اصولگرایان، رییسی یا قالیباف است. اصلاحطلبان در بهترین حالت، امکان معرفی کاندیدایی که قابلیت رقابت با اینها را داشته باشد، دارند؟
مردم ما دقیقه نودی و اصلاحطلبان هم به تبع آن، دقیقه نودی هستند. الان برخی گزینهها مثل دکتر ظریف مطرح است که اگر بیاید شاید حزب ما هم حمایت کند. شخصیتهایی مثل سیدحسن خمینی و رییس دولت اصلاحات که گفتهاند نمیآیند هم اگر بیایند، معادلات تغییر میکند. اگر همینهایی که الان اسامی آنان مطرح است، نامزد باشند، مطلوبترین حالت برای اصلاحطلبان این است که روی گزینهای به اجماع برسند که همه ویژگیهای لازم را
داشته باشد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد