5 - 01 - 2021
جشنواره فیلم فجر دچار سوءتفاهم است
شهرام مکری معتقد است در جشنواره فیلم فجر تناقضی وجود دارد که در حالت خوشبینانه باید آن را یک سوءتفاهم دانست یا یک عهد و قرار قدیمی که هنوز بهروز نشده است. «جنایت بیدقت» به کارگردانی شهرام مکری از آن دست فیلمهایی است که دبیر جشنواره فیلم فجر تاکید کرده به دلیل حضور در جشنوارههای خارجی شرایط حضور در «فجر» را ندارد و البته در این میان به پروانه نمایش نداشتن این فیلم هم اشاره میشود. این فیلم امسال در جشنوارههای مختلفی حضور داشته و جایزه هیات داوران مستقل جشنواره فیلم ونیز و هوگوی نقرهای جشنواره شیکاگو را کسب کرده است.
مساله نبود امکان برای شرکت کردن چنین فیلمهایی در جشنواره فجر بهانهای برای گفتوگو با کارگردان «جنایت بیدقت» شد و او بیشتر از آنکه حضور فیلمش در جشنواره فجر برایش دغدغه باشد، از استانداردهایی گفت که این جشنواره باید به آن نزدیک شود.
«جنایت بیدقت» پروانه نمایش دارد؟
مکری ابتدا در پاسخ به اینکه آیا برای صدور پروانه نمایش فیلم «جنایت بیدقت» اقدامی شده است و همچنین با توجه به شرایط ویژه جشنواره امسال که هنوز مشخص نیست به چه شکل برگزار میشود، آیا اصلا تمایلی به حضور در این رویداد دارد یا خیر بیان کرد: ما اوایل مهرماه برای پروانه نمایش فیلم اقدام کردیم ولی تا الان هنوز از ارشاد خبری نشده و حتی نسخهای از فیلم را از ما نخواستهاند. البته فکر میکنم بخشی از این اتفاق به شرایط حال حاضر کشور از نظر نمایش فیلمها برگردد ولی با این حال در جریان دقیق برگزاری جلسههای شورای پروانه نمایش نیستم. فقط تا جایی که اطلاع دارم، به تازگی پروانه نمایش فیلم خانم نیکی کریمی (آتابای) که سال گذشته در جشنواره بود صادر شده که فاصله زمانی تقریبا یک سال برای صدور مجوز مدت زمان زیادی است.
او افزود: در این باره باید این نکته را بگویم که برای اینکه یک فیلم بتواند در بازار بینالمللی کار کند و سهمی هر چند کوچک از آن داشته باشد باید سعی کند خود را زودتر به بازارهای جهانی برساند یعنی مثلا وقتی فیلمی را تولید میکنید که محصول سال ۲۰۲۰ یا ۲۰۱۹ است خیلی نمیتوانید صبر کنید و آن را نگه دارید تا برای پخش در بازارهای جهانی از زمان تولید آن بگذرد، در نتیجه باید فیلم خود را زودتر به بازار برسانید و این پروسه هم ابتدا از فستیوالها شروع میشود که خریدارها و فروشندهها در این رویدادها شرکت میکنند و فیلمها را میبینند. بنابراین ما زودتر از زمان انتظاری که برای گرفتن پروانه نمایش فیلم در ایران طی میکنیم ناچاریم فیلم خود را برای فستیوالها و شرکت در بازارهای خرید و فروش جهانی ارائه کنیم. در واقع فیلمهایی که بخواهند به بازار گستردهتری فکر کنند ناچارند از این مسیر بگذرند.
وی ادامه داد: در همین راستا ما هم از جشنواره ونیز پخش بینالمللی فیلم «جنایت بیدقت» را شروع کردیم. قرارداد پخش فیلم با یک شرکت خارجی است و این شرکت موفق شده چندین قرارداد پخش و اکران با کشورهای مختلفی همچون ایتالیا، سوییس و آلمان منعقد کند. البته شرایط کرونا همه این برنامهها را به تعویق انداخته وگرنه فیلم ما خیلی زودتر وارد پروسه پخش میشد اما به هر حال در چند جشنواره در سال ۲۰۲۰ شرکت کردیم و چند جشنواره هم در سال ۲۰۲۱ داریم که نمایش فیلم در آنها در چند وقت آینده انجام خواهد شد و اکران در فرانسه، سوییس و ایتالیا را هم در برنامه داریم.
تناقضهای جشنواره فجر چیست
مکری درباره تاکید جشنواره فجر مبنی بر عدم نمایش فیلمهایی که پیش از شرکت در این جشنواره در فستیوالهای خارجی شرکت کردهاند و اینکه آیا این دستورالعمل میتواند سبب شود جشنواره فجر به واقع ویترین سینمای ایران باشد اظهار کرد: این بحث خیلی مفصل است و خودم از سالها پیش یعنی وقتی به عنوان فیلمسازی که در حوزه فیلم کوتاه بوده تا الان که فیلم بلند میسازم با این سوال مواجه میشدم. فکر میکنم اینجا یک سوءتفاهم پیش آمده یعنی حداقل خوشبینانهاش این است که آن را سوءتفاهم برای برگزارکنندگان جشنواره بدانیم. شاید بهتر است بگوییم یک عهد و قرار قدیمی در جشنواره فجر وجود دارد که هنوز بهروز نشده و باز هم خوشبینانهاش این است که بگوییم این قوانین بازنگری جدی نشدهاند چرا که مهمترین تناقض همین است که جشنواره فجر فعلا به عنوان یک جشنواره ملی محسوب میشود و نمیدانم یک جشنواره ملی چه ارتباطی با بازار بینالمللی میتواند داشته باشد.
وی ادامه داد: این در حالی است که ما جشنواره بینالمللی فجر هم داریم یعنی هر چقدر مناسبات جشنواره بینالمللی فجر بر این باشد که خود را با جشنوارههای بینالمللی دیگر در رقابت بگذارد، جشنواره ملی فجر این طور نیست چون یک جشنواره داخلی است و در رقابت با جشنواره دیگری در دنیا نیست. اگر در رقابت بود که دیگر جشنواره ملی نبود. این تناقض بزرگی است که درباره این جشنواره وجود دارد و باعث میشود فیلمسازها همیشه سردرگم باشند. ضمن اینکه اگر ما خود را بخشی از جهان فرض کنیم آن موقع احتمالا در یک روشی از تعامل با جهان به شکلهای مختلف قرار میگیریم یعنی سعی میکنیم بهترین کار را برای مخاطب خودمان و برای فیلمی که تولید شده انجام دهیم و به عنوان مسوولان سینمایی احتمالا آرزویمان این است که فیلمی که در کشورمان تولید شده شکوفاترین مسیر خود را طی کند یا فستیوال ما بیشترین مخاطب و بهترین فیلمها را داشته باشد ولی گاهی اوقات خود من به شک میافتم که آیا این مسیری است که همه آدمهای مختلف به آن فکر میکنند؟ مثلا فرض کنید الان آقای اصغر فرهادی فیلمی داشته باشد که در جشنواره کن به نمایش درآید و جایزه نخل طلا را هم ببرد. معلوم است که در صورت اکران نشدن، باید بتوانیم آن را در جشنواره فجر بعدی نمایش دهیم. این هم برای مخاطب خوشحالکننده است و هم برای جشنواره اعتبار دارد، مگر اینکه بخواهیم جوری رفتار کنیم که بگوییم ما با دنیا فرق داریم، یعنی آنچه دنیا دوست دارد انجام دهد را ما دوست نداریم.
فیلمهای من هیچگاه با سلیقه حاکم بر فجر هماهنگی نداشتهاند
این فیلمساز تاکید کرد: هر آنچه تاکنون گفتم به فیلم خودم یعنی «جنایت بیدقت» و تمایل یا عدم تمایلم برای حضور آن در جشنواره فیلم فجر ارتباطی ندارد. فیلمهای من اصولا شانسی در جشنواره فجر نداشتهاند چون با سلیقه حاکم بر این جشنواره طی این سالها هماهنگی نداشتند. بنابراین به نظر نمیرسد فیلم من چندان شرایط حضور در این رویداد را داشته باشد همانطور که «اشکان و انگشتر متبرک»، «ماهی و گربه» و «هجوم» هیچ کدام در بخشهای رسمی جشنواره فیلم فجر به نمایش درنیامدند. در نتیجه خیلی نمیتوانم امیدوار باشم فیلم چهارم من که فضای دورتری از فیلمهای قبلیام ندارد، بتواند در جشنواره فجر به نمایش درآید و چند سیمرغ هم بگیرد. من حتی در دورههایی که هیچ فیلمی هم نداشتم درباره این قوانین همین نظر را داشتم و اصلا منظورم رابطه جشنواره فیلم فجر با «جنایت بیدقت» نیست که فکر نمیکنم این رابطه خیلی هم درخشان باشد چون تجربه قبلی فیلمهای من نشان میدهد هیچ وقت حضور رسمی در جشنواره فجر نداشته و نتوانستم داشته باشم. پس حرفم بر سر این است که چطور میشود جشنواره فجر به استانداردهای جشنواره خوب نزدیکتر شود.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد