تیک‌آف بورس پس از ۱۰ ماه جاماندگی

«جهان‌صنعت»- سرنوشت بورس پس از صعود روزها و هفته‌های اخیر چگونه رقم خواهد خورد؟ آیا روند صعودی در روزهای پایانی سال و ابتدای سال آتی ادامه خواهد یافت؟ طبیعتا پاسخ به این پرسش به متغیرهای متعددی وابسته است. از نرخ دلار تا وضعیت نرخ خوراک و مواد اولیه صنایع که در قالب بخشنامه‌ها ابلاغ خواهد شد؛ اتفاقاتی که در نیمه نخست سال جاری افتاد باعث شد که بدترین سناریوها برای بورس اتفاق بیفتد و حالا بعد از مدت‌ها بورس در حال تنفس است، هرچند که شاید این تنفس مصنوعی و مقطعی باشد.
عبور از مرز مقاومتی؟
بازار سهام بعد از ۱۰ ماه، اصلاح و عقب ماندن از تورم و بازدهی تا روند صعودی را آغاز کرد و گروهی موسوم به تکنیکالیست سریع سهامداران را گرفتار چارت‌ها کردند تا با کلیدواژه پولبک آنها را وادار به عرضه کنند. برخی تکنیکالیست‌ها محدوده ۲/۲ و برخی اعداد بالاتر را آستانه مقاومت شاخص کل بورس می‌دانند و همین مساله از نظر روانی روی بازار تاثیر می‌گذارد، به طوری که روز چهارشنبه هفته گذشته برخی سهامداران که سود شناسایی کرده بودند، عرضه‌ها را زیاد کردند.
این موضوع نشان می‌دهد که برخی از نوسانات بازار سهام زیر سر همین نوسان‌گیرهاست، یعنی بعد از اینکه آنها سود شناسایی می‌کنند سریع با چند چارت این تفکر را به بازار القا می‌کنند که وقت پولبک شاخص است تا دوباره در قیمت‌های پایین سهام، سهامداران خرد را جمع کنند. در هر صورت این دیدگاه در بازار جریان دارد و فقط با موج خبرهای مثبت می‌توان از روی این جریان عبور کرد، وگرنه هر بار با نزدیک شدن به یک مقاومت، نوسانات منفی شدت می‌گیرد.
نگاهی به روند گذشته و چشم‌انداز شروع هفته جاری
حال و هوای معاملات بازار سهام در هفته‌ای که سپری شد، رنگ تازه و کاملا متفاوتی از آنچه سهامداران از ابتدای بهمن تاکنون تجربه کرده بودند، به خود گرفته بود. با این وجود سوال و دغدغه اصلی این روزهای سهامداران و فعالان بازار سرمایه این است که آیا اصلاح بازار سهام به پایان رسیده است؟ در پایان معاملات آخرین روز کاری هفته جاری، دماسنج اصلی تالار شیشه‌ای با افت ۳/۰ درصدی، معادل ۶ هزار و ۴۷۵ واحد از ارتفاع این شاخص در سطح دو میلیون و ۱۶۵ هزار و ۷۵۲ واحدی قرار گرفت. کاهش ارتفاع نماگر اصلی بازار سرمایه در حالی اتفاق افتاد که شاخص هم‌وزن به‌ عنوان نشان‌دهنده روند عمومی قیمت شرکت‌های کوچک و متوسط، عملکردی موازی را به ثبت رساند. شاخص هم‌وزن نیز با افت ۱۵/۰ درصدی (معادل هزار و ۱۱۳ واحد) در پله ۷۳۸ هزار واحدی قرار گرفت. تابلوی بورس اوراق بهادار تهران، ارزش معاملات خرد (سهام، حق‌تقدم و صندوق‌های سهامی) را در روز چهارشنبه، پنج هزار و ۲۳ میلیارد تومان نشان می‌داد. تابلوی بورس اوراق بهادار تهران، حجم معاملات روز چهارشنبه را ۸ میلیارد برگه سهم نشان می‌دهد. کارشناسان معتقدند هر چه حجم معاملات در محدوده‌های فعلی شاخص کل، سطوح بالاتری را لمس کند، چشم‌انداز روشن‌تری از موج تازه شاخص کل در ذهن سهامداران ترسیم می‌شود، چراکه ورود سهامداران تازه‌نفس، راه صعود را هموارتر می‌کند.
بررسی آمار مالکیت افراد حقیقی در این روز از خروج سرمایه آنها از بازار سهام حکایت دارد. شاخص ورود و خروج سرمایه در پایان معاملات روز چهارشنبه بورس از خروج ۱۳۹ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومانی پول حقیقی از سهام، حق‌تقدم و صندوق‌های سهامی خبر می‌دهد. حال و هوای بازار سهام نسبت به دو ماه گذشته، به شکل ملموسی تغییر کرده است.
ارزش و حجم معاملات در هفته‌ای که پشت ‌سر گذاشته شد با رشد نزدیک به دو برابری همراه بود. با این حال سوال و دغدغه اصلی این روزهای سهامداران و فعالان بازار سرمایه این است که آیا اصلاح بازار سهام به پایان رسیده است؟ شاید نتوان به این سوال با جواب بله یا خیر پاسخ داد. از دید کارشناسان، شانسی که بتواند بازار را به مرور در بازه‌ای میان‌مدتی بالا آورد، وجود دارد. به این معنی که پارامترها و متغیرهایی وجود دارد که نشان از شانس رشد نماگرهای سهامی در بازه میان‌مدت دارد.
ازجمله این پارامتر‌ها می‌توان به جریانات خبری مرتبط با تجدید ارزیابی شرکت‌ها، نرخ ارز و تقسیم سود مجامع شرکت‌ها اشاره کرد. کارشناسان معتقدند بازار پتانسیل رشد تا کانال بعدی را دارد. در حال حاضر شاخص کل در کانال دو میلیون تا دو میلیون و ۲۰۰ هزار واحدی در نوسان است، اما به نظر می‌رسد پتانسیل لازم برای ورود به کانال پیشین خود یعنی بازه دو میلیون و ۲۰۰ هزار تا دو میلیون و ۵۰۰ هزار واحدی را داراست. برای شکست سطح دو میلیون و ۵۰۰ هزار واحدی ملزوماتی وجود دارد که فعلا برآورده نشده و نگاه فعالان به سوی اتفاقات و تغییر پارامترها در سال ۱۴۰۳ است.
خوب است به این پرسش پرداخته شود که چرا کارشناسان و اهالی تالار شیشه‌ای از بسته شدن کف بازار اطمینان خاطر دارند. در دید بنیادی، P بر S بازار در کف خودش قرار گرفته است. نگاهی به روند ارزش دلاری بازار نشان می‌دهد این شاخص در سطوح نزدیک به کف قرار گرفته است. از سوی دیگر P بر E بازار از بعد تاریخی در کف خود قرار گرفته است. می‌توان اشاره کرد تورم اسمی را که بانک مرکزی ۳۲ تا ۳۳ درصد اعلام کرده است، در درآمد شرکت‌ها به چشم می‌خورد. این موضوع از این جهت اهمیت دارد که هنگامی که در طول یک سال، درآمد شرکت‌ها ۳۰ درصد افزایش یابد، P بر S بازار برای حفظ کف خود، بازار سهام را ۳۰ درصد افزایش خواهد داد، بنابراین بازار سرمایه طی یک پروسه یک ساله، عملا تورمی که بانک مرکزی اعلام می‌کند را پوشش خواهد داد.