توقیفی‌های قاچاقچیان چگونه اصالت‌سنجی می‌شوند؟

ایسنا- توقیف مجسمه‌ای با قدمت ۲هزار سال و به ارزش مالی ۲۰‌میلیارد تومان از سوی پلیس در حالی خبرساز شده که برخی کارشناسان اموال تاریخی و باستان‌شناسان اصالت تاریخی آن را رد کرده‌ و این مجسمه را جعلی تشخیص داده‌اند. پرسش این است قدمت و اصالت اشیای کشف‌شده از قاچاقچیان، چگونه تشخیص
داده می‌شود؟
تشخیص کارشناسان اموال تاریخی بر این است که بسیاری از اشیایی که با عنوان «باستانی» و «تاریخی»، قاچاق می‌شود یا غیرقانونی به فروش می‌رسد، «جعلی» است.
یگان حفاظت میراث‌ فرهنگی کشور فقط در ۱۱ماه سال ۱۴۰۲ حدود ۸۲‌هزار اموال فرهنگی- تاریخی «تقلبی» را کشف کرده است.
سردارحسن مهری فرمانده یگان حفاظت میراث‌ فرهنگی کشور همچنین گزارش کرده که از مجموع اشیای تاریخی کشف‌شده در سال ۱۴۰۱، حدود هشت‌هزار و ۴۰۷مورد «اصل» و بیش از ۱۰‌هزار و ۲۷۰مورد «تقلبی» بوده است.
انتشار تصویر و خبر پلیس درباره کشف مجسمه ۲۰۰۰ساله از قاچاقچیانی که قصد فروش آن را داشتند، نظر بسیاری از کارشناسان اموال تاریخی و را جلب کرده است. آنها احتمال می‌دهند یک شیء تقلبی دیگر به کلکسیون آثار جعلی قاچاقچیان اموال تاریخی اضافه شده است.
پرسش این است؛ روال تشخیص اصالت‌سنجی آثاری که به این شکل کشف و ضبط می‌شوند، چگونه است؟
بررسی‌های رسانه‌ای حاکی از این است که وقتی پلیس شیئی را با احتمال تاریخی و باستانی شناسایی و کشف و توقیف می‌کند، نخست کارشناسی اولیه توسط کارشناسان استان انجام شده و سپس اطلاعات مربوطه همراه با تصاویر به اداره کل موزه‌ها در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی فرستاده می‌شود و در صورت نیاز به دیدن اشیاء، کارشناسان این اداره کل و در صورت نیاز بیشتر هیات عالی کارشناسی هم از آثار توقیفی بازدید خواهند کرد و نظرات کارشناسی در هر مرحله ارائه خواهد شد.
چنانچه برای اصالت‌سنجی به آزمایش‌های دقیق‌تری نیاز باشد، موضوع از طریق پژوهشکده حفاظت و مرمت پژوهشگاه میراث فرهنگی نیز پیگیری خواهد شد.
بررسی و مطالعه کارشناسان میراث فرهنگی روی این مجسمه توقیف‌شده ادامه دارد، اما نظر و تشخیص اولیه کارشناسان اموال تاریخی و باستان‌شناسان درباره مجسمه‌ای که قدمت آن از سوی پلیس حدود ۲۰۰۰سال اعلام شده، بر این است که احتمالا مطابقت زمانی با دوره‌های تاریخی داده شده است.
درباره این مجسمه سعی شده به سبک یک دوره تاریخی ساخته شود، ولی حتی از روی تصاویر منتشرشده، ظن اولیه بر این است که این شیء احتمالا اصالت نداشته باشد.
هرچند رییس پلیس پیشگیری پایتخت گفته است که کارشناسان قدمت این مجسمه را ۲۰۰۰سال اعلام کردند و متهم به جرم خود مبنی بر خرید و فروش آثار باستانی اعتراف کرده و با اقدامات فنی پلیسی هویت خریدار مذکور شناسایی و دستگیری وی در دستور کار عوامل پلیس قرار گرفته، اما پس از سروصدای زیادی که کشف و ضبط چنین مجسمه‌ای در فضای مجازی راه انداخته است، حامد وحدتی‌نسب از جمله باستان‌شناسانی بود که در رد اصالت این مجسمه متنی را در فضای مجازی منتشر کرد و چنین نوشت: «بنابه نظر متخصصان این دوره، این یک اثر تقلبی فاخر است که برای جعل آن بسیار زمان صرف شده و مشکلات اصلی آن کپی‌برداری از پیکرک «ناپیراسوی» عیلامی (موزه لوور)، آرایش سر با ویژگی‌های دوران هلنی و تاج برگرفته از فرهنگ سومر که چندین هزاره با هم فاصله دارند و همچنین عدم تناسب در دست‌هاست.»