توسعه برون‌گرایی اقتصاد ایران با وجود عدم تغییر تحریم‌ها

تسنیم- سیداحسان خاندوزی، وزیر اقتصاد با اشاره به اینکه در سال 1402 و در مقایسه با آغاز به کار دولت سیزدهم صادرات نفت از نظر حجمی بیش از دو برابر شده است، گفت: ضمن اینکه در حوزه صادرات غیر‌نفتی نیز بالاترین میزان صادرات در سال 1401 رقم خورده است. در نتیجه در مجموعه صادرات نفت و محصولات غیرنفتی ارزش بیشتری تولید شده است. وی افزود: از سوی دیگر مصارف ارزی نیز افزایش داشته است. در حقیقت سرمایه‌ها به حرکت درآمده‌اند. به طور مثال طی سه ساله منتهی به دولت سیزدهم، در حوزه ماشین‌آلات شاهد رشد منفی 17‌درصد بودیم که این رقم به مثبت 8/11‌درصد در سه ساله دولت شهید رییسی افزایش پیدا کرد. بخشی از افزایش سرمایه‌گذاری در این حوزه شامل واردات ماشین‌آلات و واردات مواد اولیه‌ای است که منجر به تولید بیشتر در حوزه صنعتی شده است. خاندوزی با بیان اینکه طبیعتا هر چقدر که توان صادرات ما کمتر باشد، توان واردات نیز کاهش پیدا خواهد کرد، گفت: مجموع سیاست‌های دولت و پیشگامی رییس‌جمهور شهید درخصوص سیاست‌های همسایگی، پیمان‌های منطقه‌ای و همکاری با کشورهای همسو مانند روسیه و چین اجازه داد تا اقتصاد ایران به نسبت اقتصاد جهانی بزرگ‌تر شود. به این معنا که مجموع آمار صادرات و واردات ما در ابتدا و انتهای دولت، حتی با تقسیم بر تولید ناخالص داخلی نشان می‌دهد اقتصاد ایران برون‌گراتر شده است. خاندوزی درخصوص تغییرات شاخص رشد اقتصادی کشور در سه ساله گذشته گفت: در حوزه تولید ناخالص داخلی کشور (GDP)، میانگین رشد اقتصادی در 20 سال گذشته، 7/2‌درصد بوده است. همچنین میانگین رشد اقتصادی در 10 سال گذشته به 5/0‌درصد کاهش یافته است اما در سال‌های 1400 تا 1402، میانگین رشد اقتصادی به 5/4‌درصد رسیده که بالاتر از میانگین‌های 10 و 20 سال گذشته کشور است. این در حالی است که در 20 سال گذشته، بسیاری از سال‌ها بدون تجربه تحریم‌هایی همچون تحریم‌های سال 1391 و پس از آن سپری شده‌اند. وی با بیان اینکه برخی معتقدند که رشد اقتصادی در دوره دولت شهید رییسی بیشتر تحت تاثیر افزایش صادرات نفت بوده است، گفت: اما اگر بخواهیم رشد تولید ناخالص داخلی بدون نفت را بررسی کنیم، می‌بینیم که در دوره 10 ساله گذشته، میانگین رشد اقتصادی بدون نفت 2/1‌درصد بوده و در دوره 20 ساله نیز این رقم 5/3‌درصد بوده است. در سال‌های 1400 تا 1402، رشد اقتصادی بدون نفت به 4‌درصد رسیده که باز هم بالاتر از میانگین‌های 10 و 20 ساله است. خاندوزی ادامه داد: در زمینه سرمایه‌گذاری، میانگین کاهش سرمایه‌گذاری در 10 سال گذشته 7‌درصد بوده است. در دوره 20 ساله، میانگین رشد سرمایه‌گذاری تقریبا صفر و برابر با منفی 3/0‌درصد بوده است اما در دوره 1400 تا 1402، رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص به 4/6‌درصد مثبت رسیده است.