توزیع فقر عدالت نیست!

مهدی پازوکی اقتصاددان و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار «جهان‌صنعت» نسبت به عمق‌یابی فقر در کشور هشدار داد. این اقتصاددان ضمن برشمردن تبعات اقتصادی گسترش فقر و خارج شدن ایران از مدارهای اقتصادی رقابت در جهان، از امکان کاهش توان کیفی نیروی کار در ایران خبر داد.
این اقتصاددان در پاسخ به پرسشی پیرامون ابعاد ارزیابی پدیده فقر در ایران، اظهار کرد: فقر یک پدیده چندوجهی است که تنها یک بعدش معطوف به مسائل اقتصادی می‌شود. در واقع در موضوع فقر با یک پکیج هولناک از چالش‌های امنیتی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، حقوقی و حتی فرهنگی روبه‌رو هستیم که کشور را با معضلات متعددی روبه‌رو می‌سازد. فقر پدیده‌ای است که می‌تواند تمام سنت‌ها و شوونات مهم یک جامعه را رو به تباهی ببرد. شما فرض کنید یک خانواده ایرانی برای برپا داشتن سنت نوروز یا شب یلدا نتواند روی سفره خودش از آجیل ایرانی بهره ببرد. این یک قاب از محدود شدن ابعاد مختلف فرهنگ در ذیل تورم فقرآفرین است. خانوار فقیر نمی‌تواند سهم آموزش در سبد معیشتی خانواده‌اش را به‌درستی حفظ کند. نمی‌توانند به تماشای تئاتر و فیلم‌های سینمایی و کنسرت بروند یا کتاب و روزنامه و مجله بخوانند! حتی از تامین اینترنت خانوار هم بازخواهند ماند؛ فقر باعث می‌شود به تدریج امکانات شناختی غیرمستقیم و ارتباطاتی نظیر مسافرت و تفریح نیز از سبد هزینه‌های خانوار حذف شوند.
این استاد دانشگاه در ادامه یادآور شد: دولت باید به این مساله به شدت حساسیت نشان بدهد. سبد معیشت خوراکی خانوار آخرین خط قرمز فروغلتیدن به ورطه فقر است. نمی‌گویم که دوباره بیایند و با اقدامات رانتی نظیر تعیین کوپن و کالابرگ یا ارز ترجیحی، پدیده فقر را کنترل کنند، بلکه می‌گویم با بهبود بخشیدن به فضای کلان اقتصاد کشور محیط را برای کسب‌و‌کارها مساعدتر کنند و با افزایش آزادی‌های تجاری، فرآیند دسترسی خانوار به کالاها را تسهیل کنند. به عبارت دیگر، من چاره درمان فقر را در آزادسازی تجارت می‌دانم نه در توزیع کمک‌های رانتی توسط دولت!
پازوکی در پایان خاطرنشان ساخت: ایران کشور بسیار ثروتمندی است و مردمان بسیار باهوش و جوانی دارد، اما همیشه شرایط به این شکل نخواهد ماند و منابع خام و طبیعی تشکیل‌دهنده ثروت ایران همواره پایدار نخواهند ماند. دولت باید از این فرصت محدود برای زدودن زنگار فقر از چهره خانوارها، از دارایی‌های طبیعی ملی بهره‌برداری بهینه کند و به توزیع ثروت بیندیشد. عدالت در این نیست که فقر را میان همه به شکل یکسان توزیع کنیم، بلکه باید در اندیشه تولید ثروت باشیم تا بتوانیم یک اقتصاد قدرتمند و مقاوم داشته باشیم که از پس چالش فقر نیز برآمده باشد.