توریسم زیر تیغ

نادر نینوایی- از دهم مرداد ماه با هدف جمع شدن بساط سوداگری و جلوگیری از فروش بلیت هواپیما با قیمت بالاتر از نرخ مصوب، امکان فروش بلیت چارتری لغو شد.
این موضوع البته می‌تواند پیامدهای ناخوشایندی برای شهرهای گردشگر‌پذیری نظیر مشهد، قشم و کیش درپی داشته باشد و منجر به کاهش قابل‌ملاحظه آمار ورود گردشگران به این شهرها شود.
در نظر داشته باشید که لغو فروش بلیت‌های چارتری هواپیما برای آژانس‌های مسافرتی که تور‌های داخلی اجرا می‌کنند چالش‌زاست، چراکه با لغو شدن پروازهای چارتری عملا نمی‌توانند به صورت سیستمی در تعداد بالا بلیت تهیه کنند و همین امر مانع برگزاری تورهای هوایی داخلی می‌شود.
نتیجه این وضعیت در شهرهایی نظیر قشم، کیش و مشهد که همواره پذیرای خیل عظیم تورهای گردشگری هستند، کاهش ورود تور و گردشگر به آنهاست. با کاهش تعداد گردشگران، هتل‌های این شهرها خالی مانده و سایر تاسیسات گردشگری و اقتصادی فعال در آنها نیز با مشکل کمبود گردشگر و درآمدزایی مواجه می‌شوند.
علت لغو پروازهای چارتری
دوم مرداد ماه وزیر راه‌و‌شهرسازی با بیان اینکه باید در حمل‌ونقل هوایی بساط سوداگری جمع شود، گفت: مجوز پروازهای چارتری تا اطلاع ثانوی لغو شد.
مهرداد بذرپاش درباره تاخیر در برخی پروازها، اظهار کرد:‌ تعداد پروازهای داخلی کاهش نیافته، بلکه باید بساط سوداگری جمع شود.
وی افزود:‌ شرکت‌های هواپیمایی متضرر اصلی شرایط سوداگری در بازار بلیت پروازها هستند .
وزیر راه‌و‌شهرسازی با اعلام اینکه پروازهای چارتری به هر صورت متوقف شده است، اضافه کرد: عدول از نرخ مصوب تخلف است و سازمان تعزیزات به گران‌فروشی ورود خواهد کرد. در تعداد بلیت و پروازها نه‌تنها کاهش نداشتیم بلکه با رشد ۵ درصدی مواجه بوده‌ایم.
وی خاطرنشان کرد: یکی از محل‌های اشکال و مشکلاتی که در بخش فروش بلیت هواپیما ایجاد شده صدور مجوزهای بلاوجه چارتری است که به سازمان هواپیمایی دستور دادم تا بساط سوداگری در بازار فروش بلیت هواپیما برچیده شود تا بازار آرامش بگیرد.
بذرپاش افزود: اینکه سازمان هواپیمایی ورود بیشتر به فروش بلیت داشته باشد برای ما حائز اهمیت است. درخصوص فروش بلیت، نرخ مصوب داریم که نباید از آن عدول کرد و خارج از نرخ مصوب، تخلف است و نهادهای نظارتی و تعزیراتی در این خصوص ورود خواهند کرد.
زیان شهرهای گردشگرمحور
با لغو پروازهای چارتری، برگزاری تورهای هوایی به مقاصد گردشگرمحور کشور به مشکل می‌خورد و نتیجه آن به احتمال زیاد کاهش مسافر در این شهرها خواهد بود.
هتل‌ها، تاسیسات گردشگری و حتی فعالان اقتصادی ساکن در شهرهای گردشگر‌محور نظیر قشم و کیش بیشترین آسیب را از این موضوع می‌بینند.
جمشید حمزه‌زاده- رییس جامعه حرفه‌ای هتلداران ایران- درخصوص پیامدهای لغو پروازهای چارتری بر گردشگری و هتلداری به «جهان‌صنعت» گفت: در حال حاضر عمده تورها روی چرخ دروازه‌های چارتری می‌چرخند و هدف دروازه‌های چارتر، عمدتا برگزاری تور است؛ بنابراین وقتی که پروازهای چارتری لغو شوند، مطمئنا روی تورهای گردشگری تاثیر منفی می‌گذارد. به نظرم این موضوع مخصوصا درخصوص شهرهایی مثل کیش، قشم و مشهد که عمده پروازهای آنها چارتری است، نمود بیشتری خواهد داشت.
وی ادامه داد: در شرایط کنونی با وجود اعلام لغو پروازهای چارتری همچنان رزروهایی برای این پروازها از قبل وجود دارد، اما پیش‌بینی می‌شود با اتمام ظرفیت رزرو پروازهای چارتری، با کاهش قابل‌ملاحظه میزان تورهای اعزامی به شهرهای گردشگر‌محور نظیر کیش، قشم و مشهد مواجه شویم. نتیجه این وضعیت احتمالا خالی ماندن ظرفیت هتل‌ها خواهد بود.
رییس جامعه هتلداران ایران در خصوص پیش‌بینی‌اش از وضعیت پس از پایان رزروهای چارتری به «جهان‌صنعت» گفت: « صد‌در‌صد زمانی که بلیت پروازهای چارتری تمام شود، این چالش بیشتر خودش را نشان می‌دهد. به هر حال آژانس‌هایی که تور اعزام می‌کنند، حداقل نیاز به رزرو ۲۰ تا ۴۰ نفر دارند که امکان گرفتن بلیت هواپیما به صورت سیستمی در این تعداد وجود ندارد و ظرفیت سیستمی به سرعت تکمیل می‌شود، بنابراین تهیه بلیت سیستمی آن هم در تعداد بالا برای آژانسی که می‌خواهد بلیت رزرو کند بسیار سخت است و این مساله به اجرای تورهای دسته جمعی آسیب می‌زند.»
توجیهی که برای لغو ارائه بلیت‌های چارتری ارائه شده کم شدن و گران شدن بلیت‌های سیستمی ارائه شده بود. حمزه‌زاده در پاسخ به این پرسش که فکر می‌کند راه‌حل مناسب برای حل این مشکل لغو بلیت‌های چارتری بوده یا باید تصمیمات دیگری اخذ می‌شد، گفت:
«به نظر من راه‌حل وجود نظارت است، یعنی باید نظارت داشته باشند تا آژانس‌های چارتر‌کننده قیمت مصوب را اجرا کنند. می‌خواهم بگویم راه‌حل این نیست که فروش بلیت چارتری لغو شود. درخصوص بلیت هواپیما هم مثل هتل، نرخ مصوب وجود دارد، پس اگر سازمان هواپیمایی نظارت انجام دهد و چارترکنندگان نیز نرخ مصوب را رعایت کنند، به نظرم فروش بلیت به صورت چارتری و سیستمی تفاوتی ندارد و در نهایت بلیت قرار است به مصرف‌کننده ارائه شود.» یکی از نقدهایی که برخی از منتقدان به هتلداران وارد می‌کنند آن است که بعضی هتلداران چارتر‌کننده بلیت هواپیما هم هستند. رییس جامعه هتلداران ایران در پاسخ به این نقد به «جهان‌صنعت» گفت: «چنین مساله‌ای وجود ندارد. شاید یک یا چند مورد از هتلداران چارتر‌کننده بلیت هواپیما باشند، اما عمدتا چارترکنندگان دفاتر خدمات مسافرتی هستند، ضمن آنکه اگر هتلی نیز اقدام به چارتر کند این کار در راستای پر کردن ظرفیت هتل است. بنابراین معتقدم این روشی که فعلا به کار گرفته شده(لغو فروش پروازهای چارتری) صحیح نیست و بهترین اقدام و روش، نظارت روی قیمت بلیت‌های چارتری است تا مطمئن شوند قیمت فروش از نرخ مصوب بالاتر نرود.» در نهایت باید گفت اگرچه پروازهای چارتری با هدف کشیدن ترمز قیمت‌ها و جلوگیری از سوداگری لغو شده است، اما در عمل این موضوع در حوزه گردشگری تبعاتی دارد و انتظار می‌رود وزارت گردشگری به موضوع ورود کند و با شرح مشکل، خواستار استثنا قائل شدن درخصوص فروش بلیت پروازهای چارتری به مقصد شهرهای گردشگرمحور شود.