تلگرام فیلترینگ را دور زد

«جهان‌صنعت»- تلگرام رفع فیلتر شده است البته با سازوکارهای خاص. ابتدا باید یکی دوبار به پراکسی روسیه یا VPN‌هایی که از طریق روسیه متصل می‌شوند تلگرام را باز کنید و سپس بدون نیاز به فیلترشکن و پراکسی‌های اعصاب‌خردکن داخلی تلگرام، پیام‌رسان محبوب خود را باز و از آن استفاده کنید. اشتباه نکنید، آذری‌جهرمی در این زمینه هیچ نقشی نداشته است، او تلگرام را رفع فیلتر نکرده است بلکه این اقدام از طریق خود پاول دورف، مدیرعامل تلگرام رخ داده است. اوست که نبوغ مبارزه با فیلترینگ را دارد و می‌داند چگونه در برابر سیاستمداران ناکارآمد و مدعی روسیه و کشورهای مشابه از حقوق کاربران دفاع کند. حال پرسش اینجاست که هزینه‌های میلیاردی، وام‌های پنج میلیارد تومانی و بودجه کلانی که برای پیام‌رسان‌های داخلی در نظر گرفته شده چه می‌شود؟
چرا با وجود فیلترینگ یک سال و نیمه تلگرام باز هم این پیام‌رسان‌ها شکست خوردند؟ چرا پیام‌رسان‌های داخلی که حتی لایحه‌ای در حمایت از آنها در مجلس شورای اسلامی تدوین شد، زیرساخت‌ها، پهنای باند و بودجه‌های کلان در اختیارشان گذاشته شد باز هم در جذب کاربران موفق نبودند؟ البته پاسخ واضح است: کیفیت نامناسب و نبود زیرساخت‌های مورد نیاز و کالایی کمیاب در ایران؛ اعتماد کاربران. حتی اگر ۱۰ سال هم تلگرام فیلتر باشد پیام‌رسان‌های داخلی موفق نخواهند بود.
البته به اعتقاد بسیاری دلیل راه‌اندازی پیام‌رسان‌های داخلی به جز تخصیص بودجه به عده‌ای خاص، راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات و قطع اینترنت بین‌المللی است. در آن صورت، زمانی که تنها گزینه‌تان استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی است ممکن است از آنها استقبال کنید.
دورف به وعده خود وفا کرد
از روزی که تلگرام وعده داده بود با راه‌اندازی TON و واحد پول دیجیتال Gram قصد دارد تحول جدیدی را به‌وجود آورد مورد غضب مسوولان فیلترینگ قرار گرفت و به بهانه‌های مختلف فیلتر شد.
تلگرام قابلیت ضدفیلترینگ TON را برای کاربران روسی فعال کرده به‌طوری که کاربران روسی بدون استفاده از فیلترشکن و VPN می‌توانند از تلگرام استفاده کنند!
احتمالا به زودی این قابلیت برای همه فعال خواهد شد تا یک بار دیگر ثابت شود عصر سانسور و فیلترینگ به پایان رسیده است.
اگر می‌خواهید این قابلیت هم‌اکنون روی تلگرام شما فعال شود کافی است یک بار با IP‌های روسیه به اینترنت متصل شوید. (برای این کار می‌توانید از یک فیلترشکن مثل این استفاده کرده و کشور روسیه را انتخاب کنید و Connect شوید. بعد از یک دقیقه قابلیت TON روی تلگرام شما فعال می‌شود و از این پس بدون فیلترشکن، تلگرام شما همیشه متصل خواهد شد.)
در خصوص قابلیت TON یا Telegram Open Network قبلا در کانال مطالبی منتشر شده است که می‌توانید جست‌وجو بفرمایید.
لزوم بودجه ۳۰۰ میلیارد تومانی
سال گذشته بود که معاون امور فضای مجازی دادستانی کل کشور با بیان اینکه تلگرام سه هزار سرور برای ایرانی‌ها دارد، گفت: به وزارت ارتباطات تکلیف شده که از ناحیه شورای‌عالی فضای مجازی تسهیلات موثر در اختیار پیام‌رسان‌های داخلی قرار دهد اما به عقیده جواد جاویدنیا ۱۰ سرور و کمک پنج میلیارد تومانی کافی نیست و برای اینکه سرویسی بتواند مانند تلگرام پاسخگو باشد باید حداقل معادل ۳۰۰ میلیارد تومان بودجه و امکانات داشته باشد.
جاویدنیا گفته بود اجرای فیلترینگ تلگرام از یک نظر موفقیت‌آمیز بوده ‌است و آن، اینکه شبکه‌های پیام‌رسان‌های داخلی به معایب خود پی بردند و آنها را اصلاح کردند. او در این‌باره اظهار کرده بود: در همان برهه‌ای که تلگرام فیلتر شد، حجم عظیمی از مردم وارد شبکه‌های اجتماعی داخلی شدند و این امر باعث شد پیام‌رسان‌های داخلی با اشکالات خود آشنا شوند زیرا اساس این‌گونه فعالیت‌ها و فضای مجازی این است که تا زمانی که فضای مجازی زیر بار مخاطب نرود بسیاری از نواقص آن مشخص نمی‌شود. در مقطعی ۸۰۰ هزار کاربر روزانه وارد شبکه‌های اجتماعی داخلی می‌شدند و عضو شورای‌عالی فضای مجازی نقل می‌کرد که در همان ایام برنامه‌نویسان پیام‌رسان‌های داخلی با همت مضاعف در حال برطرف کردن نواقص کار بودند اما زحمت و تلاش این گروه بازتاب داده نمی‌شود تا مردم با آن آشنا شوند.
حمایت دولت از پیام‌رسان‌های داخلی موضوع دیگری ا‌ست که جاویدنیا به آن اشاره می‌کند. او توضیح می‌دهد هر کشوری برای آنکه بتواند کل آن کشور را پوشش دهد تحت حمایت‌های دولتی بوده و وقتی ظرفیت فضای مجازی به یک سقف خاص می‌رسد در همه کشورها حمایت‌هایی از جمله پهنای باند، سرور و… صورت می‌گیرد.
جاویدنیا تاکید کرده بود: تلگرام سه هزار سرور برای ایرانی‌ها دارد و به وزارت ارتباطات تکلیف شده که از ناحیه شورای‌عالی فضای مجازی تسهیلات موثر در اختیار آنها قرار دهند، آیا این تسهیلات موثر بوده است؟ ۱۰ سرور یا کمک پنج میلیارد تومان چقدر توانسته کمک کند. در ارزیابی‌ای که صورت گرفته برای آنکه سرویسی بتواند مانند تلگرام پاسخگو باشد باید حداقل معادل ۳۰۰ میلیارد تومان بودجه و امکانات داشته باشد. پیشرفتی که در نرم‌افزارهای داخلی انجام شد بعد از فیلترینگ تلگرام بسیار موثر بود، اما از این حیث که سیاست گذاری‌های بعدی که انجام شده درست بوده یا خیر و این طرح که تصمیم گرفته شد پوسته‌ای از تلگرام (هاتگرام و تلگرام طلایی) شکل بگیرد و ما از آن حمایت کنیم، آیا اگر ما چنین توانی داشتیم بهتر نبود از پیام‌رسان‌های داخلی حمایت می‌کردیم، اینها سوالاتی است که رسانه‌ها و مردم باید دنبالش باشند و پاسخ‌های متقن و دقیقی راجع به آن دریافت کنند.
شکست سنگین سروش
فیلترینگ تلگرام و ترغیب مردم برای استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی سبب شد دولت در ابتدای سال ۱۳۹۷ اعلام کند که حجم اینترنت استفاده شده برای پیام‌رسان سروش تا آخر سال ۱۳۹۷ رایگان است و تبلیغات گسترده‌ای بر این موضوع انجام شد. اما تنها پس از گذشت چند ماه در ابتدای تیر ماه سال ۱۳۹۷ بدون هیچ‌گونه اعلام قبلی این ویژگی حذف شد و هزینه اینترنت مصرفی توسط این پیام‌رسان بر مشترکین تحمیل شد. چندی بعد مدیرعامل این پیام‌رسان رسما اعلام کرد که اینترنت مصرفی این پیام‌رسان رایگان نیست.
ماجرای وعده‌های غیرعملی سروش یک طرف قضیه است. در سمت دیگر ماجرا پیام‌رسانی قرار دارد که زیر چتر حمایت دولت قرار دارد و دولت حمایتش را محدود به پیام‌رسانی کرده که ماه‌هاست بدون مدیر رسمی، تحت نظارت رسمی شرکت سرمایه‌گذارش اداره می‌شود و با گذشت ماه‌ها، به نتیجه‌ای در رابطه با مدیر رسمی نرسیده است.
گپ، دوشادوش سروش
پیام‌رسانی که به همراه سروش توانست عنوان پیام‌رسان تحت حمایت دولت را به دست بیاورد گپ است. ظاهر و قابلیت‌های گپ مستقیما از تلگرام الگوبرداری شده‌اند و از سوی دیگر نقص‌ها و مشکلات متعددی در آن وجود دارد. سرعت نسبتا کند در بارگذاری محتوا، عدم قابلیت بی‌صدا کردن مکالمات، آنلاین نشان دادن کاربران و… دلایلی موجه برای عدم استقبال کاربران داخلی از این پیام‌رسان هستند. از طرفی رسیدن موعد پرداخت وام‌ دریافتی از بودجه حمایتی دولت و عدم موفقیت این اپلیکیشن این سوال را مطرح کرده است: وام‌های میلیونی این پیام‌رسان چگونه پرداخت خواهند شد و اصلا آیا پرداخت خواهند شد؟
ایتا باید شکست می‌خورد
محسن غفاری، مدیر ایتا گفته بود در رابطه با پروژه پیام‌رسان‌های داخلی تصمیم «نهایی» گرفته شده است.
او بر این باور بود که «قرار» است این پروژه در نهایت به یک پروژه شکست‌خورده مبدل شود.
اینکه غفاری با توجه به چه نکاتی این چنین گفته است، جای بحث دارد اما در اینکه ایتا در عملکردش ضعف‌هایی داشته و تاحدود زیادی سعی کرده بوده کپی برابر اصل تلگرام باشد جای بحثی نیست و همین دلیل به تنهایی کافی است تا نام ایتا نیز در این لیست در دسته پروژه‌های ناموفق قرار بگیرد.
بله و حمایت بانک ملی
پیام‌رسان بله با این عنوان که توسط یکی از شرکت‌های زیرمجموعه‌ بانک ملی ایران بزرگ‌ترین بانک کشور متولد شده مطرح شد. حمایت‌های قانونی از سوی بانک مرکزی و امکان خدماتی از جمله انتقال وجه کارت‌به‌کارت که سایر پیام‌رسان‌ها از آن بی‌نصیب بودند آن را از دیگر پیام‌رسان‌ها متمایز کرد.
تعداد نصب بله در کافه بازار نشان می‌دهد بله به آمار نصب یک میلیون و در گوگل‌پلی از ۱۰۰ هزار به رقم ۵۰۰ هزار کاربر
رسیده است.