15 - 03 - 2021
تغییر در وقت اضافه
گروه بورس- از همان ابتدای اجرای دامنه نوسان نامتقارن در بازار سهام، مسوولان و اعضای شورایعالی بورس بر موقتی بودن این اقدام تاکید کرده بودند. محمدرضا معتمد معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار در نخستین روز از اجرای دامنه نوسان نامتقارن بیستوپنجم بهمنماه گفته بود تغییر دامنه نوسان و اجرای آن کوتاهمدت خواهد بود و ممکن است اجرای این تصمیم برای مدت یک ماه یا تا پایان امسال به طول بینجامد. اکنون به نظر میرسد موعد اجرای این دامنه به سر رسیده و قرار است در جلسه پایانی شورایعالی بورس در این باره تصمیمگیری شود. اگرچه مشخص نیست خروجی این جلسه چه خواهد بود اما زمزمههایی مبنی بر تمایل اعضا برای لغو دامنه نوسان نامتقارن وجود دارد. حال این نگرانی وجود دارد که با توجه به کمبود نقدینگی و احتمال فشار فروش حقوقیها بر بازار، این تصمیم جدید نیز هیجان تازهای را در ابتدای سال ۱۴۰۰ در بازار سرمایه رقم زند. هجدهم بهمنماه سال جاری بود که محمدعلی دهقاندهنوی رییس سازمان بورس از مصوبه شورایعالی بورس مبنی بر اجرای دامنه نوسان نامتقارن خبر داد تا بازار سرمایه با موج هیجانی تازهای مواجه شود. تغییر دامنه نوسان از مثبت و منفی پنج درصد به مثبت شش و منفی دو درصد، سبب رشد ناگهانی بازار و تشکیل صفوف خرید سنگین در روزهای بعد شد. این روند تا بیست و پنجم بهمنماه یعنی نخستین روز از اجرای دامنه نوسان نامتقارن ادامه یافت و از آن پس بازار سرمایه به شکلی فرسایشی در مسیر نزولی قرار گرفت. در همین حال فشار فروش با هدف نوسانگیری طی روزهای نخست اجرای دامنه نوسان نامتقارن، شوک جدیدی به بازار وارد کرده بود. در این میان اهالی بازار سرمایه به دو دسته موافقان و منتقدان مصوبه جدید شورا تقسیم میشدند. موافقان، این روند را موجب کنترل سیر نزولی بازار در ماه پایانی سال میدانستند به نحوی که مخاطرات فروشهای پایان سال شرکتها و سهامداران عمده برای نقد کردن سهام را در بازار کاهش میداد. با این حال منتقدان اجرای دامنه نوسان نامتقارن را باعث به تاخیر اقتادن اصلاح بازار و به تبع آن، بازگشت دیرهنگام به معاملات متعادل و باثبات تلقی میکردند؛ روندی که از آن به اصلاح زمانی بازار و ریزش فرسایشی قیمت سهام تعبیر میشد. اگرچه هنوز مشخص نیست نتیجه جلسه شورایعالی بورس چه خواهد بود اما پایان اجرای دامنه نوسان نامتقارن اکنون به مساله جدیدی در بازار سرمایه بدل شده و منتقدان شرایط موجود، درباره تغییرات پیدرپی در نحوه معاملات بازار سرمایه هشدار میدهند.
دامنه نوسان نامتقارن مانع ریزش
۵۰ درصدی اسفندماه
همایون دارابی تحلیلگر بازار سرمایه در گفتوگو با «جهانصنعت» رویکرد رییس جدید سازمان بورس را عملگرایانه دانسته که تاکنون موارد مختلف را توام با تعامل دو جانبه با اکثر فعالان بازار پیش برده است. او با اشاره به دامنه نوسان نامتقارن میگوید: «این مصوبه نیز مانند هشت مصوبه دیگر شورایعالی بورس، مفید بوده و نظر اغلب فعالان بازار بر حمایت از این تصمیم شوراست.» این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به انتقادها پیرامون زمانبر شدن اصلاح بازار به دلیل اجرای دامنه نوسان نامتقارن، اظهار میکند: «اینکه گفته میشود اگر دامنه نامتقارن نمیشد، قیمتها سریعا به تعادل میرسید را نمیتوانیم تایید کنیم. از مردادماه بدین سو شاهد اجرای دامنه نوسان متقارن بودهایم اما بازار به تعادل نرسید و ریسک بسیار زیادی هم بر بازار تحمیل شده بود. هیجان بازار در اواخر بهمنماه به اوج خود رسید و مردم عملا بدون تحلیل و تفکر در حال فروش همه گونه سهام خود بودند. در واقع اصلا برای آنها فرقی نمیکرد که چه سهامی دارند و این سهام چه میزان ارزشمند است و همه فروشنده بودند.» دارابی تاکید میکند: «وقتی بازار اینگونه ناهمگون است و بازیگران بسیار زیادی را به صورت مستقیم وارد این بازار کردهاند، فضای هیجانی بر بازار حاکم میشود. واقعیت این است که از هر ۲۰ نفر تازهوارد بازار سرمایه فقط یک نفر به روش غیرمستقیم از طریق مشاور سرمایهگذاری یا صندوقها و سبدها وارد بازار شده بود.» او ادامه میدهد: «اگر دامنه نوسان همانطور منفی و مثبت پنج باقی میماند پیشبینی ما این بود که بازار در اسفندماه هم به کلی منفی باشد.
تقریبا در ۱۵ روز کاری، بازار میتوانست تا ۵۰ درصد هم ریزش کند یعنی قیمتها در اسفندماه مجددا نصف میشد و برای اینکه قیمتها بازگردند و زیان هم جبران شود، باید قیمتها دو برابر میشد و بازار در واقع صددرصد رشد میکرد.» دارابی اظهار میکند: «اما با کمک دامنه نوسان نامتقارن کاهش قیمت در بازار به گونهای بود که ریزشها از ابتدای اسفندماه، طی رشد سه روز هفته گذشته جبران شد. از ابتدای هفته جاری نیز روند مثبت خوبی داشتهایم و نشان میدهد که دامنه نوسان نامتقارن در حال کار کردن است.»
متقارن شدن دامنه نوسان مشروط به افزایش نقدینگی بازار
این تحلیلگر بازار سرمایه تصریح میکند: «به نظر من این دامنه تا زمانی که هیجان در بازار کم شود و نقدینگی دوباره به بازار بازگردد و حجم معاملات هم مجددا افزایش پیدا کند، باید حفظ شود. در حال حاضر کارکردهای مثبت این تصمیم در کنار بقیه تصمیمهای خوب گرفته شده مانند افزایش سقف سرمایهگذاری صندوقهای با درآمد ثابت در سهام و موارد دیگر از جمله هشت بندی که در مصوبه شورا بود، نمایان شده است. همه اینها نشان میدهد که بازار در حال گذار به یک دوره تعادل است و امیدوار هستیم که به این دوره برسیم و نیازی به اتخاذ تصمیمهای اضطراری نباشد.» دارابی تاکید میکند: «اما تا زمانی که هیجان وجود داشته باشد و نقدینگی هم کم باشد نیازمند تداوم این دامنه نامتقارن هستیم. مانند بورسهای کشورهایی نظیر بحرین و عمان که در سال جاری میلادی اقدام به اجرای دامنه نوسان نامتقارن کردند، اما اگر شرایط به تعادل برسد لازم است به شرایط عادی بازگردیم. در همین حال فکر میکنم حداقل تا یک ماه دیگر شرایط اضطراری را داشته باشیم و تا آن زمان دامنه نامتقارن را ادامه دهیم.» این کارشناس بازار سرمایه ادامه میدهد: «طی روزهای مثبت بازار در هفتههای گذشته و جاری مشاهده شد که برخی نمادها از صف فروش به صف خرید نشستند و از منفی دو به مثبت شش رسیدند. این روند نشان میدهد وقتی که اطمینان نسبی در مورد آینده ایجاد شود تخلیه هیجان به سادگی صورت میگیرد. اگر در چند روز آینده شوک جدیدی به بازار وارد نشود انتظار داریم که همین روند در مورد بقیه نمادها هم تکرار شود و هیجان از بین برود. افراد حقیقی هم که در صفوف فروش هستند وقتی ببینند در بازار جو مثبت وجود دارد به طور خودکار به جو مثبت بازمیگردند. رفتار روز گذشته بازار به خصوص جمع شدن صفهای فروش و تبدیل شدن آنها به صف خرید امیدوارکننده بوده است.»
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد