ترس نفت از پیروزی ترامپ

گروه انرژی – درحالی‌ ترامپ‌هراسی برای نفت ایران از سوی برخی رسانه‌های خارج از کشور در حال پررنگ شدن است که تحلیلگران بسیاری براین باورند که به دلیل تجربه ایران در دور زدن تحریم‌ها شبکه فروش نفت ایران آسیب نخواهد دید و انتخاب ترامپ هم عملا تاثیری بر نفت ایران نخواهد گذاشت.
از زمانی که ترامپ با خروج از برجام، اعمال تحریم‌های نفتی علیه ایران را کلید زد، فروش نفت ایران تنها در یک مقطع کوتاه دوساله تحت‌تاثیر این اتفاق قرار گرفته و پس از آن با برقراری دوباره شبکه فروش واسطه‌ای، مجددا فروش نفت افزایش یافت. هرچند برخی ناظران براین باورند که دلیل افزایش فروش نفت ایران چشم‌پوشی جوبایدن، رییس جمهوری دمکرات آمریکا بوده، با این وجود عوامل بسیاری در این چشم‌پوشی دخیل بودند که به نظر می‌رسد همچنان آن عوامل در ادامه شرایط فروش نفت ایران دخیل باشند. عواملی مثل تقاضای چین برای خرید نفت ایران، تصمیم‌های محدود‌کننده تولید عرضه نفت از سوی اوپک‌پلاس و بالا ماندن قیمت‌های جهانی که اقتصاد کشورهای مصرف‌کننده نفت از جمله آمریکا را تحت‌تاثیر قرار داده بود.
اوپک‌پلاس در آخرین تصمیم‌گیری خود بازگشت به سیاست افزایش تولید نفت را به تعویق انداخته؛ بازگشت موضوعی که می‌تواند برای ایران فرصت تلقی شود. از سویی ترامپ اگرچه در مناظرات انتخاباتی خود به تاثیر مثبت تحریم‌های ایران اشاره کرده اما بنا به گفته تحلیلگران اولویت سیاست خارجی ترامپ حتما ایران نخواهد بود. مساله تعرفه‌ها و رویارویی با اقتصاد چین، حل بحران اوکراین و پس از آن جنگ اسراییل با غزه مسایل اصلی سیاست خارجی آمریکاست.
برهمین اساس، آنچه انتظار می‌رود این است که رویارویی ترامپ با چین و تشدید سیاست تعرفه‌ها بر این کشور، پیمان‌های چندجانبه‌گرایی را که در سال‌های اخیر بین کشورهای شرق آسیا شکل گرفته تقویت خواهد کرد. از آنجا که رویارویی چین و آمریکا تقریبا قابل پیش‌بینی است، فروش نفت ایران که بخش عمده‌ای از آن به چین انجام می‌شود، می‌تواند به روال گذشته ادامه داشته باشد، مگر آنکه چین با آمریکا به توافقی در خصوص تعرفه‌ها برسد.
مرتضی بهروزی‌فرد، کارشناس انرژی، درباره وضعیت بازار نفت باتوجه به پیروزی ترامپ می‌گوید: پیش‌بینی کردن وضعیت صنعت نفت ایران، با توجه به نامساعدبودن بازار، کار دشواری است. ظرفیت مازاد زیادی در دنیا وجود ندارد که بخواهد پشتوانه بازار نفت باشد و وضعیت بازار چندان مشخص نیست اما باید گفت که چشم‌انداز مثبتی برای افزایش مصرف نفت وجود ندارد و چه هریس رئیس‌جمهور می‌شد و چه ترامپ، در کوتاه‌مدت تاثیر معناداری بر بازار نمی‌گذاشت.
او اضافه می‌کند: وضعیت بازار طوری است که اگر ترامپ فشار را بیشتر کند و همین 5/1‌میلیون بشکه صادراتی ایران را هم از دور خارج کند، بازار متلاطم خواهد شد. این وضعیت در زمان دولت حسن روحانی و خروج ترامپ از برجام هم اتفاق افتاد.
به گفته او، باید در نظر داشت که مسلما قیمت‌های بالای نفت، چندان مورد علاقه مردم آمریکا نیست. شاید در بلندمدت ترامپ با اقدامات خود تغییری در این وضعیت ایجاد کند اما در کوتاه‌مدت باید ملاحظات و چشم‌پوشی‌هایی که بایدن انجام می‌داد را ادامه دهد. در غیر این صورت، بازار نفت دچار تزلزل خواهد شد.
یک پیش‌بینی برای قیمت نفت
هرچند بانک جهانی اخیرا اعلام کرده که قیمت نفت در نیمه اول سال 2025 روند کاهشی خواهد داشت اما این پیش‌بینی به نظر می‌رسد با توجه به شرایط بدون تغییر در سیاست‌های آمریکا انجام شده است. اگر ترامپ سیاست‌های سخت‌گیرانه تعرفه‌ای را بر چین اعمال کند، طبیعتا بر بازار جهانی نفت هم تاثیر خواهد گذاشت و می‌توان انتظار داشت که قیمت نفت افزایشی باشد.
از سویی، خواستگاه جمهوریخواهان از قدیم‌الایام نفت گران بوده و به همین دلیل هم انتظار کاهش بهای نفت به نظر دور از انتظار است. اگر قیمت نفت به زیر 60‌دلار سقوط نکند، نمی‌توان شرایط سختی برای فروش نفت ایران پیش‌بینی کرد اما اگر نفت کاهش یابد، طبیعتا فروش نفت ایران با توجه به تخفیف‌ها و هزینه‌های فروش سخت خواهد بود.
مرتضی بهروزی‌فرد در این رابطه می‌گوید: ایران متاسفانه در وضعیت بسیار بدی قرار دارد. تا مساله ایران با دنیا حل نشود، یعنی موضوع تامین مالی، تامین قطعات، دانش فنی، تکنولوژی و ورود شرکت‌های بزرگ دنیا به کشور اتفاق نیفتد، وضعیت صنعت نفت مسلما روز به روز بدتر خواهد شد. به گفه او، کشور چاره‌ای جز شل کردن پیچ‌ها و برقراری ارتباط با دنیا ندارد. یکی از سیاست‌ها و شعار‌های اعلامی پزشکیان حل مسالهFATF، برجام و ارتباط با دنیا بود. سیاستگذاران کشور می‌دانند که ادامه وضعیت کنونی در کشور تقریبا غیرممکن است. او ادامه داد: وضعیت کشور به‌گونه‌ای است که در گاز، برق و بنزین ناترازی شدیدی وجود دارد و این ناترازی به زودی در مساله گازوئیل نیز رخ خواهد داد. حل تمام این مسائل، به سرمایه، دانش فنی، تکنولوژی، تجهیزات و ورود شرکت‌های بزرگ دنیا نیاز دارد تا بتوان از این وضعیت نجات پیدا کرد.
واکنش بازارهای جهانی به انتخاب ترامپ
پیروزی دونالد ترامپ پالس تقویت دلار را به بازار داد و به دنبال آن دلار در مسیر ریزش قرار گرفت. درحالی‌که از ساعت‌های پیش از اعلام نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا معامله‌گران روی اوراق 10‌ساله آمریکا شریط‌بندی کرده و خرید اوراق را که نشانه تقویت دلار است، ادامه می‌دادند، با این حال نفت هم روند افزایشی به خود گرفته بود ولی با اعلام نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات‌متحده بازارها در یک شرایط هیجانی شروع به خرید دلار و فروش نفت کردند و به این ترتیب با تقویت دلار در بازارهای جهانی به‌علت برنده شدن ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری، قیمت نفت در معاملات امروز بیش از ۲‌درصد کاهش یافت.
هر بشکه نفت برنت با یک دلار و ۵۶‌سنت کاهش 97/73‌دلار معامله شد و هر بشکه نفت خام آمریکا با یک‌دلار و ۴۶‌سنت کاهش 53/70‌دلار فروخته شد. همزمان طلا به‌عنوان یک محرک دیگر بازارهای جهانی ۳۰ دلار و ۶۵ سنت کاهش یافته و هر اونس34/2713 دلار معامله
شده است.
تقویت ارزش دلار و احتمال کاهش
25/0 درصدی نرخ بهره آمریکا از سوی فدرال رزرو دلایل کاهش ارزش طلا عنوان شده است. تونی سایکامور، تحلیلگر شرکت ای‌جی گفت: نشانه‌های اولیه از پیش افتادن نامزد جمهوریخواهان حکایت دارند و هرچند هنوز روزهای اول است اما بازده اوراق خزانه و دلار آمریکا در سطوح بالاتری معامله می‌شوند. این امر روی قیمت نفت که در معاملات روزهای گذشته روند صعودی داشت، تاثیر منفی گذاشته است.
ترامپ در آخرین شمارش آرا، از کامالا هریس، رقیب دموکرات خود پیش افتاده بود. با این حال، هنوز نتایج قطعی انتخابات آمریکا معلوم نشده است.
معاملات سهام آمریکا و دلار در آسیا، روز چهارشنبه که سرمایه‌گذاران انتظار پیروزی ترامپ را داشتند، صعودی بود.
دلار قوی‌تر باعث می‌شود کالاهای قیمت‌گذاری‌شده به این ارز مانند نفت، برای دارندگان ارزهای دیگر گران‌تر شوند و در نتیجه، تقاضا برای آنها کمتر می‌شود.
سونی کوماری، استراتژیست کالا در شرکت ANZ Research اظهار کرد: اگر ترامپ برنده شود، در کوتاه‌مدت برای بازار نفت صعودی خواهد بود. با این حال، در بلندمدت، ممکن است کاهشی باشد زیرا سیاست‌های ترامپ از صنعت نفت و گاز آمریکا حمایت می‌کند اما حمایت‌گرایی تجاری ممکن است منجر به تقاضای ضعیف‌تر شود.
همچنین پریانکا ساچدوا، تحلیلگر ارشد شرکت فیلیپ نووا گفت: پس از انتشار آمار موسسه امریکن پترولیوم که رشد بیش از حد انتظار ذخایر نفت آمریکا را نشان داد، سیگنال تقاضای ضعیف، بر قیمت نفت سنگینی کرد.
براساس گزارش رویترز، به گفته منابع بازار، این آمار نشان داد ذخایر نفت آمریکا در هفته منتهی به اول نوامبر، به میزان 13/3‌میلیون بشکه افزایش یافته است که بالاتر از رشد 1/1‌میلیون بشکه‌ای مورد پیش‌بینی تحلیلگران بود. ذخایر بنزین آمریکا در همین مدت، ۹۲۸‌هزار بشکه کاهش یافت که با پیش‌بینی‌ها همخوانی داشت. ذخایر سوخت‌های تقطیری هم به میزان ۸۵۲‌هزار بشکه کاهش یافت. به گزارش رویترز، به علت تنش‌های به‌وجود آمده در منطقه و نیز نشت نفت در نزدیکی بندر خارگ، صادرات نفت ایران به چین در اکتبر کاهش یافته است. به گزارش بازار، کپلر این کاهش را برای کل ماه حدود ۳۴۰‌هزار بشکه در روز ارزیابی کرده و ورتکسا نیز حجم نفت ارسالی به چین در نیمه اول اکتبر را یک میلیون بشکه در روز تخمین زده است که ۶۰۰هزار بشکه کاهش را نسبت به ماه‌های اخیر نشان می‌دهد. طبق این گزارش، نفت سبک ایران در معاملات اخیر با چین با اختلاف کمتر از ۴‌دلار و نفت سنگین ایران با اختلاف حدود ۷ دلار نسبت به نفت برنت معامله شده‌اند.
طبق آمار غیررسمی، ۸۰ تا ۹۰‌درصد نفت‌خام و میعانات گازی صادراتی ایران در سال۲۰۲۳ به مقصد چین بوده است.