31 - 07 - 2022
تامین مالی نیروگاهها از طریق صندوق سرمایهگذاری پروژه
در میان ابزارهای مالی همچون صندوق سرمایهگذاری پروژه، اوراق مشارکت، انواع اوراق صکوک (صکوک اجاره، صکوک مرابحه و صکوک استصناع) و قرارداد سلفموازی که بازار سرمایه در اختیار نیروگاههای تجدیدپذیر بهمنظور تامین مالی قرار میدهد، صندوق سرمایهگذاری پروژه (ETPF)، پاسخگوی مناسبتری در ارتباط با تامین مالی نیروگاههای انرژی تجدیدپذیر است.
در سالهای اخیر انرژی تجدیدپذیر به دلیل مزایای زیادی که برای سلامت انسان و کره زمین دارد، به یکی از بنیانهای تحولات صنایع انرژی در دنیا تبدیل شده است. در حقیقت، عمده کشورهای توسعهیافته با سرعتی قابل توجه به سمت بهرهبرداری از انرژیهای پاک و جایگزین با سوختهای فسیلی در حوزههای مختلف به ویژه تولید برق حرکت کرده به گونهای که برخی کشورها به صورت مقطعی بیشتر انرژی مورد نیاز خود را به صورت کامل از مسیر تجدیدپذیر تامین کردهاند. کشور ایران با وجود برنامهریزیهای چند ساله، موقعیت جغرافیایی، آبوهوایی منحصربهفرد و ظرفیتهای قابل توجه برای تولید برق خورشیدی و بادی، هنوز نتوانسته در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر سهم چندانی در سبد انرژی کشور به خود اختصاص دهد. به همین دلیل، با «ناترازی تولید و مصرف انرژی» در فصل زمستان و تابستان مواجه میشویم که نمیتوانیم عملا در پیک تابستان و زمستان سوخت گاز مورد نیاز نیروگاهها را تامین کنیم. وزارت نیرو نیز حتیالمقدور برای در مدار نگه داشتن نیروگاهها از سوخت مازوت یا گازوییل استفاده میکند که این مساله، روند آلودگی را تشدید میکند. با آغاز به کار دولت سیزدهم، رویکردهای وزارت نیرو در خصوص نیروگاههای تجدیدپذیر تغییر اساسی داشته است؛ در همین راستا، وزارت نیروی دولت سیزدهم برنامه تامین ۱۰ هزار مگاوات برق را از مسیر سرمایهگذاری صنایع بزرگ و با هدف خودتامین شدن برق آنها کلید زده است. در حقیقت، به صنایع پیشنهاد شده برق مورد نیاز خود را از طریق احداث نیروگاههای تجدیدپذیر یا نیروگاههای کوچکمقیاس تامین کنند که این سیاست در صورت اجرایی شدن میتواند تا حدی مشکل خاموشیها را برطرف کند. حال پرسش اساسی اینجاست در شرایطی که مشکلات متعددی نظیر کمبود منابع مالی، عدم اجرای کامل قوانین حمایتی موجود، کمبود منابع مالی در وزارت نیرو و انباشت مطالبات فعالان این صنعت و در نهایت تحریمها، تنها بخشی از موانع پیش روی توسعه تجدیدپذیرها در ایران به شمار میروند، چگونه میتوان پروژههای انرژیهای تجدیدپذیر را تامین مالی کرد؟ نقش و اهمیت حوزههای پولی و مالی در ایفای نقش تجهیز منابع مالی و هدایت و مدیریت آن به سمت بخشهای مولد از اهمیت مضاعفی برخوردار است. تامین منابع مالی در کشور به صورت سنتی در شبکه بانکهای تجاری و تخصصی انجام میشود، اما در سالهای اخیر حرکتی نوین به سمت فعالسازی ظرفیتهای نهفته در بازار سرمایه برای تامین مالی شرکتها و طرحها آغاز شده است. روشها و ابزارهای مختلفی برای تامین مالی به منظور تامین تجهیزات، سرمایه در گردش و… برای پروژههای صنعتی، معدنی، ساختمانی و… در بازار سرمایه وجود دارد که از آن جمله میتوان به ابزارهای مبتنی بر بدهی (اوراق بهادار اسلامی یا همان صکوک، اوراق مشارکت، گواهی سپرده مدتدار ویژه سرمایهگذاری، اوراق رهنی و…) و ابزارهای مبتنی بر سرمایه (افزایش سرمایه، شرکتهای سهامی عام، صندوقهای زمین و ساختمان برای تامین مالی بخش مسکن و صندوقهای پروژهمحور) اشاره کرد.
از صندوق پروژه تا تامین مالی نیروگاههای تجدیدپذیر
محمدحسین عسگری، کارشناس ارشد بازارهای مالی و انرژی، درباره تامین مالی نیروگاههای برق تجدیدپذیر از طریق بازار سرمایه با بیان اینکه مزایای تامین مالی از طریق بازار سرمایه در سه رویکرد اساسی اقتصاد کلان، بنگاههای اقتصادی (شرکتهای سرمایهپذیر) و سرمایهگذاران قابل بررسی است، اظهار کرد: جمعآوری سرمایههای جزئی و پراکنده و انباشت آن برای تجهیز منابع مالی شرکتها و کمک به توسعه و ارتقای زیرساختها و صنایع مادر کشور از جمله مهمترین مزایای تامین مالی پروژههای اقتصادی از نگاه اقتصاد کلان است. این کارشناس ارشد بازارهای مالی و انرژی ادامه داد: بهکارگیری پساندازهای راکد در بازارهای غیرمولد در امر تولید و تامین مالی دولت و موسسات، کنترل حجم پول، نقدینگی و تورم از طریق انتشار سهام و اوراق (مشارکت) و رشد تولید ناخالص ملی، افزایش اشتغال و فراهم کردن توزیع عادلانه ثروت از طریق گسترش مالکیت عمومی و ایجاد احساس مشارکت عمومی از دیگر مزایای تامین مالی از طریق بازار سرمایه از نگاه اقتصاد کلان بهشمار میروند. او با بیان اینکه نیروگاههای انرژیهای تجدیدپذیر از طریق بازار سرمایه میتوانند از مزایایی همچون سهولت در تامین مالی از طریق انتشار سهام و سایر اوراق بهادار برخوردار شوند، تصریح کرد: افزایش اعتبار داخلی و خارجی و تامین مالی با به وثیقهگذاردن سهام شرکت در بازارهای مالی داخلی و خارجی، تعیین ارزش بازار بر اساس قانون عرضه و تقاضا و سهولت در تغییر ترکیب سهامداری و انتقال مالکیت و برخورداری از مزایای خاص و اعتباری مانند افزایش سقف تسهیلات بانکی و انتشار اوراق مشارکت همچنین برخورداری از معافیتهای مالیاتی از جمله دیگر مزایایی است که شرکتهای سرمایهپذیر میتوانند از بازار سرمایه منتفع شوند. به گفته این کارشناس ارشد بازارهای مالی و انرژی، انتشار اوراق مشارکت بدون اخذ مجوز از بانک مرکزی و فقط با مجوز سازمان اوراق بهادار، تبیین چشمانداز فعالیت شرکت در آینده و ارزیابی عملکرد شرکت و معرفی شرکت و محصولات به طیف وسیعی از اقشار جامعه و افزایش اعتبار شرکت با توجه به حضور در بازار سرمایه همچنین ارتقای سطح اعتماد عمومی و استفاده از مشارکت عمومی در توسعه شرکت از دیگر مزایای بنگاههای اقتصادی در تامین مالی از طریق بازار سرمایه تلقی میشوند. او با اشاره به پتانسیلهای موجود در زمینه احداث نیروگاههای تجدیدپذیر در کشور گفت: مطالعات انجامشده در زمینه پتانسیلهای بادی، موید وجود نقاطی با ضریب تولید بیش از ۶۰ درصد در کشور است؛ به گونهای که میتوان گفت امکان سرمایهگذاری در مناطق مختلف کشور با وجود بیش از ۳۰۰ روز آفتابی در کشور و میزان بالای تولید زبالههای شهری فراهم است. همچنین، پتانسیلهای خطوط انتقال آب و مسیرهای جریان آب در رودخانهها، امکان سرمایهگذاری برای احداث نیروگاههای برق آبی کوچک را میسر کرده است. عسگری با اشاره به قابلیتها و ابزارهای بازار سرمایه ایران به منظور توسعه در حوزه انرژی به ویژه انرژیهای تجدیدپذیر تصریح کرد: اوراق مشارکت، انواع اوراق صکوک از جمله صکوک اجاره، صکوک مرابحه و صکوک استصناع، قرارداد سلف موازی و صندوق سرمایهگذاری پروژه از جمله ابزارهایی هستند که بازار سرمایه در اختیار نیروگاههای تجدیدپذیر بهمنظور تامین مالی قرار میدهد.
ارجحیت صندوق سرمایهگذاری پروژه
کارشناس ارشد بازارهای مالی و انرژی در ادامه گفتوگوی خود با «سنا»، صندوق سرمایهگذاری پروژه (ETPF) را از میان دیگر ابزارهای بازار سرمایه، پاسخگوی مناسبتری در ارتباط با تامین مالی نیروگاههای انرژی تجدیدپذیر برشمرد و عنوان کرد: صندوق سرمایهگذاری پروژه، نهاد مالی است که با اخذ مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار تاسیس شده و به جمعآوری سرمایه از عموم و تخصیص آن به سرمایهگذاری در ساخت و تکمیل پروژه معین اشارهشده در اساسنامه صندوق، میپردازد. او با اشاره به کاربرد صندوق سرمایهگذاری پروژه اظهار کرد: این نوع از صندوقها، برای پروژههای با جریانهای نقدی مستمر، پروژههای زیربنایی، پروژههای با حجم سرمایهگذاری بالا و پروژههای بلندمدت ابزار بسیار مناسبی بهشمار میروند. عسگری با اشاره به ارکان صندوق سرمایهگذاری پروژه افزود: این صندوقها دارای سه رکن نظارتی (شامل ناظر فنی، متولی و حسابرس)، رکن ادارهکننده (شامل مدیر صندوق و هیاتمدیره صندوق) و ارکان مرتبط با بازار (شامل متعهد پذیرهنویسی و بازارگردان) هستند.
شفافیت اطلاعاتی
او شفافیت اطلاعاتی را یکی از ویژگیهای بارز این نوع صندوقها برشمرد و افزود: این صندوقها دارای تارنمای اختصاصی هستند که تمامی اطلاعات، اخبار و رویدادهای مرتبط با پروژه و گزارشهای ماهانه پیشرفت پروژه در آن منعکس میشود. همچنین، گزارشهای مالی و صورتهای مالی آنها نیز در مقاطع سه ماهه برای اطلاع همه دارندگان واحدهای سرمایهگذاران و عموم مردم منتشر میشود. در پایان فعالیت صندوق نیز با توجه به روش مندرج در امیدنامه این صندوقها امکان تبدیل شدن واحدهای سرمایهگذاری به سهام شرکت پروژه یا سایر روشهای تسویه مالی وجود دارد. این کارشناس ارشد بازارهای مالی و انرژی ادامه داد: پس از احداث نیروگاههای تجدیدپذیر، امکان دریافت معادل گواهی ظرفیت آن و فروش آن به متقاضیان جدید انشعاب برق یا متقاضیان افزایش قدرت قراردادی انشعاب برق نیز وجود دارد.به گزارش سنا، در بودجه ۱۴۰۱ در بخش انرژی، اقدامی همچون استفاده از روش سرمایهگذاری صندوق پروژه برای احداث ۵۰۰۰ مگاوات ظرفیت حرارتی لحاظ شده است؛ اقدامی که به گفته احمد کفاشی رییس امور انرژی سازمان برنامه و بودجه کشور، استفاده از سرمایههای مردمی را در احداث و تکمیل نیروگاههای برق از طریق ایجاد صندوق پروژه و سهامدار کردن مردم، استفاده از روشهای فایناس و تهاتر نفت برای احداث یک پالایشگاه ۳۰۰ هزار بشکهای در کشور، با تقویت و توسعه زیرساختها و فناوریها و حمایت از شرکتهای دانشبنیان در زمینه انرژی، کاهش وابستگی به خارج از کشور را امکانپذیر میکند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد