9 - 01 - 2022
تامین مالی زنجیرهای چگونه به تامین مالی صنایع کمک میکند؟
«جهانصنعت»- کمیسیون «صنعتومعدن» و کمیسیون «بازار پول و سرمایه» اتاق تهران در نشستی مشترک، نحوه اجرای دستورالعمل ارائه خدمات تامین مالی زنجیرهای و شیوهنامه اجرایی استفاده از برات الکترونیک در تامین مالی زنجیره تامین را مورد بررسی قرار دادند.
در ابتدای این جلسه، فریال مستوفی رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران با اشاره به اهمیت تامین سرمایه در گردش بنگاهها، گفت: بر اساس گزارشی که از وضعیت اعطای تسهیلات به بخشهای مختلف اقتصادی در شبکه بانکی منتشر شده است در بخش صنعت و معدن حدود ۸۰ درصد، در بخش کشاورزی حدود ۷۰ درصد و در بخش بازرگانی حدود ۵۰ درصد تسهیلات بابت تامین سرمایه در گردش پرداخت شده است.
او در ادامه گفت: در روشهای مرسوم تامین سرمایه در گردش بنگاهها که عمدتا از طریق اعطای نقدی تسهیلات است، هر کدام از حلقههای مختلف زنجیره تولید به صورت جداگانه درخواست منابع دارند که این موضوع فشار تقاضای وجوه نقد را در شبکه بانکی بالا برده است. همچنین امکان نظارت کمتری بر هزینهکرد تسهیلات وجود دارد و انحراف تسهیلات به بخشهای غیرمولد محتمل است.
مستوفی سپس به چالشهای بنگاهها در دریافت تسهیلات اشاره کرد و گفت: فقدان ابزارها و بازارهای مالی مناسب برای تهاتر مطالبات و بدهیهای بنگاههای تولیدی باعث افزایش پیچیدگی تامین مالی در کوتاهمدت شده است. او در ادامه توضیح داد که دستورالعمل «ارائه خدمات تامین مالی زنجیره تامین» و شیوهنامه «استفاده از برات الکترونیکی در تامین مالی زنجیره تامین» با هدف رفع موانع اشاره شده و تسهیل بیشتر تامین سرمایه در گردش و با در نظر گرفتن رویکرد جایگزین کردن ابزارهای اعتباری به جای وجه نقد در شبکه بانکی در آذرماه به شبکه بانکی کشور ابلاغ شده است. در روشهای تامین مالی زنجیرهای ضمن افزایش شفافیت در دریافت خدمات بانکی، مسائل مرتبط با وثیقهسپاری، اعتبارسنجی و اعطای خدمات بانکی با سرعت بیشتری انجام خواهد شد.
در ادامه، علی نقیب رییس کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران مساله تامین مالی را جزو مسائل عمده صنایع کشور دانست و گفت: حتی آن دسته از بنگاههایی که در فضای کسبوکار از وضعیت بهتری برخوردارند نیز با این چالش مواجه هستند. او با بیان اینکه چالش دسترسی به سرمایه در گردش به دلیل تورم بالا و تحریم تشدید شده، گفت: در این شرایط، مواد اولیه گرانتر و بعضا از طریق بازار سیاه به دست تولیدکنندگان میرسد و این مساله رقابتپذیری آنها را تحت تاثیر قرار داده است. او ابراز امیدواری کرد که روش تامین مالی زنجیرهای بتواند مساله تامین مالی صنایع را برطرف کند.
وقتی ناکارایی نظام مالی به عدم تعادل مالی منجر میشود
پس از ارائه این توضیحات، حمید آذرمند مدیر تامین مالی زنجیره تولید بانک مرکزی ضمن ارائه گزارشی با عنوان «مبانی و نقشه راه تامین مالی زنجیره تامین» به آسیبشناسی تامین مالی سرمایه در گردش در بخش صنعت پرداخت.
آذرمند گفت که در یک بازه بلندمدت، نسبت تسهیلات پرداختی سالانه توسط بانکها به بخشهای مختلف اقتصادی و نسبت مانده تسهیلات بانکی به تولید ناخالص داخلی، روندی فزاینده پیدا کرده، این در حالی است که در بخش واقعی، ظرفیتهای رشد و ستانده واقعی اقتصاد روندی نزولی دارد.
او با بیان اینکه «ناکارایی نظام مالی و سیاستهای اعتباری کشور منجر به تشدید ناترازی و عدم تعادلهای مالی در اقتصاد شده است» ادامه داد: این ناترازی، نظام مالی را به تنگنای تولید تبدیل کرده و این وضعیت در نهایت منجر به زمینگیرشدن تولید در کشور شده است. به گفته آذرمند، در کل اقتصاد به ویژه در بخشهایی مانند کشاورزی، بازرگانی و صنعت، بخش قابلتوجهی از ارزشافزوده توسط خانوار یا بنگاههای غیرشرکتی ایجاد میشود و زنجیرههای تامین در اغلب فعالیتهای اقتصادی در ایران، ساختاری گسسته و غیرشرکتی و حتی غیررسمی دارند و فاقد مدیریت منسجم زنجیره تامین هستند. در نتیجه نظام تامین مالی و سیاستهای اعتباری کشور، نیازمند تغییر رویکرد و اصلاحات ساختاری است.
این مقام مسوول در بانک مرکزی، ضمن تشریح مثالهایی از ساختار فعلی زنجیرههای تامین گفت: ساختار گسسته و غیرشرکتی زنجیرههای تامین در بخش کشاورزی، صنایع غذایی و مداخلات شدید دولت در زنجیره تامین و تشدید ناکارایی بازار، سبب شده که با وجود افزایش واردات نهادههای اولیه و تخصیص مقادیر کلان منابع ارزی و تسهیلات ریالی، شاخص تولید محصولات غذایی، روندی پرنوسان و حتی در سالهای اخیر روندی نزولی داشته باشد. همچنین ساختار گسسته، غیرمتشکل و غیرشرکتی زنجیرههای تامین در سایر بخشهای اقتصادی از جمله در زنجیره نساجی و پوشاک، صنایع شیمیایی (پاییندست)، زنجیره لوازم خانگی، صنعت ساختمان و شبکههای خردهفروشی و توزیع کالا نیز قابل مشاهده است.
اهمیت تامین مالی بخش کشاورزی
در ادامه، مدیرکل امور اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی که در این جلسه حضور یافته بود، با اشاره به نوسانات بالای قیمتی در بخش کشاورزی، وجود ضایعات در فرآیند تولید و همچنین اهمیت کیفیت مواد غذایی، تامین مالی در این بخش را حائز اهمیت دانست و گفت: لازم است تفکیک وظایف در بخشهای تامین مالی مشخص و از مداخلات دولتی در عملکرد پلتفرمها اجتناب شود. محمد خالدی، در ادامه خواستار سیاستگذاری برای تامین مالی در بخش کشاورزی شد تا قابل ابلاغ به استانها باشد. او همچنین از ضرورت طراحی مدلهای تامین مالی با رعایت اصول سادهسازی سخن گفت.
مساله وثیقه سپاری همچنان پابرجاست
عباس آرگون نایب رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران به این نکته اشاره کرد که شرکتهای کوچک و متوسط به دلیل عدم دسترسی به زیرساختهای لازم به ویژه در حوزه IT ممکن است نتوانند از این امکان بهرهمند شوند. او با بیان اینکه همچنان مساله وثیقهسپاری در این نوع تامین مالی نیز وجود دارد، این پرسش را مطرح کرد که تامین مالی از طریق پلتفرمهای معرفیشده، چه میزان قابلیت اجرایی و عملیاتی دارد؟ آرگون در ادامه با اشاره به تعدد پلتفرمها، پرسید که آیا پلتفرمهای موجود قابلیت ادغام دارند و اینکه آیا این روشهای تامین مالی صرفا به تولیدکنندگان اختصاص دارد؟
رییس کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران هم با اشاره به تعدد پلتفرمها از ضرورت سادهسازی و ادغام آنها سخن گفت و افزود: در کشورهای پیشرفته، تسهیلات مالی در خدمت فعالان اقتصادی است، اما در ایران با وجود همه تلاشها این ابزارها در خدمت صنعت و کشاورزی نیست. نقیب در ادامه این پرسش را مطرح کرد که آیا در طراحی پلتفرمها نظر بخش خصوصی اخذ شده است؟ او گفت: منظور از بخش خصوصی، شرکتهای بزرگ نیستند، چراکه در تمام اقتصادها، فضای کسبوکار از SMEها احاطه شدهاند و باید شرکتهای کوچک و متوسط در اولویت این طرح قرار گیرند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد