تاریخ‌سازی «استارشیب»

گروه فناوری- هم‌زمان با بیست و دومین تولد «اسپیس‌ایکس»، سرانجام موشک غول‌پیکر استارشیپ موفق شد در پرواز آزمایشی سومش به مدار زمین برسد. «استارشیپ»، بزرگ‌ترین و قدرتمندترین موشکی است که تاکنون ساخته شده، بنابراین جای تعجب نیست که اخبار مربوط‌ به آن اهمیت ویژه‌ای داشته باشد. استارشیپ به‌ عنوان یکی از پروژه‌های مهم اسپیس‌ایکس قرار است انسان و محموله‌های مختلف را به مدار ماه و مریخ برساند. این موشک غول‌پیکر چندین ماموریت قمری خصوصی را در فهرست وظایفش دارد. موشک استارشیپ در سومین پرواز آزمایشی یکپارچه خود در ۲۴ اسفند، ساعت ۱۶:۵۵ به وقت ایران از روی سکوی پرتاب به سمت آسمان بلند شد. استارشیپ بالاخره توانست به مدار زمین برسد، اما حین ورود دوباره به جو زمین، از دست رفت. موشک استارشیپ حدود ۱۲۰ متر ارتفاع دارد که ۱۰ متر بلندتر از فضاپیمای «سترن ۵» است. زمان پرتاب این موشک چندین بار با تعویق مواجه شد، اما درنهایت در بازه زمانی تعیین‌شده این ماموریت آغاز شد.
پس از گذشت سه دقیقه از پرتاب، مرحله اول این موشک از آن جدا شد تا برای بازیابی روی یک سکوی شناور در اقیانوس فرودی عمودی داشته باشد و پس از گذشت چندین دقیقه مرحله اول موشک به آرامی روی سکوی مدنظر فرود آمد که با صدای تشویق تماشاگران این پرتاب همراه بود. اسپیس‌ایکس در حال توسعه استارشیپ برای کمک به بشریت در رسیدن به ماه و مریخ است. این وسیله نقلیه کاملا قابل استفاده مجدد پیش‌تر دو بار در ماموریت‌های آزمایشی آوریل و نوامبر سال گذشته پرواز کرده است. هدف هر دوی این پروازها، فرستادن مرحله بالایی استارشیپ به دور زمین و سپس فرود آمدن در قسمتی از اقیانوس آرام در نزدیکی ‌هاوایی بود، اما این اهداف محقق نشد. دو مرحله استارشیپ در طول پرواز آوریل از هم جدا نشدند و اسپیس‌ایکس حدود چهار دقیقه پس از پرتاب، موشک را عمدا منفجر کرد. استارشیپ در پرواز دوم بسیار بهتر عمل کرد و به چندین نقطه عطف مهم دست یافت، اما باز هم هر دو مرحله در آسمان منفجر شدند. سومین پرواز از مسیر متفاوتی استفاده می‌کند. محل فرود مورد نظر برای مرحله بالایی استارشیپ، اقیانوس هند بود. موشک استارشیپ از یک پیشران غول‌پیکر مرحله اول به نام سوپرهوی و یک فضاپیمای فوقانی ۱۶۵ فوتی (۵۰ متری) به نام استارشیپ تشکیل شده است. هر دوی این وسایل نقلیه به گونه‌ای طراحی شده‌اند که کاملا قابل استفاده مجدد باشند و هر دو از موتورهای نسل بعدی رپتور اسپیس‌ایکس نیرو می‌گیرند که ۳۳ مورد از آنها در سوپرهوی و ۶ مورد در استارشیپ نصب شده‌اند. قدرت رانش ۳۳ موتور این فضاپیما، تقریبا دو برابر بیشتر از موشک‌های فضایی دیگر است. فضاپیمای استارشیپ حدود ۱۲۰ متر ارتفاع دارد که ۱۰ متر بلندتر از فضاپیمای «سترن ۵» است که انسان را به ماه برد و این استارشیپ را به بلندترین موشک تاکنون تبدیل کرده است. مرحله دوم فضاپیمای استارشیپ پس از گذشت بیش از ۴۴ دقیقه از جو رد شد و به زمین بازگشت.
دوربین‌های داخلی «استارشیپ» نشان می‌دهند که این موشک بزرگ با رسیدن به جو زمین از هم پاشیده شده و موفق نشده طبق برنامه‌ریزی در اقیانوس هند فرود بیاید. با این حال این وسیله نقلیه غول‌پیکر چندین نقطه عطف مهم را ثبت کرد، ازجمله باز کردن در محموله خود در فضا و اجرای نمایش انتقال سوخت در فاصله دور از زمین. مرحله بالایی استارشیپ نتوانست هدف برنامه‌ریزی‌شده را مبنی بر فرود آمدن در اقیانوس هند محقق کند و یک فرود آتشین را در جو زمین داشت. دوربین‌های استارشیپ هنگام ورود مجدد روشن ماندند و پایان دردناک موشک را نشان دادند. داده‌های تله‌متری که اسپیس‌ایکس در طول پخش اینترنتی خود ارائه کرد، نشان دادند که مرحله بالایی به سرعت مداری دست یافته و به حداکثر ارتفاع ۲۳۴ کیلومتری رسیده است. فضاپیمای ۵۰ متری، مناظر شگفت‌انگیزی را از جایگاه خود به خانه فرستاد. در این ویدئو، ابرهای سفید دیده می‌شوند که بر فراز دریا شناور هستند و اندام خمیده زمین نیز در برابر سیاهی فضا به نمایش درمی‌آید، اما ماجرا تقریبا ۴۶ دقیقه پس از پرتاب تغییر کرد. در آن زمان، استارشیپ به ارتفاع حدود ۱۰۰ کیلومتری نزول کرد. دوربین‌های داخل موشک، ابرهایی را نشان می‌دهند که در برابر باله‌ها و بدنه استارشیپ قرار دارند. چند ثانیه بعد، این ابرها به دیواره‌ای از پلاسمای فوق گرم تبدیل شدند که با پایین آمدن استارشیپ افزایش یافتند و بدین ترتیب، موشک دمای تا ۱۴۳۰ درجه سلسیوس را تجربه کرد.
فرستادن داده‌ها به خانه از میان این میدان‌های پلاسمایی دشوار است، اما نمایندگان شرکت گفته‌اند که استارشیپ موفق شد این کار را انجام دهد و از ماهواره‌های اینترنتی «استارلینک» برای برقراری ارتباط با گردانندگان خود روی زمین استفاده کند. حساب رسمی استارلینک در ایکس اندکی پس از پرتاب استارشیپ، ویدئویی را از ورود مجدد استارشیپ پست کرد و در توضیح آن نوشت: اینترنت پرسرعت قابل اعتماد و کم‌تاخیر در سراسر جهان؛ حتی زمانی که با سرعت ۲۷ هزار کیلومتر در ساعت از میان میدان پلاسما سفر می‌کنید. استارشیپ تا حدود ۵/۴۸ دقیقه پس از پرتاب و رسیدن به ارتفاع ۷۷ کیلومتری، به فرستادن تصاویر ادامه داد. تله‌متری اندکی پس از آن متوقف شد. این امر احتمالا نشان می‌دهد که استارشیپ چه زمانی تسلیم شد و تحت تاثیر نیروهای اصطکاک شدید قرار گرفت. در نهایت پرواز آزمایشی سوم، یک جهش بزرگ برای استارشیپ ۱۲۲ متری بود که اسپیس‌ایکس در حال توسعه آن برای کمک به بشریت در رسیدن به ماه و مریخ است. دو پرواز آزمایشی اول استارشیپ که در آوریل ۲۰۲۳ و نوامبر ۲۰۲۳ انجام شدند، به ترتیب تنها چهار دقیقه و هشت دقیقه به طول انجامیدند. اسپیس‌ایکس تلاش خواهد کرد تا به زودی پیشرفت بیشتری داشته باشد. این شرکت در حال حاضر چهار موشک دیگر را از فولاد ضدزنگ ساخته است.