29 - 05 - 2022
تاثیر داپ و گاپ دو ابرپروژه پرزیان برای ایران
یک عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس میگوید: از همه جای دنیا کشورهای فرانسه، آلمان، سوییس، هلند، آمریکا و کانادا در مورد اثر گاپ روی ایران مطالعه کردند. در سال ۲۰۰۹ مردم آلمان برای جلوگیری از احداث ایلیسو به خیابان آمدند و اتحادیه اروپا را مجبور کردند که سرمایهگذاری میلیارد یورویی را از این پروژه خارج کند، ما در ایران در ۲۰۲۲ هنوز نمیدانیم برای جلوگیری از تبعات آن چه اقداماتی انجام دهیم.
حجت میانآبادی در گفتوگو با ایلنا، درباره تبعات اجرای پروژه داپ روی ایران اظهار داشت: ترکیه ۱۰ ابرپروژه آبی با عناوین آناتولی جنوبشرقی (گاپ)، آناتولی شرقی(داپ)، آناتولی مرکزی (اگگپ)، توسعه ترکیه(تراگپ)، مرمرهگپ، توسعه مدیترانه (آکدنیزگپ)، توسعه غرب دریای سیاه (باکگپ)، توسعه شرق دریای سیاه (دُکاپ)، دشت قونیه (کوپ) را دنبال میکند که از این تعداد دو پروژه داپ و گاپ به طور مستقیم روی ایران تاثیر میگذارد.
وی تاکید کرد: قطعا تبعات داپ روی ایران بیش از گاپ است، ما در دجله و فرات از نظر آبی بالادست و از نظر محیطزیستی و گرد و غبار در پاییندست قرار داریم، اما در حوزه ارس در پاییندست قرار داریم؛ در پاییندستی که هم کشاورزی، صنعت و محیطزیست و هم شرب ما مستقیما به این رود وابسته است، شواهد اولیه و تحلیلهای کلی نشان میدهد که اثرات داپ روی ایران میتواند بسیار جدیتر از گاپ باشد. در مورد گاپ فقط مشکل گرد و غبار داشتیم، ما در دشت مغان کشاورزی و صنعت داریم، امنیت آبی چندین شهر وابسته به این رود است، مساله محیطزیست ارس به شدت کلیدی است.
وی با بیان اینکه هدف اصلی ترکیه از اجرای این پروژهها قطعا در کنار منافع اقتصادی، منافع سیاسی و امنیتی هم هست، افزود: آب را ترکیه که از سرانه آبی خوبی نسبت به سایر کشورهای منطقه غرب آسیا برخوردار است و در بسیاری از حوزههای آبریز نسبت به کشورهای همسایه بالادست است، مهار میکند تا منویات و روحیه نوعثمانیگری دولت اردوغان را که دنبال توهم احیای امپراطوری نوعثمانی در منطقه است، عملی کند. وقتی ترکیه از عضویت در اتحادیه اروپا ناامید شد، دکترین عمق استراتژیک داوود اوغلو را در منطقه تغییر داد و سعی کرد به جای اینکه روی عضویت در اتحادیه اروپا سرمایهگذاری کند، خود را در منطقه به عنوان ابرقدرت معرفی کند، با این تفاصیل آب به ابزار سیاسی دولت ترکیه تبدیل شد و دولت و رییسجمهور این کشور از آب در چند بعد داخلی و بینالمللی استفاده کردند، یعنی آب را به مفهومی برای ملیسازی و مشروعیتسازی اقدامات دولت خود تبدیل کردند.
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس گفت: ترکیه مهار منابع آبی را در کنار منافع سیاسی تبدیل به کسب منافع درونکشوری کرد تا بتواند در مواجهه با مردم خود با مشروعیت نسبی قدم بردارد و اصطلاحا آب به ابزاری برای ملیسازی دولت ترکیه تبدیل شد، اما به جز این مساله باتوجه به شرایط اقلیمی و محیطزیستی ترکیه و منطقه غرب آسیا آب توانست به عنوان یک ابزار مهم در سیاست خارجی ترکیه و موضوعی برای فرصتسازی مطرح شود. به عبارت دیگر ترکیه از منابع آبی مشترک خود به عنوان ابزار سیاسی و برای ملیسازی در درون کشور و فرصتسازی در منطقه استفاده کرد. وزارت خارجه ترکیه روی این پروژهها تمرکز جدی داشت، زیرا این پروژهها با سیاست خارجی این کشور هم در ارتباط بودند. وی با بیان اینکه دولت ترکیه انتشار هرگونه اطلاعات در مورد پروژههای آبی را محدود کرده و حتی دانشگاههای این کشور بدون مجوز مقامات دولتی اجازه تحقیق و کار روی آنها را ندارند، گفت: در این بین مشکلی که در ایران داریم این است که شناخت دستگاههای دیپلماسی مثل وزارت نیرو، نهادهای امنیتی، وزارت جهاد کشاورزی و محیطزیست نسبت به پروژه داپ که سالهاست اجرا میشود، بسیار محدود است و ما هم برداشت کلی داریم چون اطلاعاتی وجود ندارد و این در حالی است که دانشکده نیروی دریایی آمریکا در سالهای ۱۹۹۹ و ۲۰۰۰ در زمینه اثر اجرای پروژه گاپ روی ایران مطالعه کرده اما در ایران تاکنون خروجی متقنی فقط صرف اینکه به صورت علمی بدانیم گاپ چه اثری روی کشور ما دارد، نداریم.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد