تاثیر جنگ‌افروزی اسرائیل در روابط تهران- ریاض

نشریه «فارن افرز» نوشت، رژیم صهیونیستی گمان می‌کرد که با افزایش تنش‌ها در منطقه می‌تواند عربستان سعودی را وادار به عادی‌سازی روابط با خود کند، در صورتی که این باور اشتباه بوده و در نتیجه درگیری‌های خاورمیانه، روابط تهران و ریاض بهبود یافته و وابستگی امنیتی عربستان به آمریکا کاهش یافته است.
نویسندگان نشریه فارن افرز طی این مقاله نوشتند: در طول دهه گذشته و به ویژه از زمان امضای معاهدات ابراهیم در سال‌۲۰۲۰، اسرائیل تصور کرده که توان نظامی، اطلاعاتی و فناوری آن می‌تواند به جذب متحد از میان کشورهای عرب خلیج‌فارس بینجامد. در ماه‌های اخیر، مقام‌های اسرائیلی به این باور نیز رسیدند که تشدید تنش، توازن منطقه‌ای را به سود آنها تغییر خواهد داد، بدین معنا که یک جنگ گسترده‌‌تر بین اسرائیل و ایران و نیروهای نیابتی‌ می‌‌تواند کشورهای عربی، به ‌ویژه عربستان سعودی را وادار کند که در نهایت و به طور کامل به اسرائیل بپیوندند.
رهبران اسرائیل گمان می‌کردند که اگر جنگ خاورمیانه را فرا بگیرد، واکنش‌های ایران و گروه‌‌های نیابتی به تحریکات تل‌آویو، آشتی شکننده بین کشورهای خلیج‌‌فارس و ایران را از بین برده و این کشورها و به ‌ویژه عربستان سعودی را به تضمین‌های امنیتی متحد اصلی اسرائیل، یعنی آمریکا، وابسته می‌‌کند. مقام‌های اسرائیلی معتقد بودند که مخالفت رهبران عرب با عملیات اسرائیل در غزه و تلاش‌های دیپلماتیک آنها در حمایت از فلسطینی‌‌ها، دغدغه اصلی آنها نبوده و منافع ملی آنها در اولویت قرار دارد، بنابراین تشدید تنش توسط اسرائیل موید آن است که ایران تهدید اصلی همسایگان عرب خود بوده و کشورهای خلیج‌فارس چاره‌ای جز همسویی بیشتر با اسرائیل ندارند. به گزارش ایرنا، در ادامه این مقابله فارن افرز آمده است: با این حال، مفروضات اسرائیل نادرست بوده است. در واقع، جنگ اسرائیل در غزه و دیگر نقاط منطقه، عربستان سعودی و ایران را به هم نزدیک‌تر می‌کند. گرچه عملیات اسرائیل برخی از دشمنان ریاض مانند حوثی‌های یمن و حزب‌الله لبنان را هدف قرار داده، با این حال چشم‌انداز یک جنگ همه‌جانبه در خاورمیانه‌- و سلطه اسرائیل در منطقه‌- عربستان سعودی را در حالت تهاجمی قرار داده است. ریاض فعالانه تعهد خود به آرمان تشکیل کشور فلسطینی را تکرار کرده و به دنبال باز نگه داشتن گزینه‌های راهبردی خود و تعامل با واشنگتن از یک سو و تهران و پکن از سوی دیگر است.
نزدیکی عربستان و ایران ممکن است خبر بدی برای واشنگتن باشد چراکه مقام‌های آمریکایی سال‌هاست برای عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان سعودی تلاش کرده‌‌اند. با این وجود، واشنگتن باید از تغییر موضع ریاض استقبال کند. اگر عربستان سعودی بتواند با ایران و اسرائیل روابطی موثر برقرار کند، می‌تواند نقش جدید و مفیدی نیز در تعدیل تنش‌های خاورمیانه ایفا کند. در ادامه این تحلیل، به اهداف اسرائیل از تشدید تنش‌ها در منطقه پرداخته شده و عنوان شد: نمایش قدرت نظامی اخیر اسرائیل سه هدف اصلی دارد: تضعیف ایران و نیروهای نیابتی آن، نشان دادن ارزش اسرائیل به عنوان متحد برای سایر کشورهای همسایه و وادار کردن عربستان سعودی به عادی‌سازی روابط دیپلماتیک با اسرائیل با تاکید بر وابستگی امنیتی ریاض به واشنگتن. مقام‌های اسرائیلی امیدوار بودند که ناامنی بیشتر منطقه، عربستان سعودی را تحت فشار قرار دهد تا به تضمین‌های امنیتی آمریکا که مشروط به تمایل ریاض برای عادی‌‌سازی روابط دیپلماتیک با اسرائیل است، بیشتر متکی باشند.
اسرائیل امیدوار است که تشدید تنش‌ها توازن قدرت منطقه‌ای را بر هم زده و آمریکا در نهایت به این درگیری کشانده شده و در نتیجه ایران ضعیف‌‌تر و آینده خاورمیانه از طریق اتحاد بین اسرائیل و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس باثبات‌تر باشد. شاید چنین چشم‌اندازی سنگ بنای معاهدات ابراهیم بوده باشد، اما این توافق‌ها پس از گذشت پنج سال نمی‌توانند منطقه‌ای را که به شدت دگرگون شده هدایت کنند. اسرائیل اکنون بسیار بیشتر از آن زمان مایل است که از خشونت برای تقویت بازدارندگی خود استفاده کند. عربستان سعودی نیز با تقویت روابط خود با چین و افزایش مذاکرات امنیتی با ایران کمتر به آمریکا متکی است.
اگرچه دونالد ترامپ، رییس‌جمهور منتخب آمریکا، ممکن است تلاش کند تا عادی‌سازی بین عربستان سعودی و اسرائیل را براساس الگوی معاهدات ابراهیم پیگیری کند، عربستان سعودی در برابر این اقدام باید بر راه‌حل دو دولتی پیش از هر‌گونه عادی‌سازی روابط با تل‌آویو پافشاری کند.
ریاض برای تداوم این راهبرد، باید ضمانت‌‌های امنیتی مانند پیمان عدم تعرض متقابل را از تهران اخذ کند و سپس با استفاده از این تضمین‌ها اسرائیل را به پذیرش این موضوع که راهبرد تشدید تنش‌ها با تقویت روابط بین کشورهای خلیج‌فارس و ایران و کاهش احتمال عادی‌‌سازی روابط با عربستان سعودی نتیجه عکس در بر داشته، وادار سازد.