بی‌احترامی به قیمت‌گذاری بازار، ریشه اصلی ناترازی

«جهان‌صنعت»- حسین عبده‌تبریزی، اقتصاددان، با بیان اینکه بی‌توجهی به قیمت‌گذاری بازار، ریشه اصلی ناترازی است، گفت: بی‌توجهی به قیمت بازار، اقتصاد را از عدالت دور کرده و اعتماد عمومی را از بین برده است. صدها کارخانه انرژی‌بر، به‌لطف انرژی ارزان دوام دارند. این امر توان توسعه و نیز فرصت ایجاد نیروگاه‌های جدید را از بین برده. بی‌توجهی به قیمت بازار، اقتصاد را از عدالت دور کرده و اعتماد عمومی را از بین برده است.
توزیع برق و گاز باید به بخش‌خصوصی سپرده شود
عبده تبریزی با بیان اینکه ۴۰‌سال است که نتوانسته‌ایم ارز را تک‌نرخی کنیم، اظهار کرد: سیاست چندنرخی جز فساد و گسترش رانت نتیجه‌ای نداشته است. اکنون فرصت جبران کمی باقی مانده است. توزیع برق و گاز باید به دست بخش‌خصوصی سپرده شود که هم بهره‌وری بالا رفته و هم از فساد دور بماند.
او با اشاره با برخورداری کشور از انرژی خورشیدی گفت: با همکاری چین می‌توانیم به سمت تولید انرژی خورشیدی برویم. با ۹‌میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در این بخش می‌توان ۳۰‌هزار مگاوات کمبود برق فعلی را پاسخ داد. عبده‌تبریزی ادامه داد: اگرچه انسجامی برای استفاده از این شانس در کشور وجود ندارد اما صنایع بزرگ باید ظرف دو یا سه سال آینده از دولت رها شوند و خودشان برق خود را تامین کنند. صندوق توسعه ملی هم باید در این مسیر کمک کند.
نظام قیمت است که می‌تواند قاچاق سوخت را حل کند
این اقتصاددان در مورد راه‌حل رفع ناترازی گاز نیز گفت: قیمت گاز در دوره سه‌ساله باید به ۵۰‌درصد قیمت همسایگان ما برسد و در آینده نیز به سمت اینکه به ۷۰‌درصد قیمت برسد حرکت کنیم. وی با تاکید بر اینکه در بازار گاز هم باید از سیستم چندنرخی بیرون برویم، اظهار کرد: اما در بازار گاز مجبوریم کمی فرصت دهیم تا به قیمت‌های منطقه نزدیک شویم. اگر به ۷۰‌درصد قیمت منطقه برسیم مساله قاچاق هم حل خواهد شد. در واقع نظام قیمت است که می‌تواند مساله قاچاق را حل کند.
عبده‌تبریزی با بیان اینکه تخصیص نادرست منابع یکی از مشکلات انرژی کشور است، افزود: انرژی ارزان‌قیمت مزیت محسوب نمی‌شود. مزیت در افزایش بهره‌وری است. یکی از وظایف دولت ایجاد سیستمی است که از نظر حقوقی و با نظارت، فضایی برای افزایش بهره‌وری ایجاد کند. او تاکید کرد: هیچ راه‌حل سریع‌تری جز اجرای سیاست‌های درست برای کنترل مصرف، تک‌نرخی کردن ارز و واقعی کردن قیمت انرژی برای حل مشکل ناترازی وجود ندارد.
کمبود سرمایه‌گذاری یکی از دلایل ناترازی
عبده‌تبریزی گفت: فرسودگی زیرساخت‌ها، نظام قیمت‌گذاری غلط، کمبود سرمایه‌گذاری، تلفات شبکه توزیع و وابستگی به سوخت فسیلی آینده ما را دچار خطر کرده است. او ادامه داد: کمبود سرمایه‌گذاری در دو دهه گذشته در نفت و گاز یکی از مهم‌ترین عوامل موثر در ناترازی است. ما مابه‌التفاوت نفتی که با ۱۳‌دلار تولید کرده و ۸۰‌دلار می‌فروختیم را سرمایه‌گذاری نکرده‌ایم. متاسفانه درآمدهای خود را خرج روزمرّگی کرده‌ایم. او افزود: عرضه ارزان برق و انرژی موجب مصرف بی‌حساب شده و فکر نکردیم چطور می‌خواهیم نیروگاه‌های خود را به‌روزرسانی کنیم.