بورس در وضعیت غبارآلود

«جهان‌صنعت»- بازار سهام در حالی به استقبال سومین هفته مهرماه می‌رود که سایه تنش‌های سیاسی همچنان بر فعالیت‌های اقتصادی سنگینی می‌کند. با این حال برخی سیگنال‌ها سنتیمنت بازار را تعدیل کرده‌اند و می‌توان انتظار داشت، بازار با تداوم فاز احتیاطی در میان‌مدت متعادل شود. بازار سهام دومین هفته مهرماه را در سایه نوسان یک‌ درصدی سپری کرد. با این حال به دلیل ترس سرمایه از افزایش تنش‌ها، بازار سهام طی هفته گذشته فروشنده بود. بر همین اساس، شاخص‌ها افت کردند و بیش از 4200‌میلیارد تومان پول حقیقی از بازار خارج شد. چند سیگنال مثبت می‌تواند احساسات بازار سهام را برای هفته سوم مهر تعدیل کنند. روز جمعه خبر آمد که رییس‌جمهوری، وزیر اقتصاد و رییس کل بانک مرکزی را مکلف کرده است که بازارها را مدیریت و از جو هیجانی خارج کنند. این دستور در ادامه اقدامات بازارساز برای محدود کردن معاملات تتر بود تا از این طریق، قیمت‌ دلار نیز کنترل شود. روند کاهشی قیمت تتر و به تبع آن، قیمت‌ دلار در معاملات پشت‌خطی، با سخنرانی رهبر معظم انقلاب در نماز جمعه تهران شتاب بیشتری گرفت. از سوی دیگر خبرهای دو روز گذشته حاکی ‌است که رژیم صهیونیستی از رجزخوانی‌های ساعات اولیه پس از حملات موشکی ایران به سرزمین‌های اشغالی عقب‌نشینی کرده است که این امر سیگنال مثبت دیگری برای فعالان اقتصادی ا‌ست. نمی‌توان از بورس انتظار داشت که راه رفته در مسیر نزولی را به سرعت برگردد و در مسیر رشد قرار گیرد. بر همین اساس، فعالان بازار سرمایه معتقدند در صورتی که شرایط به همین منوال ادامه یابد، بازار سهام در طول هفته اندکی تعدیل خواهد شد. عراقچی، وزیر خارجه به بیروت سفر کرد که این سفر به دور از حوادث امنیتی انجام شد. از سوی دیگر شاخص ‌کل بورس تهران در حالی افت 86/1درصدی را طی هفته قبل تجربه کرد که این میزان از کاهش ارتفاع را از هفته منتهی به 17مرداد تجربه نکرده‌ بود. هفته‌ای که بورس تهران تحت ‌هیجان منفی شکل‌گرفته از ترور اسماعیل هنیه قرار داشت، پس از این حادثه غیرمترقبه در تهران، با انتخاب تیم اقتصادی دولت و وعده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های آنها، بازار سهام امیدوارانه به سمت رونق در حرکت بود، با این حال برخلاف وعده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های دولت رشد نرخ موثر اوراق و صعود لاک‌پشتی‌ دلار نیما، همچنان شاخص‌ کل بورس برای عبور از مقاومت 2/2میلیون‌ واحدی و حضور موثر در کانال 3/2میلیون‌ واحدی اجتناب می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ورزید. تعویض این کانال حساس، بدون اطمینان بازار از تغییر مفروضات بنیادی امکان‌پذیر نیست. افزایش ریسک‌های سیاسی و نظامی نیز به ناامیدی اهالی بازار دامن زد و به ‌نظر می‌رسد در صورت تداوم وضعیت موجود، نماگر اصلی بورس در حمایت از کانال 2میلیون و 50هزار‌ واحدی سنگر خواهد گرفت. از آنجا که بازار عمدتا تحت‌ تاثیر ریسک‌های اقتصادی و تصمیمات خلق‌الساعه، P/E ‌پایین‌تر از 7واحد را تجربه می‌کند، برآورد اهالی این بازار از ریسک‌های سیاسی بیش از واقعیت است و خطر تحولات منطقه را به‌ خوبی رصد می‌کند. بالعکس، بازار با حمایت‌های اقتصادی که می‌تواند شامل کاهش اختلاف قیمت‌ دلار موثر بر بازار و قیمت بازار آزاد و کاهش نرخ بهره باشد، خوش‌بینی بیش از واقعیت را تجربه ‌کرده و رشد هیجانی را دنبال می‌کند. به ‌نظر می‌رسد به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رغم حمایت قوی، اما لفظی دولت از بازار، افزایش بی‌سابقه ریسک‌های سیاسی و نظامی در منطقه، این حمایت‌ها را خنثی ‌کرده و بازار را به سمت زوال زمانی خواهد کشاند؛ زوالی که احتمالا تا انتخابات آمریکا به‌طول خواهد انجامید. پس از انتخابات، رفتار‌ دلار و تنش‌های سیاسی به ‌خوبی مسیر بازار را مشخص خواهد کرد.
رشد قیمت‌ دلار و عبور آن از مقاومت روانی 62هزار‌ تومان، در کنار ورود دلار نیما به کانال 47هزار‌ تومان شاید می‌توانست به رشد شاخص بورس در هفته آینده منجر شود، اما وزن ریسک‌های نظامی در منطقه بالاست و رشد‌ دلار بازار آزاد ناشی از تنش‌هاست.
ارزیابی کارشناسی
حسن حسین‌نیا، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه معتقد است که بورس هفته پیش را با افزایش قابل ‌توجه ریسک‌های سیستماتیک در لبنان و منطقه آغاز کرد و در ادامه شاهد پاسخ نظامی گسترده ایران به‌ عملیات‌ ترور اسرائیل بود. افزایش سطح ریسک‌ها در روزهای اخیر در کنار چرخه سریع وقایع غیر‌قابل‌ پیش‌بینی به ترس بیشتر فعالان بازارهای مالی منجر شده‌ است. او بیان کرد: برآیند اتفاقات اخیر قفل بازار سهام با وجود دامنه محدود مثبت و منفی یک‌‌ درصد در صف‌ فروش اغلب نمادها بود. از سوی دیگر بازارهای طلا و ارز با آب و تاب فراوان رشد تنش‌ها در منطقه را به سوخت افزایش قیمت بدل کرده و نرخ‌ها به کانال‌های بالاتر قیمتی صعود کردند. دو اتفاق مهم نیز در هفته گذشته قابل‌ توجه بود؛ سفر پزشکیان به قطر و سخنان رییس‌ بانک ‌مرکزی در صحن مجلس که با ادعای لزوم کنترل تورم و عدم ‌امکان رشد نرخ نیمایی همراه بود و می‌توان آن را تعارض با اظهارات وزیر اقتصاد قلمداد کرد. حسین‌نیا گفت: خبر دلار‌های موجود در قطر و‌‌‌‌‌‌ توافق دستیابی به آن مجددا در فضای خبری منتشر شد که با توجه به تجربه گذشته عدم‌ عملیاتی‌ شدن اثر‌گذاری خاصی را نمی‌توان از این محل انتظار داشت. بورس در وضعیت رکودی با ارزش معاملات بسیار پایین در هفته گذشته به‌ کار خود پایان داد و به‌ جز حمایت اشخاص حقوقی در جهت خرید سهام از صف‌های فروش، تحرک خاص و معناداری قابل ‌رویت نبود. به ‌نظر می‌رسد وضعیت فعلی تا کاهش تنش‌ها ادامه داشته ‌باشد و فعالان تا اطمینان از کاهش سطح درگیری‌های فزاینده فعلی، همچنان با احتیاط مضاعف بازارها را رصد کنند. در دو روز انتهایی هفته گذشته فعالیت خاصی از سوی سازمان بورس برای تقویت بخش تقاضا یا تسهیل تزریق نقدینگی به بورس مشاهده نشد. شرایط فعلی به‌ جز با عزم جدی دولت و سیاستگذار مالی و پولی برای حمایت ملموس از دماسنج اقتصادی قابل‌ تغییر نخواهد بود.