«بریکس‌پی» قیام علیه هژمونی دلار

اعضای بریکس در جریان نشست تجاری این سازمان در مسکو از سامانه پرداخت مالی اختصاصی خود به نام بریکس‌پی رونمایی کردند که می‌تواند نقش مهمی در تسهیل مراودات مالی ایران
ایفا کند.
موضوع جایگزین‌سازی سامانه‌های پرداخت مالی بین‌المللی با ابزارهای موجود فعلی که عمده آنها همچون سوئیفت در اختیار نظام بانکداری غرب هستند، طی ماه‌های گذشته به یکی از داغ‌ترین مباحث روز به ویژه در شرق تبدیل شده است. افزایش دامنه تحریم‌ها علیه چین و روسیه منجر شده تا هر دو کشور به فکر استفاده از پلتفرم‌های جدید خارج از دسترس وزارت خزانه‌داری آمریکا و یا مکانیسم‌های نظارتی اتحادیه اروپا بیفتند تا از این طریق بتوانند نسبت به انجام تسویه‌حساب‌های مالی بین‌المللی خود
اقدام کنند.
در همین راستا، کشورهای عضور بریکس در جریان شرکت در نشست تجاری این سازمان در مسکو، با رونمایی آزمایشی از نخستین ابزار پرداخت بین‌المللی اختصاصی بریکس مواجه شدند. این مکانیسم جدید مالی که بریکس‌پی نام دارد، کار خود را به صورت آزمایشی در نشست سران بریکس آغاز کرده و شرکت‌کنندگان در اجلاس می‌توانند با شارژ
۵ دلاری آن، نسبت به پرداخت‌های خرد خود با استفاده از QR کد استفاده نمایند. به همین منظور سری به وب سایت اختصاصی «بریکس‌پی» زده‌ایم تا متوجه طراحی کلی آن شویم.
وارد شدن ریال ایران به چرخه مبادلات مالی با کشورهای دیگر به ویژه چین و هند، می‌تواند تا حد زیادی به سود قدرت ارز ملی کشور تمام شود.
با مراجعه به وب‌سایت بریکس‌پی متوجه خواهیم شد که دو روش پرداخت مالی برای این سیستم طراحی شده است. البته در نظر داشته باشید که بریکس‌پی همچنان در مرحله آزمایشی بوده و لذا، منوهای پیش روی شما الزاما به درستی کار نخواهند کرد. نخستین روش برای پرداخت خرد و ویژه مشتریان حقیقی است که تنها کافی است با مراجعه به وب‌سایت فروشگاه‌های طرف قرارداد بریکس و اسکن کد ارائه‌شده از سوی آنها، مبلغ خرید خود را پرداخت کنید.
شیوه دوم برای اشخاص حقیقی و شرکت‌هایی طراحی‌ شده که در حوزه کشورهای بریکس با یکدیگر تعامل مالی داشته و نیازمند پرداخت تعهدات مالی خود نسبت به شرکت همکار هستند.
این سیستم در منوی بریکس به نام B۲B معرفی شده است. البته برای استفاده از هر یک از دو گزینه بالا، نیازمند ثبت‌نام در سایت بریکس‌پی و افزودن کارت اعتباری بانکی خود هستید که فعلا این گزینه به دلیل آزمایشی بودن وب‌سایت، برای شما فعال نخواهد بود.
مزایای فعال شدن بریکس‌پی برای ایران
تاکنون از مخالفت احتمالی اعضای بریکس در استفاده از این سامانه توسط ایران خبری منتشر نشده است. در وب‌سایت بریکس‌پی نیز از ایران به عنوان یکی از اعضای جدید این سازمان نام برده شده است. پیش از هر چیز باید بدانیم که وارد شدن ریال ایران به چرخه مبادلات مالی با کشورهای دیگر به ویژه چین و هند، می‌تواند تا حد زیادی به سود قدرت ارز ملی کشور تمام شود. اساسا یکی از دلایل ریزش ارزش ریال در برابر ارزهای خارجی، عدم مبادله آن در محیط بین‌المللی با ارزهای دیگر است. نگاهی به فرمول محاسبات بازار فارکس نشان می‌دهد که ارزش ارزها در سبد دارایی‌های این بازار در قیاس با یکدیگر تعیین شده و لذا، زمانی که ارز رسمی شما با هیچ ارز دیگر مورد سنجش و تبادل قرار نمی‌گیرد، در عمل نیز ارزشی نخواهد داشت.
اما در صورت عضویت ایران در بریکس‌پی و استفاده از سامانه مبادلاتی آن، نخستین موردی که باید شاهد آن باشیم، جهش در افزایش ارزش ارز ملی کشور است. البته که به هیچ روی قصد نداریم بریکس‌پی را با سوئیفت مقایسه کرده و یا مدعی برتری آن به نسبت مکانیسم‌های غربی قدیمی و قدرتمند شویم اما حقیقت امر این است که بهره‌برداری از سامانه‌ای ولو محدود مانند بریکس‌پی بسیار بهتر از قطع ارتباط کامل سیستم پولی و مالی کشور با سایر سیستم‌های مالی در جهان است.
در ابعاد دیگر نیز، راه‌اندازی بریکس‌پی به ویژه برای شهروندان ایرانی می‌تواند از مواهب خوبی همچون ایجاد دسترسی به بازارهای کشورهای عضو به ویژه چین برخوردار باشد که برای ایرانیانی که سال‌ها به دلیل تحریم‌ها چنین امکانی را در اختیار نداشته‌اند، بسیار مفید خواهد بود.
آیا دسترسی ایران به بریکس‌پی نامحدود خواهد بود؟
حقیقت امر این است که هنوز مقررات جامع و واضحی در خصوص استفاده از سیستم پرداخت بریکس‌پی توسط اعضا وضع و اعلام نشده است. به ویژه برای کشورهایی چون ایران و روسیه که تحت سخت‌ترین تحریم‌های ایالات متحده و بعضا نهادهای اروپایی قرار دارد، هنوز اظهارنظر در این خصوص خیلی شتابزده به نظر می‌رسد.
نکته دیگر اینکه باید دید بازخورد آمریکا نسبت به استفاده ایران و روسیه از بریکس‌پی به ویژه با توجه به تنش‌های فزاینده اخیر میان تهران و مسکو با غرب، چه خواهد بود. توجه داشته باشیم که اساسا هدف ایران و روسیه با دیگر اعضای بریکس از عضویت در این سازمان متفاوت است.
درحالی‌که تهران و مسکو در پی یافتن راهی برای انجام مبادلات مالی هستند، دیگر اعضا به این سازمان صرفا به چشم ابزاری برای افزایش مبادلات تجاری و درآمدهای ارزی خود نگریسته و از مشکلات ایران و روسیه در مبادلات مالی رنج نمی‌برند. لذا باید دید که دیگر اعضای بریکس به ویژه هند و آفریقای جنوبی، تا چه میزان زیر بار استفاده ایران و روسیه از پلتفرم مالی این سازمان خواهند رفت.