برزخ نفتی

گروه انرژی- در حالی که قیمت نفت آمریکا در اولین روز معاملات نفتی به منفی ۴۰ دلار و ۳۲ سنت در هر بشکه رسیده بود روز گذشته تا حدودی ترمیم و قیمت نفت وست‌تگزاس اینترمدییت مجددا مثبت شد.
در روز دوشنبه به دلیل وقوع یک اتفاق فنی عجیب، قیمت نفت‌خام آمریکا برای تحویل در ماه می در معاملات بازار بورس نیویورک ناگهان سقوط کرد، زیرا معامله‌گران پیش از پایان مهلت قراردادهای تحویل نفت‌خام دبلیوتی‌آی در ماه می از دادوستد خودداری کردند.
با این وجود روز گذشته قیمت هر بشکه نفت وست‌تگزاس اینترمدییت آمریکا برای تحویل در ماه با ۳۸ دلار و ۷۳ سنت افزایش به یک دلار و ۱۰ سنت رسید. این در حالی است که در پایان معاملات روز دوشنبه قیمت نفت‌خام آمریکا به منفی ۳۷ دلار و ۶۳ سنت هم رسیده بود.که کمترین قیمت ثبت شده برای این نفت از سال ۱۹۴۶ یعنی درست پس از پایان جنگ جهانی دوم است.
اگرچه کارشناسان بازار نفت معتقدند قیمت منفی، ‌قیمت واقعی نفت آمریکا نیست بلکه تنها برای چند محموله این اتفاق رخ داده است. اما پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که این قیمت‌ها می‌تواند بر قیمت معاملات آتی در ماه‌های ژوئن و ژوئیه نیز تاثیرگذار باشد.
واکنش ترامپ به سقوط نفت
رییس‌جمهور آمریکا نیز اوضاع پیش آمده در بازار نفت را موقتی خواند و در حساب کاربری توئیتری خود از نیرومند شدن مجدد بازار نفت پس از پایان بحران کرونا و مدیریت عرضه و تقاضای بازار ابراز امیدواری کرد.
دونالد ترامپ که برای سخنرانی در خصوص روند پیشرفت در مقابله با کرونا در جمع خبرنگاران حاضر شده بود در پاسخ به پرسشی در خصوص سقوط بی‌سابقه قیمت نفت در شب گذشته و رسیدن به قیمت منفی گفت که این وضعیت قطعا کوتاه‌مدت و گذرا خواهد بود.
ترامپ افزود: هیچ‌کس پیشتر چیزی راجع به قیمت نفت منفی نشنیده بود. تولیدکنندگان نفتی در آمریکای‌شمالی جای کافی برای ذخیره کردن نفت ندارند و کاهش تقاضا باعث بدون خریدار ماندن نفت شده است.
وی همچنین با بیان اینکه گزینه توقف واردات نفت از عربستان را بررسی خواهد کرد گفت که دولت به زودی از کنگره برای دریافت مجوز خرید نفت از تولیدکنندگان (آمریکایی) درخواست خواهد کرد.
ترامپ همچنین اظهار داشت: با توجه به اینکه در مذاکرات حضور داشته‌ام میزان نفتی که اوپک‌پلاس از عرضه به بازار کم خواهد کرد ۲۰ میلیون بشکه در روز خواهد بود نه ۱۰ میلیون بشکه‌ای که قبلا گزارش شد.
تکاپوی کاهش عرضه
از سویی ‌عربستان اعلام کرده که به دلیل این کاهش قیمت‌ها توافق کاهش تولید را که قرار بود از ابتدای می ‌اجرایی شود، ‌زودتر از موعد مقرر عملی خواهد کرد. ولی گرفتن چنین تصمیمی بستگی به الزامات قانونی عربستان و قراردادهایی دارد که با خریداران بسته شده است. گفته می‌شود پیشنهاد کاهش زودتر از موعد تولید احتمالا برای کل اعضای سازمان کشورهای صادر‌کننده نفت اعمال خواهد شد.
در این میان مدیرعامل شرکت لوک اویل، دومین تولیدکننده بزرگ نفت روسیه هم اعلام کرده قصد دارد تولید نفت خود را ۱۸ درصد معادل ۲۹۰ هزار بشکه در روز پایین بیاورد. این کاهش تولید در راستای قرارداد جدید بین تولیدکنندگان اوپک و متحدان آن است.
واجیت الکپروف گفت : لوک اویل و سایر شرکت‌های نفت روسیه طبق سهمیه‌هایی که وزارت انرژی برای آنها تعیین شده تولید خواهند کرد. وی افزود انتظار دارد قیمت نفت پس از اجرایی شدن قرارداد جدید در ماه می تا ۳۰ دلار در هر بشکه افزایش یابد.
اما چرا نفت آمریکا ناگهان این سقوط را تجربه کرد. معاملات نفت در جهان بیشتر به صورت کاغذی انجام می‌شود و در سررسید تعیین شده،‌ خریدار نهایی نفت را تحویل می‌گیرد.
این سررسیدها البته ماهانه یا چند ماهه است و از همین رو ممکن است با ریسک قیمتی مثبت و منفی همراه باشد.
خریداران کاغذی نفت از همین رو و با هدف کسب سود بیشتر، ‌نفت را در زمان‌های مختلف می‌خرند و بعد از چند دست خرید و فروش در نهایت به دست مشتری نهایی می‌رسانند.
در اینجا نیز همین اتفاق رخ داده است.
خریداران ماه گذشته یا ماه‌های قبل از آن، نفت را برای سررسید ماه می ‌خریداری کرده‌اند و روز دوشنبه نفت باید توسط خریدار نهایی تحویل گرفته می‌شد.
علاوه بر قیمت‌های پایین نفت که سود خریداران کاغذی را تحت تاثیر قرار داده بود،‌ ذخیره ۱۶۰ میلیون بشکه‌ای نفت روی آب خبر از پر شدن مخازن ذخیره‌سازی خشکی در جهان می‌داد و از همین رو هیچ خریدار یا پالایشگری تمایلی برای تحویل گرفتن نفت در سررسید ماه می نداشت.
به گفته کارشناسان نیز دلیل کاهش شدید قیمت شاخص دبلیوتی‌آی این بود که شرکت‌های تولیدکننده آمریکایی دیگر جایی برای ذخیره‌سازی نفت خود ندارند، ظرفیت ذخیره‌سازی‌ها تکمیل شده است و فروشندگان حتی مجبور هستند برای تحویل نفت مازاد خود هزینه‌ای معادل ۳۵ دلار برای هر بشکه به خریداران پول بدهند.
از این رو منفی شدن قیمت نفت آمریکا نشان می‌دهد که بازار نفت این کشور تا چه حد اشباع شده است و تا چه حد حرکت چرخ‌های اقتصاد آمریکا کند شده است. طی هفته‌های گذشته تحت تاثیر گسترش کرونا بیش از ۲۲ میلیون نفر در این کشور از کار بیکار شده و خواستار برقراری مقرری بیکاری شده‌اند.
تحلیلگران بر این باورند، این شکل از دگرگونی بازار در ماه‌های آینده هم اتفاق می‌افتد چون عرضه سوخت بسیار بیشتر از تقاضای آن خواهد بود. مصرف جهانی نفت به سختی به ۱۰۰ میلیون بشکه در روز می‌رسد. مصرف ۳۰ درصد معادل حدود ۳۰ بشکه در روز از اوایل ماه مارس پایین آمده است.
به عقیده کارشناسان، توافق اخیر اوپک و سایر تولیدکنندگان نیز برای کم کردن از عرضه جهانی نفت به میزان ۱۰ میلیون بشکه در روز نتوانسته است به نگرانی‌ها در بازار نفت پایان دهد. این کاهش ۱۰ میلیون بشکه‌ای یک‌سوم افت جهانی مصرف نفت بوده است. بر اساس برآوردها ۳۰ میلیون بشکه در روز از مصرف جهانی نفت به دلیل شیوع کرونا کم شده است.
صنایع نفتی آمریکا در آستانه نابودی
این در حالی است که اگر کاهش تولید نفت به سرعت و با مقدار بالا صورت نگیرد، قراردادهای نفتی ماه ژوئن هم همین سرنوشت را خواهند داشت. این نفت در حال حاضر ۴۳/۲۰ دلار قیمت گذاری شده یعنی ۵۸ دلار بیشتر از قراردادهای ماه می.
در همین راستا شبکه سی ان ان پیش‌بینی کرده است که در صورت ادامه سقوط بی‌سابقه قیمت نفت‌خام صدها شرکت آمریکایی ورشکسته خواهند شد.بر اساس این گزارش، صنعت نفت آمریکا با یک سناریو روز رستاخیز رو‌به‌رو شده است و ویروس همه‌گیری کرونا موجب شده است که تقاضای نفت به سرعت کاهش یابد و هم‌اکنون دیگر در جهان فضای خالی برای ذخیره نفت وجود ندارد.
در همین حال، روسیه و عربستان سعودی نیز با عرضه بیش از حد جهان را سرشار از نفت‌خام کرده‌اند.
با کاهش قیمت نفت آمریکا به منفی ۳۷ درصد که در روز دوشنبه رخ داد، درآمد شرکت‌های نفتی ایالت متحده به صفر خواهد رسید.
به گزارش سی ان ان، بسیاری از شرکت‌های نفتی آمریکا در زمان‌های خوب بدهی زیادی را به عهده گرفتند. اما با این شرایط برخی از آنها قادر به خروج از این رکود تاریخی نخواهند بود.
شرکت تحقیقاتی ریستاد انرژی مستقر در نروژ که وظیفه جمع‌آوری داده‌های بازار انرژی را برعهده‌دارد، می‌گوید: در بازار نفت بشکه‌ای ۲۰ دلار، ۵۳۳ شرکت اکتشاف و تولید نفت آمریکا تا پایان سال ۲۰۲۱ اعلام ورشکستگی خواهند کرد و در بازار نفت بشکه‌ای ۱۰ دلار شمار شرکت‌های ورشکسته به یک هزار و ۱۰۰ خواهد رسید.
آرتم آبراموف رییس مرکز تحقیقاتی ریستاد انرژی نیز گفت: در بازار نفت بشکه‌ای ۱۰ دلار به این معناست که تقریبا هر شرکت تولید و استخراج نفتی آمریکا که دارای بدهی هستند با شرایط ورشکستگی یا در نظر گرفتن فرصت‌های راهبردی مواجه خواهد شد.
چشم‌انداز تیره طلای سیاه
همچنین لیویر لی پیوچ، مدیرعامل شلمبرژه، اخیرا گفت: «احتمالا سه ماهه دوم سال ۲۰۲۰ بلاتکلیف‌ترین و چالشی‌ترین دورانی است که صنعت نفت که تاکنون دیده است.»
در همین راستا‌ هالیبورتون نیز چشم‌انداز ناامیدکننده‌ای برای بازار نفت ارائه داد.
جف میلر، مدیر اجرایی‌هالیبورتون در بیانیه‌ای گفت: «ما انتظار داریم که فعالیت در میادین نفتی آمریکای شمالی در سه ماهه دوم به شدت کاهش یابد و تا پایان سال جاری میلادی با رکود مواجه شود.» این غول خدمات نفتی از خسارت خالص یک میلیارد دلاری در سه نخست سال جاری میلادی خبر داد.
هفته گذشته تعداد دکل‌های نفتی فعال آمریکا نیز ۶۶ مورد دیگر کاهش یافت که یکی از شدیدترین کاهش‌ها به شما می‌رود. در حوزه پرمین، فعالیت ۳۳ دکل متوقف شده است. کاهش تولید آغاز شده، اما با تحت فشار قرار گرفتن قیمت‌های نفت، کاهش بیشتر این دکل‌ها در کوتاه‌مدت ضروری است.
موسسه ‌ای‌اچ‌اس مارکت نیز در جدیدترین گزارش حفاری دریایی تاکید کرد: «با سقوط قیمت نفت و سقوط تقاضا، بازار حفاری فراساحلی بیشترین آسیب را خواهد دید، این شرکت‌ها در حال ارزیابی مجدد برنامه‌های حفاری و لغو یا متوقف کردن قراردادهای حفاری دریایی هستند.» شرکت‌های اکتشاف و تولید (E&P) که در سواحل آمریکا فعالیت می‌کنند، به شکل تاریخی سریعا به کاهش قیمت نفت واکنش نشان داده‌اند.
طبق گفته IHS Markit، اغلب برنامه‌های حفاری دریایی یا به تعویق خواهد افتاد، متوقف شده یا حتی با توجه به کاهش شدید تقاضای نفت، این حفاری‌ها به طور کامل در ماه‌های آینده متوقف خواهد شد.
گروه انرژی جهانی وست وود همچنین معتقد است بازار حفاری دریایی شرایط سختی را پیش‌رو دارد.
ریستاد انرژی گفت: «پروژه‌های نفتی و گازی به ارزش ۱۳۱ میلیارد دلار برای انجام در سال ۲۰۲۰ وجود دارند و این سقوط نفت می‌تواند منجر به ورشکستگی شرکت‌هایی شود که در این حوزه سرمایه‌گذاری کرده‌اند.»
طبق گفته شرکت تحقیقاتی مستقل انرژی، احتمال آن وجود دارد که حتی شرکت‌های حفاری بزرگ دریایی نیز با چالش‌های مالی روبه‌رو شوند. درنهایت، بازار همچنان تحت تاثیر ویروس کرونا است. چندین میلیارد نفر در قرنطینه به سر می‌برند و تقاضای سوخت در جهان کاهش‌یافته است.
به عنوان مثال، تقاضا برای سوخت حمل‌و‌نقل جاده‌ای در هند ۵۰ درصد کاهش‌یافته است. تحلیلگران بارها پیش‌بینی‌های نفت را مورد بازبینی قرار داده‌اند و به این نتیجه رسیده‌اند که شوک تقاضا از آنچه پیش‌بینی می‌شد طولانی‌تر خواهد بود.
در ماه آوریل، تقاضای نفت حداقل ۲۹ میلیون بشکه در روز کاهش می‌یابد. این رقم‌های حیرت‌آور ممکن است در ماه می و بعد از آن وجود نداشته باشد، اما احتمال کمی وجود دارد که تقاضای جهانی به این زودی‌ها به ۱۰۰ میلیون بشکه در روز بازگردد.
مارک لوئیس، رییس تحقیقات شرکت مدیریت دارایی در شرکت بی‌ان‌پی استدلال می‌کند که شاید ما اکنون شاهد اوج دائم تقاضای نفت بوده‌ایم.
افزایش بهره‌وری انرژی، افزایش خودروهای الکتریکی و همچنین تغییر دائمی رفتار ناشی از ویروس کرونا می‌تواند پیک مصرف را
ایجاد کند.