باید به درون برگردیم

«جهان‌صنعت»- بدون چون و چرا باید قبول کرد اداره کشور از سوی هر گروه سیاسی و نیروی دارای قدرت بدون نگاه به رخدادهای منطقه‌ای و جهانی ناممکن و بسیار دشوار است. رهبران اداره‌کننده ایران نیز از این قاعده مستثنی نیستند و باید نگاهی از سر شناخت به تحولات بیرون از محیط ملی را در دستور کار قرار دهند. از سوی دیگر مقوله نگاه به بیرون نباید دگرگونی و خواست‌ها و نیازهای ذهنی و عینی شهروندان را نادیده بگیرد. به نظر می‌رسد بهترین حالت این است که تعادلی پایدار بین سیاست خارجی و سیاست داخلی پدیدار شود. این اتفاق به سادگی رخ نمی‌دهد و نیازمند مدیری هوشیار و توانمند برای ایجاد توازن است. شوربختانه باید گفت در دهه‌های تازه‌سپری‌شده و به دلایل گوناگون که این نوشته نمی‌خواهد به آنها بپردازد این عدم تعادل را به سود سیاست خارجی رقم زده است؛ به این معنا که رویدادهای بیرون از محیط ملی و درون‌سرزمینی اساس سیاستگذاری‌های داخلی در حوزه‌های فرهنگ و اقتصاد و نیز امور اجتماعی است. در صورتی که بخواهیم چارچوب این مقوله را تنگ‌تر کنیم و با ارائه مثال‌هایی آن را شسته و رفته نشان دهیم به مقوله اقتصاد بسنده می‌کنیم.
نظام سیاسی ایران باور دارد که ایالات‌متحده آمریکا قصد دارد این نظام را تغییر دهد و برای اینکه اتفاق یادشده ذهنی عینیت نیابد باید با این قدرت جنگید و آن را شکست داد. به این ترتیب آمریکاستیزی اساس سیاست خارجی ایران شده و الزام‌ها و پیامدهایش در اقتصاد کلان‌، بنگاه‌ها و سطح خانوارها آشکار شده است. به این ترتیب است که اقتصاددانان با پژوهش روی عنصر بودجه و تورم و رابطه آن با تحریم به این نتیجه رسیده‌اند که از دست دادن درآمد حاصل از صادرات نفت از ۱۳۹۷ تا امروز دست‌کم ۱۵۰ میلیارد عدم‌النفع برای ایران داشته است. این میزان ارز از‌دست‌رفته بودجه‌های ایران را با کسری مواجه کرده و به افزایش نرخ تورم در اندازه‌های ۵۰ درصدی منجر شده است. شهروندان ایرانی در این مدت قدرت خرید را از دست داده‌اند و تولید صنعتی با رکود مواجه و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها متوقف شده است. در غیاب این میزان درآمد از‌دست‌رفته سرمایه‌گذاری در نفت و گاز ایران با سقوط روبه‌رو شده و ناترازی انرژی نظام تولید را با اختلال همراه کرده است.
شاید ضرورت برگشت به درون و سیاست داخلی و تبعیت سیاست خارجی از تحولات داخلی و خواست شهروندان چاره ‌کار باشد.