بازار به کدام سهم‌ها رو می‌آورد

امین‌ بیگانی- بازار بورس تهران در هفته منتهی به ۲۶ مهر ۱۳۹۸ با کاهش ۳۴۰۸ واحدی که نزدیک به یک درصد است، به کار خود در عدد ۳۰۹۶۴۰ واحد پایان داد. شاخص کل ابتدای هفته کار خود را مثبت آغاز کرد و طی معاملات شنبه و یکشنبه با صعودی حدودا ۱۸ هزار واحدی به سمت مقاومت ۳۳۰ هزار هجوم برد اما در شکست آن ناتوان بود و در ادامه در روزهای دوشنبه و سه‌شنبه تمام راه رفته را پس داد و چهارشنبه با وجود بازار منفی شاخص کل با حمایت سهم‌های بزرگ کار خود را مثبت به پایان رساند. شاخص هم‌وزن هفته سخت‌تری را گذراند و با کاهش ۶۶۵۱ واحدی که حدودا برابر با هفت درصد بود به کار خود در عدد ۸۴۶۴۸ واحد پایان داد. طبیعی است که رشد بیشتر شاخص هم‌وزن طی این مدت منجر به اصلاح بیشتر آن شود. طی هفته‌های گذشته اشاره شد که احتمال شکل‌گیری وضعیت بهتر شاخص کل نسبت به شاخص هم‌وزن و در نتیجه وضعیت بهتر سهم‌ها و گروه‌های شاخص‌ساز بالاست.
ارزش معاملات در بورس و فرابورس با کاهشی چشمگیر رو‌به‌رو شد به طوری که میانگین ارزش معاملات روزانه طی هفته گذشته با کاهشی ۸۰۰ میلیارد تومانی نسبت به هفته گذشته در محدوده ۲۲۰۰ میلیارد تومان قرار گرفت. کاهش ارزش معاملات مولفه‌ای نیست که بتوان به راحتی از کنار آن گذر کرد، اگرچه همین مقدار هم نسبت به سال گذشته با رشد خوبی همراه است اما میانگین ارزش معاملات ماهانه نباید کاهش چشمگیری را تجربه کند که نیاز است دیتای ماهانه را طی معاملات و گزارش هفته آینده مرور داشته باشیم. نقدینگی در بازار وجود دارد و بسیاری از معامله‌گرانی که این مدت نقد شده‌اند، منتظر نشانه‌های برگشت به بازار هستند تا نقدینگی خود را دوباره برای خرید سهم‌های مطمئن به بازار وارد کنند.
طی هفته گذشته نزدیک به ۲۰۰ میلیارد تومان نقدینگی توسط کد‌های حقیقی از بازار خارج شد که به معنی خرید این مقدار توسط کد‌های حقوقی است. در هفته‌ای که گذشت چهار صنعت پالایشی، بانکی، فلزات و محصولات شیمیایی، بیشترین ارزش معاملات را از آن خود کردند و پنج سهم وبملت، شبندر، چکاپا، شتران و ذوب بیشترین ارزش معاملات را طی هفته گذشته ثبت کردند. سه سهم نتوس، گپارس، غنوش به ترتیب حدودا با ۱۶، ۱۶، ۱۵ درصد بیشترین رشد و سه سهم پخش، چافست، کسرا به ترتیب حدودا با ۴۰،۳۰، ۲۶ درصد بیشترین کاهش را در قیمت پایانی تجربه کردند.
طی سه هفته گذشته بارها اشاره شد که بهترین استراتژی شناسایی سود در سهم‌های رشد کرده و ورود به سهم‌های کمتررشدکرده بنیادی است؛ اتفاقی که منجر می‌شد علاوه بر اینکه سود‌ها حفظ شود، سود هم به دست آید. هفته گذشته اصلاح بازار سرمایه شدت بیشتری گرفت و سهم‌ها و گروه‌های کوچک بازار اصلاحی از جنس منفی – هیجانی را تجربه کردند. البته این اصلاح در اثر هیجانات اشتباه باعث شدت یافتن آن شد. اما سهم‌های بزرگ و بنیادی بازار که طی یک‌سال گذشته رشدی آرام را تجربه کرده بودند و اکثرا با ارزش واقعی خود فاصله داشتند ملایم‌تر معامله شدند و حتی روز آخر را با مثبت مناسب به پایان رساندند.
به نظر از چند وقت دیگر شاهد جدا شدن راه سهم‌های مختلف از یکدیگر باشیم و بازار بعد از گذراندن این هیجان و یک صعود دیگر وارد مرحله‌ای خواهد شد که هر گونه سهمی همراه با بازار رشد نخواهد کرد و تک‌گروه‌ها و تک‌سهم‌ها راه خودشان را از کلیت بازار جدا خواهند کرد. این بازار هنوز سود‌های خوبی در دل خود دارد اما آن را به هر کس که بدون آگاهی و تحلیل وارد شود، نمی‌دهد. نیاز به تجربه و تحلیل و آگاهی در ادامه مسیر می‌تواند فاصله بین برندگان و بازندگان بازار را نشان دهد. طی بازه چند ماهه پیش رو و میان‌مدت، پول هوشمند به سراغ سهم‌هایی با سودسازی مناسب، P/E پایین، شرکت‌های دارای طرح توسعه، شرکت‌های با بحث تجدید ارزیابی (در صورت جذاب شدن قیمت بعد از افزایش سرمایه)، شرکت‌های با فروش مناسب، شرکت‌های با P/E پایین و سودساز خواهد رفت.
نفت برنت طی هفته گذشته نوسان خاصی نداشت و هنوز هم در محدوده ۵۸ تا ۶۰ دلار بازی می‌کرد. حتی خبر‌های مثبت از مذاکرات تجاری بین آمریکا و چین نتوانست این ماده سیاه را به صعود وادار کند. گزارش‌های ناامیدکننده از اقتصاد چین که نشان داد رشد ناخالص داخلی به شش درصد کاهش یافته (کمترین مقدار از سال ۱۹۹۴) است و اشباع بازار نفت توسط تولیدکنندگان باعث افزایش فشارها بر قیمت نفت شده است. از طرفی موجودی مخازن نفت آمریکا با رشد بیش از ۹ میلیون بشکه‌ای مواجه شد که نشان داد آمریکا به یک صادرکننده نفت تبدیل شده است. طی هفته گذشته وزیر نفت عراق هم اعلام کرد: «بازار نفت از حجم تولید اشباع شده و عراق از همین ماه و طى ماه آینده حجم تولید خود را کاهش بیشترى خواهد داد تا بازار به تعادل نزدیک شود.»
طی هفته پیش رو بازار در سهم‌های مختلف به شکل‌های مختلف کار خود را آغاز خواهد کرد. روز چهارشنبه با اینکه شاخص کل مثبت بسته شد و تعدادی از سهم‌های بزرگ با صف خرید بسته شدند ولی صف‌های فروش باقیمانده در بازار به ارزش حدودا ۴۲۰ میلیارد تومان باقی ماند. پس تعدادی از سهم‌ها کار خود را منفی آغاز خواهند کرد، بسیاری از این سهم‌ها اصلاح تندی انجام داده‌اند و اندیکاتورهای آنها در حالت اشباع فروش قرار گرفته‌اند، پس احتمال برگشت هر چند به صورت نوسانی در این سهم‌ها وجود دارد که البته در ادامه باید تصمیم برای نگهداری یا فروش قدرت خریدار و پارامترهای مختلف دیگر بررسی شود. از طرفی سهم‌های گروه‌های بزرگ و بنیادی مثل پتروشیمی، پالایشی، فلزات و معدنی هفته را مثبت به پایان رسانده‌اند و جای اصلاح خاصی ندارند و می‌توانند روند خود را مثبت آغاز کنند و در ادامه هفته مورد تقاضای بیشتر قرار بگیرند.
طی هفته جاری شاهد سرازیر شدن حجم بالایی از گزارشات فصلی (اکثرا شش ماهه) در کدال خواهیم بود، همین گزارشات می‌تواند توجه پول‌ها و بازار را به سمت سهم‌های با پی برای تحلیلی زیر پنج جلب نماید. P/E‌ها و P/S‌ها تعدیل خواهند شد. اما مهم‌ترین رکن در بازار اعتماد و عدم ترس است که برای برگشت آن نیاز به بازی زمانی وجود دارد. پس چه بهتر است که سهم‌ها و شاخص‌ها با تثبیت بالای حمایت‌ها بدون هیجان و عجله کف‌سازی مناسب را انجام دهند و بعد به فکر صعود باشند. روند کلی بازار صعودی است اما از اینجا به بعد همه سهم‌ها به یک شکل حرکت نخواهند داشت و این قدرت تحلیل و آگاهی است که بر شانس و بازی پول چیرگی پیدا می‌کند.
شاخص کل در تایم هفتگی حمایت مهم میانگین هفت روزه را دارد که در محدوده ۳۰۴ تا ۳۰۶ هزار واقع شده است، شاخص کل تا به حال پنج دفعه به این میانگین برخورد داشته و واکنش مثبت نشان داده و روند خود را حفظ کرده است. همین میانگین می‌تواند برای کوتاه مدت چراغ راه سرمایه‌های نوسانی باشد. برای سرمایه‌ها با دید میان‌مدت بهتر است نگاه‌ها به میانگین ۲۰ روزه و البته تحلیل‌های سودسازی و بنیادی سهم باشد. تغییرات قیمت‌های کامودیتی و نفت بر کلیت بازار ایران تاثیرگذار است و پیگیری این موارد می‌تواند چراغ راه روشنی برای سرمایه‌گذاران باشد. بررسی و آگاهی نسبت به پارامترهای مختلف در کنار دوری از معاملات هیجانی (چه خرید و چه فروش) می‌تواند سودآوری در میان مدت را حفظ کند.
یادمان باشد «اشتباهی که ما به عنوان سرمایه‌گذار مرتکب می‌شویم این است که وقتی بازار صعودی است، تصور می‌کنیم تا ابد صعود خواهد کرد و وقتی بازار نزولی است، تصور می‌کنیم که تا ابد نزول خواهد کرد. به واقع هیچ کدام از اینها رخ نخواهند داد. بازار هیچ کاری را تا ابد انجام نمی‌دهد. رخدادهای بازار موقتی هستند.»