بازار برنج ایرانی به هم ریخت

مجیدرضا خاکی، سخنگوی انجمن واردکنندگان برنج در نشست خبری دیروز گفت: بنابر آمار از ابتدای امسال تا ۲۴دی‌ماه، ۶۶۰‌هزارتن برنج سفید وارد شده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۲۶‌درصد کاهش یافته است، در حالی که مدت مشابه با سال ۱۴۰۱، یک‌میلیون و ۷۰۰ تا یک‌میلیون و ۷۵۰‌هزارتن برنج وارد شد که ۳۸۰‌هزارتن توسط بازرگانی دولتی با هدف تکمیل ذخایر راهبردی وارد شد.
او با بیان اینکه انجمن وارد‌کنندگان برنج به امنیت غذایی و تنظیم بازار کمک می‌کند، افزود: طی چندسال اخیر به نظر می‌رسد که مهم‌ترین علتی که موجب شرایط فعلی در بازار شد، تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی براساس داده‌های نادرست و آدرس‌های غلط بوده که متاسفانه عموما با بخشی نگری و رویکرد غیرکارشناسی همراه بوده است که بتوانیم درباره این موضوع گفت‌وگوی مناسبی داشته باشیم.
خاکی ادامه داد: فضای واردات با ارز ترجیحی راحت نیست و به دلیل آنکه تخصیص ارز از زمان انعقاد قرارداد ماه‌ها طول می‌کشد، این امر با چالش‌های فراوانی همراه است، در حالی که اگر تجار خارجی بیش از ۲۰ روز زمان بگذرد، از واردکننده دیرکرد می‌گیرند که با حذف ارز ترجیحی رانت و امضاهای طلایی برداشته می‌شود.
سخنگوی انجمن واردکنندگان برنج در پاسخ به سوالی، مبنی‌بر تاثیر حذف ارز ترجیحی بر بازار برنج خارجی و اینکه با افزایش قیمت و نزدیک شدن به قیمت برنج ایرانی دیگر مصرف‌کننده رغبتی به برنج خارجی ندارد، بیان کرد: با افزایش قیمت برنج خارجی، قیمت برنج ایرانی دستخوش نوسانات قرار خواهد گرفت که براین اساس بازدهم دهک‌های ضعیف جامعه توان خرید آن را ندارند.
او در پاسخ به این سوال که بنابر آمار اعلامی وزارت جهاد مبنی‌بر تولید دومیلیون و ۷۰۰‌هزارتن برنج ایرانی، نیاز به واردات چقدر است، گفت: با توجه به افزایش ۳۰‌درصدی قیمت برنج ایرانی ظرف کمتر از یک ماه به نظر می‌رسد یا آمار تولید درست نیست یا در صورت صحت آمار تولید، سرانه مصرف بالاتر است یا ممکن است که بازار در اختیار دلالان باشد.
خاکی ادامه داد: براساس نیاز داخل سالانه باید حدود 2/‏1‌میلیون تن برنج بدون احتساب واردات این محصول از سوی بخش دولتی وارد شود.
سخنگوی انجمن واردکنندگان برنج افزود: براساس آمار با وزارت جهاد کشاورزی مذاکره شد و قرار است ۶۰۰‌هزار تن دیگر وارد شود که در واقع تصمیم دیرهنگامی است. او با تاکید بر این موضوع که واردات در تعادل قیمت بازار اثرگذار است، بیان کرد: اگر ارز یارانه‌ای به این محصول پرمصرف داخلی تخصیص داده شود، قطعا برنج با قیمت مناسب به دست مصرف‌کنندگان می‌رسد.
خاکی افزود: با وجود اینکه براساس مصوبه ستاد تنظیم بازار تا ۳۰ تیرماه هر بار برنجی وارد کشور شد، باید ترخیص می‌شد این‌گونه نشد و برنج‌ها در گمرکات معطل ماندند و با آغاز ممنوعیت چهارماهه هزینه انبارداری هم به واردکننده تحمیل شد.
خرید تضمینی برنج در نیمه‌دوم مهرماه منجر به التهاب بازار شد
در ادامه حمد جابریان، عضو انجمن وارد‌کنندگان برنج گفت: متولیان تامین امنیت غذایی کشور باید به فکر سفره مردم باشند که همزمان با حمایت از تولید داخلی و نیز تامین کسری بازار با واردات اتفاق می‌افتد. او سرانه مصرف برنج کشور را حدود ۳۵کیلوگرم اعلام کرد و افزود: با این احتساب نیاز بازار داخل حدود 2/‏3‌میلیون تن بوده که در این بخش متاسفانه داده مرجع و قابل اتکایی هم در این زمینه وجود ندارد.
عضو انجمن واردکنندگان برنج با اشاره به تعیین قیمت خرید تضمینی برنج در نیمه دوم مهرماه، بیان کرد: تعیین قیمت تضمینی در این مقطع منجر به التهاب بازار شد در حالی که این افزایش قیمت به نفع کشاورز نبود. جابریان ادامه داد: با توجه به سطح درآمد و حقوق آحاد جامعه گرانی برنج ایرانی در ماه‌های پایانی سال منجر به کاهش سهم آن در سفره خانوار می‌شود ودر سال آینده بازار را با رکود سنگین مواجه خواهیم کرد.
او در ادامه گفت: پیش از این یک مسوول وزارت جهاد کشاورزی مدعی شده بود که تولید برنج امسال به 7/‏2‌میلیون تن رسیده است اما با وجود محدودیت منابع آبی بدیهی است که سطح زیر کشت برنج افزایش نیافته و از طرفی بهره‌وری آنچنانی رخ نداده است که چنین تولیدی را شاهد باشیم.
عضو انجمن واردکنندگان برنج ادامه داد: کشور ما اقلیم خشکی دارد، به همین دلیل مساله کم‌آبی و منابع محدود آب چیزی نیست که بخواهیم آن را انکار کنیم و در این شرایط باید توجه داشته باشیم که روش‌های کشت و کشاورزی در کشور عمدتا شیوه‌های سنتی هستند.
او با تاکید بر اینکه به ذائقه مردم و توانایی خرید قشر کم‌درآمد توجهی نشده است، گفت: امروز برنج در دست بازرگان نیست که عرضه کند چرا که اجازه واردات به‌موقع آن داده نشده و اگر داده شده آن مقدار آنقدر کم بوده که جوابگوی نیاز داخل نبوده است و این باعث شده که شاهد افزایش قیمت بی‌رویه هم در برنج ایرانی و هم در برنج خارجی باشیم.
سخنگوی انجمن واردکنندگان برنج با بیان اینکه مدیریت اصولی بازار دومین محصول پرمصرف ایران باید این‌گونه انجام شود، گفت: در این راستا لازم است کارگروهی تشکیل شود و نیازمندی خانوار ایرانی در این دو گروه مشخص شود.