24 - 11 - 2020
باتلاق نهادههای دامی و مدیریت ناکارآمد
گروه بازرگانی- در حالی که قیمت هر کیلوگرم مرغ ۲۰ هزار و ۴۰۰ تومان تصویب شد اما قیمت مرغ در بازار در فاصله چند روز از ۲۶ هزار تومان به حدود ۴۰ هزار تومان افزایش یافت تا ناکارآمدی مدیریتی دولت آشکارتر شود. نکته جالب توجه این است که تولیدکنندگان و فعالان بازار مواد پروتئینی از همان سال گذشته چنین روزی را پیشبینی میکردند و به دولت هشدار داده بودند اگر مشکل بازار نهادههای دامی حل نشود، قیمت هر کیلو مرغ به ۵۰ هزار تومان نیز میرسد؛ پیشبینیای که با مشاهده وضعیت فعلی بازار، چندان دور از ذهن هم نیست.
در روزهایی که بازار به حال خود رها شده و دولت و کارگروه تنظیم بازار خود به گرانی قیمتها دامن میزنند و به راحتی با افزایش قیمتها موافقت میکنند، بازار مرغ دچار اتفاقات کمنظیری شده است به طوری که در کمتر از یک هفته به قیمت هرکیلو مرغ در بازار به یکباره ۱۰ هزار تومان اضافه شده است.۳۰ مهر ماه سال جاری بود که ستاد تنظیم بازار به دلیل کمبود نهادهها در بازار و متناسب با آن افزایش قیمت نهاده در بازار با افزایش چشمگیر قیمت مرغ موافقت کرد و به یکباره قیمت مصوب این محصول از ۱۴۴۰۰ به ۲۰۴۰۰ تومان افزایش یافت. بعد از گذشت مدت کوتاهی از تصویب این قیمت نهتنها قیمت مصوب رعایت نشد بلکه هر کیلوگرم مرغ در محدوده ۲۵ تا ۲۷ هزار تومان به فروش میرسید که در چند روز اخیر دوباره قیمت مرغ افزایش عجیب و غریبی یافت و به یکباره از محدوده ۲۶ تا ۲۷ هزار تومان به ۳۶ هزار تومان افزایش یافته است.
گشتوگذاری در بازار نشان میدهد هر کیلوگرم مرغ ۳۶ هزار تومان و ران مرغ ۳۵ هزار تومان به طور متوسط به فروش میرسد، هرچند هستند فروشگاههایی که حتی آنها را با قیمت بالاتر یا پایینتر به فروش میرسانند.
اگر بخواهیم به دلیل این امر در یک جمله اشاره کنیم ناکارآمدی مطلق مدیریتی است که بر بخشهای مختلف چرخه تولید و عرضه اکثر محصولات دامی حاکم است که از طرفی بانک مرکزی ارز مورد نیاز واردات نهادههای دامی را به موقع و به اندازه در اختیار واردات قرار نداده است. در بخش تولید مشکلات جدی وجود دارد و میزان جوجهریزی کاهش یافته و از طرفی در بازار نیز نظارتی بر توزیع و فروش وجود ندارد و بازار به حال خود رها شده است.
وعده افزایش تخصیص نهادهها
بر همین اساس وزیر صمت این وعده را به مردم داد که با افزایش ترخیص نهادههای دامی از گمرکات، تعادل در بازار گوشت قرمز و مرغ حاکم خواهد شد. در این خصوص وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: با افزایش ترخیص نهادههای دامی از بنادر و گمرکات کشور، شاهد تعادل در بازار گوشت قرمز و گوشت مرغ خواهیم بود.
علیرضا رزمحسینی در حاشیه نشست کمیسیون صنایع و معادن مجلس و در جمع خبرنگاران با اشاره به تقسیم کار با وزارت جهاد کشاورزی، تصریح کرد: بر اساس تقسیم وظایفی که با وزارت جهاد کشاورزی داشتهایم، مسوولیت تنظیم بازار در حوزه گوشت قرمز، مرغ و تخممرغ برعهده وزارت جهاد کشاورزی است.
وی با بیان اینکه وزارت صمت به عنوان تامینکننده نهادههای دامی تاکنون ۴/۱ میلیون تن کالا را از گمرکات ترخیص کرده، افزود: در مجموع چهار میلیون و ۳۰۰ هزار تن کالا در بندرعباس و بندر امام خمینی(ره) وجود داشت که با توجه به دستور (ابلاغیه) رییسجمهور به سرعت در حال ترخیص است.
وزیر صنعت، معدن و تجارت در ادامه تصریح کرد: کالاهای ترخیص شده، تحویل وزارت جهاد کشاورزی میشود که این وزارتخانه باید از طریق سامانه بازارگاه نسبت به توزیع آن اقدام کند بنابراین کار نظارت بر توزیع این محصولات نیز برعهده وزارت جهاد کشاورزی خواهد بود.
رزمحسینی اضافه کرد: برخی بخشها مطالبه افزایش قیمت برخی کالاها را داشتند که ستاد تنظیم بازار در برابر آن مقاومت کرد.
وی با تاکید بر لزوم توجه به تولیدکنندگان و جلوگیری از تعطیلی واحدهای تولیدی دام و طیور تصریح کرد: مجموعه اقدامات در این حوزه باید باید به نحوی تنظیم شود که هم تولیدکنندگان امکان ادامه تولید داشته باشند و هم قیمت در بازار داخل متعادل شود.
مرغ کیلویی ۴۰ هزار تومان!
این وعدهها در حالی داده میشود که گزارشهای میدانی نشان میدهد قیمت هر کیلوگرم مرغ در برخی مناطق به ۴۰ هزار تومان نزدیک شده است. کارشناسان بخشی از گرانی مرغ را به دلیل کمبود عرضه و گرانی نهادههای دامی در بازار و بخشی دیگر را مربوط به کاهش جوجهریزی میدانند اما همه بر این موضوع تاکید دارند که دستگاههای متولی میدانستند چنین روزی میآید اما تدبیر لازم را نکردند.
تقریبا دیگر منطقهای نیست که بتوان مرغ را با قیمت متناسب با درآمد قشر پاییندست جامعه یافت. به نظر میرسد قرار است این منبع پروتئینی نیز مانند گوشت قرمز کمتر در سفره آنها دیده شود.
مشکل کمبود نهادههای دامی
از چند ماه پیش مرغداران در مواجهخ با کمبود نهادههای دامی و گرانی آنها درباره احتمال افزایش جهشی قیمت مرغ هشدار دادند. آنها بارها عنوان کردند که نهادههای دامی کم است و آنچه در بازار عرضه میشود با قیمت مصوب به دستشان نمیرسد.
نتیجه هشدارهایی که شنیده نشده حالا خود را با گرانی افسارگسیخته پرمصرفترین منبع پروتئینی مردم نشان داده است.
اما دلیل کمبود و گرانی نهادههای دامی چیست؟ چرا با وجود هشدارها این مشکل حل نشد؟ اما حالا چگونه میتوان قیمت مرغ را مهار و متعادل کرد؟
محمدعلی کمالیسروستانی مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی کشور در پاسخ به این پرسشها یادآور شد: چند ماهی است که وضعیت تامین نهادهها برای تولید مرغ بسیار نامتناسب و نامتوازن است.
وی ادامه داد: نهادههای دامی به میزان نیاز مرغداران تامین نمیشود و همان مقدار نیز ناعادلانه توزیع میشود . کمالیسروستانی گفت: شرایط پیش آمده موجب شده مرغداران سرگردان شوند و نتیجه این سرگردانی، عدم اطمینان و ناپایداری در تولید است.
کاهش جوجهریزی
به گفته وی، باید آمار جوجهریزی به ۱۱۰ میلیون قطعه میرسید اما به دلیل عدم اطمینان مرغداران حداکثر ۹۰ تا ۹۵ میلیون قطعه جوجهریزی شد.
کمالیسروستانی علاوه بر کمبود در تامین نهادهها کیفیت پایین آنها را دلیل دیگری بر کاهش حجم عرضه مرغ عنوان کرد و افزود: کیفیت نهادههای دامی که در دسترس مرغداران قرار میگیرد نیز افت زیادی داشته است به طور مثال ذرتها خرد و دارای خاک هستند و کنجاله سویا پروتئین پایینی دارد.
وی اظهار کرد: کیفیت پایین نهادههای دامی موجب شده که وزن هر مرغ حداقل ۵۰۰ تا ۶۰۰ گرم کاهش یابد.کمالی سروستانی عدم تخصیص به موقع ارز برای نهادههای وارداتی را از عوامل برهم خوردن توازن عرضه و تقاضا و کاهش کیفیت آنها در بنادر دانست.
کارکرد غیرشفاف بازارگاه
به اعتقاد مدیرعامل اتحادیه مرغداران گوشتی کشور، کارکرد سامانه بازارگاه که برای تامین و توزیع نهادههای دامی است نیز غیرشفاف بوده و روند طولانی و بوروکراسیهای پیچیده شرایط تامین نهاده را برای مرغداران دشوارتر کرده است.کمالی سروستانی همچنین بر این باور است که اگر عرضه نهادههای دامی به تعاونی و اتحادیهها سپرده شود کمتر شاهد مشکلات پیش آمده خواهیم بود.این سخنان در حالی است که برخی دیگر از کارشناسان مشکلات پیش آمده را نه در سیستم توزیع بازارگاه بلکه مربوط به ضعف مدیریتی در دستگاههای مسوول میدانند.
از جمله این کارشناسان، حبیب اسداللهنژاد، نایبرییس انجمن صنفی مرغداران گوشتی ایران است.
ضعف مدیریتی دستگاههای مسوول
نایب رییس انجمن صنفی مرغداران گوشتی ایران برخلاف کمالی سروستانی سامانه بازرگاه که اجازه دریافت مستقیم نهادههای دامی را بدون واسطه به مرغداران میدهد را شفاف دانسته و ریشه مشکلات پیش آمده را مربوط به ضعف در مدیریت دستگاههای مسوول عنوان میکند.
به گفته اسداللهنژاد، تجربه پیش از این نشان داده واگذاری امر توزیع نهاده به تشکلها یا ارگان خاص نتیجهای جز فساد و انحراف نداشته است.وی یادآور شد: حتی زمانی که صدور حواله برعهده معاونت امور دام یا شرکت پیشتیبانی بود شاهد امضاهای طلایی بودیم که توزیع را ناعادلانه و بساط سودجویی را فراهم کرده بود.
وی مشکلات سامانه بازرگاه را جزئی دانست که میتواند با مرور مرتفع شود.وی اطمینان داد که بازارگاه میتواند شرایط تامین و توزیع نهادههای دامی که با ارز ۴۲۰۰ تومان وارد میشود را شفاف کرده و حضور دلالان را به حداقل برساند.به گفته اسداللهنژاد، مرغداران از ماهها پیش این روزها را پیشبینی کرده و هشدار لازم را به مسوولان داده بودند.
نایبرییس انجمن صنفی مرغداران گوشتی ایران، حذف تخممرغهای نطفهدار و جوجهکشی را از نشانهای روشن اتفاقات روزهای اخیر دانست که از سوی وزارتخانههای مربوطه نادیده گرفته شد. اسداللهنژاد، این موضوع را نیز تذکر داد که بخشی از افزایش قیمت مرغ در بازار حباب است که توسط سودجویان رقم زده شده که مسوولیت کنترل آن با وزارت صمت است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد