ایران و دو جنگ

«جهان‌صنعت»- در دنیای امروز دو جنگ دهشتناک در جریان است؛ نخست جنگ اوکراین که از سوی ولادیمیر پوتین رهبر مستبد روسیه بر اوکراین تحمیل شده و حالا بیش از ۵۰۰ روز است بدون اینکه روسیه به راهبردهایش برسد ادامه دارد. از سوی دیگر نزدیک به ۴۰ روز است جنگ مهیب در غزه با یورش بسیار گسترده ارتش اسرائیل به نوار غزه پس از حمله غافلگیرکننده حماس به اسرائیل در جریان است. نکته قابل توجه این است که نظام سیاسی آمریکا در هر دو جنگ نقش پررنگی  برای خود ترسیم کرده و در عمل یکی از بازیگران دو جنگ یادشده است. البته در هر دو جنگ اوکراین و غزه که آمریکایی‌ها نقش آماده‌سازی تجهیزات جنگی و پشتیبانی سیاسی از اوکراین و اسرائیل را دارند نشانه‌ای از حضور ارتش و نیروهای نظامی آمریکایی در دست نیست.

از سوی دیگر به دلیل اینکه آمریکا‌ستیزی اصل بنیادین سیاست خارجی نظام جمهوری اسلامی است مقام‌های ارشد سیاسی ایران باور و علاقه دارند روسیه و حماس در جنگ با اوکراین و اسرائیل پیروز شوند. این اراده و ذهنیت در سیاست خارجی ایران و برخی خبرهای روسیه ساخته شده که ایران را عامل ارسال برخی از تجهیزات نظامی به روسیه کرده و حمایت صریح مقام‌های ایرانی از حماس و مناسبات ایران با برخی احزاب و نیروهای منطقه‌ای راه را برای انتشار گزارش‌های پرشمار درباره نقش ایران در هر دو جنگ گسترش داده است. این مقوله به ویژه درباره جنگ حماس و اسرائیل بسیار مشهود است.

امیر عبداللهیان وزیر خارجه ایران در این سو چند روزی که از جنگ در غزه می‌گذرد بارها به کشورهای گوناگون رفته تا اراده سیاست خارجی ایران را درباره این جنگ به اطلاع کشورهای گوناگون برساند. وی براساس وظیفه خود و بنابر شرایط دگرگون‌شونده ناگزیر است سخنانی بگوید که شاید حساسیت‌برانگیز است، به‌طور مثال تازه‌ترین خبر این است که وزیر خارجه ایران گفته است شرایط جنگ غزه در ایران گونه‌ای پیش می‌رود که گسترش جنگ را ناگزیر می‌کند. این سخنان وزیر خارجه ایران به علاوه برخی رخدادهای ناگهانی در سوریه از سوی نیروهای آمریکایی که حالا با ورود چندین ناوهواپیما در منطقه بیش از پیش شده نگرانی‌هایی را پدیدار کرده است‌. برخی از ایرانیان دلسوز به این مرز‌وبوم امیدوارند سیاست خارجی ایران گونه‌ای آرایش یابد که نیازی به اجرایی شدن سخنان وزیر خارجه که گسترش جنگ اجتناب‌ناپذیر شده است نباشد. واقعیت این است که هرگونه گسترش جنگ در غرب آسیا برای اقتصاد ایران که هم‌اکنون نیز حال و روز خوشی ندارد و برای موجودیت واحد کلی به نام ایران مفید نیست. ایرانیان هرگز رفتار اسرائیل با شهروندان فلسطینی به ویژه غیرنظامی‌ها را تایید نمی‌کنند و رفتار روسیه با یک کشور مستقل را نمی‌بخشند‌. از سوی دیگر ایرانیان هیچگاه باور ندارند ایران در منازعات دو جنگ بیش از این پا پیش نهد.