اهمیت ویژه اقتصاد دریامحور

مسعود پل‌مه*- یکی از راه‌های نجات اقتصاد کشور می‌تواند نگاه واقعی و کاربردی به اقتصاد دریامحور باشد. با عنایت به اینکه دریا مزیت و فرصت‌های بسیار خوبی را برای ما رقم زده است، چنانچه استفاده‌های مطلوب از این موقعیت را به عمل آوریم قدر مسلم می‌توانیم از مواهب لایزال دریا بهره‌مند شویم. همچنان که بسیاری از کشورها توانسته‌اند از این مزیت برای خودشان قابلیت‌های بسیار روشن و ملموسی را به وجود آورند.
در کنار این موضوع مبحث ابلاغ سیاست‌های کلی اقتصاد دریامحور را داریم که جای تقدیر و تشکر از مقام معظم رهبری دارد، چراکه ایشان با تدوین این سیاست‌ها عملا حجت را بر تمام دست‌اندرکارانی که تا به امروز در انجام و اجرای این مهم اهمال می‌کردند، تمام کردند. به واقعیتی که باید توجه کنیم آن است که همان گونه که از عبارت و عنوان فرامین و رهنمودهای رهبری برمی‌آید، سیاست‌های کلی و به عنوان یک دستور بالادستی هستند که اجرای صحیح و خوب آن مستلزم تدوین حداقل آیین‌نامه‌های اجرایی است. این آیین‌نامه‌های اجرایی التزام عملی دولت به فرامین مقام معظم رهبری را تعیین و روشن می‌کند. چنانچه توجه داشته باشید، در این حوزه تا به امروز دریا و ارتباطات دریایی را داشتیم. تمامی شقوق اقتصادی‌ای که می‌توانستند مرتبط با دریا فعالیتی که منجر به درآمدزایی پویا و مولد، اشتغالزایی و سایر خصیصه‌های اقتصادی‌ای که باعث توسعه این مرتبه شود را داشتیم، ولی این سوال مطرح است که چرا تا به امروز به هر علتی دولتمردان ما بیش از سی سال است که توجه لازم را به این موضوعات ندارند؟ موضوعاتی که بدیهی‌ترین آنها چابهار است؛ بندری که می‌تواند ارتباطات اقتصادی خوبی را برای ما رقم بزند. مدیران و مسوولان تراز یک دولت همواره در تمام نشست‌های پیرامون این موضوع، اذعان داشته‌اند که دریا از موهبت‌های الهی است که قادر است بسیار راحت ما را در تحقق اهداف اقتصادی کشور یاری کند و سرعت عمل لازم را برای ایجاد یک موتور و نیروی رانش به ما بدهد، ولی در واقعیت وقتی به مرحله عمل و اجرا می‌رسیم، می‌بینیم که بدنه دولت اعتقادی به این موضوع ندارد. اگر قرار باشد همچنان این رویکرد دولت به‌رغم فرامین مقام معظم رهبری وجود داشته باشد، راه به جایی نخواهیم برد. طی بیست سال گذشته همواره شاهد آن بوده‌ایم که رهبر انقلاب در هر یک از رویدادهای مرتبط با اقتصاد که فرامینی داشتند، گوشه‌نظری نیز به دریا داشته‌اند. دریا به اندازه‌ای از اهمیت برخوردار است که مقام معظم رهبری نسبت به نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، کلمه «راهبردی» را الحاق می‌کند. در کنار آن موضوعات مرتبط با سواحل مکران نیز مطرح هستند. شاهد آن هستیم که رهبر انقلاب نگاهی بسیار ویژه و چشم‌انداز و افق روشنی به دریا داشته‌اند. ولی متقابلا دولت به هر علتی از خوش‌بینانه‌ترین آنها به عنوان عدم توانمندی‌های مدیریتی و اجرایی گرفته تا بدبینانه‌ترین آنها که مسوولان اعتقادی به دریا نداشته‌اند، به‌رغم اینکه اتفاقا کارهای خوبی نیز شده است، توفیقی نداشته که بتواند از دریا به عنوان نیروی محرکه سایر مولفه‌های اقتصادی استفاده کند. ما قادر خواهیم بود از طریق دریا از درآمدهای ارزی مهم، موثر و پویا، ایجاد ارتباطات و سرمایه‌گذاری‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، پشتیبانی لازم از اشتغالزایی و توسعه شهرنشینی در کنار سواحل براساس ایجاد نیازی که در جامعه ما وجود دارد، بهره‌مند شویم. امیدوار هستیم که دولت سیزدهم با توجه به اینکه فرصت‌های خوبی برای بهره‌مندی از مواهب دریا از مباحث لجستیکی که کریدور شمال-جنوب را شامل می‌شود تا ارتباطات خوب سیاسی‌ای که با کشورهای اطراف و اکناف ایجاد شده است، بهره لازم را ببرد.
* دبیرکل انجمن کشتیرانی ایران