الزام جدید شرکت‌ها به ارائه گزارش حسابدار رسمی

عباس وفادار*
تا پیش از این، اشخاصی که مشمول انجام حسابرسی از سوی موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران یا سازمان حسابرسی بودند، در قانون تشکیل جامعه حسابداران رسمی ایران و اساسنامه سازمان حسابرسی مشخص بودند. از سوی دیگر، در اجرای مفاد ماده ۲۷۲ اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم نیز برخی اشخاص حقیقی و حقوقی که براساس آخرین اظهارنامه تسلیمی خود، جمع درآمد ناخالص آنها بیش از ۸۰ میلیارد ریال یا جمع دارایی‌های آنها بیش از ۱۵۰ میلیارد ریال باشد ملزم به ارائه صورت‌های مالی حسابرسی‌شده خود توسط سازمان حسابرسی یا موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران به سازمان امور مالیاتی بودند و در صورت عدم ارائه آن، علاوه بر تعلق جریمه معادل ۲۰ درصد مالیات متعلق، درآمدهای مشمول مالیات آنها طبق مقررات قانون مالیات‌های مستقیم و از طریق رسیدگی تعیین خواهد شد.
می‌توان گفت که تاکنون به غیر از موارد بالا، سایر شرکت‌های تجاری تکلیفی به انجام حسابرسی از سوی موسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران و یا حسابداران رسمی شاغل انفرادی نداشتند.
اخیرا بخشنامه‌ای به شماره ۸۲۱۴۳/۱۴۰۱ به تاریخ ۰۸/۰۵/۱۴۰۱ از سوی رییس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور خطاب به اداره کل ثبت شرکت‌ها و موسسات غیرتجاری و ادارات کل ثبت اسناد و املاک استان‌ها با موضوع نحوه ممیزی مستندات مالی و اسنادی شرکت‌های تجاری صادر شده که به موجب آن:
۱- ثبت تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان انواع شرکت‌های تجاری پس از تایید حسابدار رسمی امکان‌پذیر است.
۲- در انواع شرکت‌های تجاری که متقاضی ثبت سرمایه غیرنقدی در زمان تاسیس و یا افزایش سرمایه از محل سود، مطالبات، تجدید ارزیابی و سایر موارد تامین مالی غیرنقدی هستند، مراتب ارزش‌گذاری اموال غیرنقد باید به تایید کارشناس رسمی دادگستری و حسابدار رسمی برسد و به مرجع ثبت ارائه شود.
به موجب دو مورد مطروحه در بالا، همه انواع شرکت‌های هفت‌گانه مندرج در ماده ۲۰ قانون تجارت مصوب ۱۳۱۱ شامل شرکت‌های سهامی خاص و عام، شرکت‌های با مسوولیت محدود، شرکت‌های تضامنی، شرکت‌های مختلط غیرسهامی، شرکت‌های مختلط سهامی، شرکت‌های نسبی و شرکت‌های تعاونی مشمول این بخشنامه شده و برای ثبت تصویب صورت‌های مالی خود ملزم به ارائه گزارش حسابرسی صادره از سوی موسسات حسابرسی و یا حسابداران رسمی شاغل انفرادی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران به مرجع ثبت شرکت‌ها هستند. همچنین برای ثبت سرمایه غیرنقدی در زمان تاسیس و یا افزایش سرمایه از محل سود، مطالبات، تجدید ارزیابی و سایر موارد تامین مالی غیرنقدی، ملزم به ارائه تایید کارشناس رسمی دادگستری و یا موسسات حسابرسی و یا حسابداران رسمی شاغل انفرادی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران در این موارد به مرجع ثبت شرکت‌ها هستند.
می‌توان گفت به موجب این بخشنامه، همه شرکت‌های تجاری ثبت‌شده در ایران، فارغ از نوع یا اندازه آن، ملزم به ارائه گزارش حسابرسی صادره از سوی موسسات حسابرسی یا حسابداران رسمی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران به مرجع ثبت شرکت‌ها به منظور ثبت صورتجلسات تصویب صورت‌های مالی در این مرجع هستند و هیچ شرکت تجاری از این امر مستثنی نیست.
با عنایت به مراتب بالا، به نظر می‌رسد اطلاع از مفاد این بخشنامه و انجام اقدامات لازم برای رعایت آن از سوی سهامداران، شرکا و مدیران همه شرکت‌های تجاری هفت‌گانه بالا امری ضروری است تا در ثبت صورتجلسات خود در مرجع ثبت شرکت‌ها و در نتیجه انجام عملیات جاری خود با مشکل مواجه نشوند.
* حسابدار رسمی