استراحت بورس برای شروع دوباره

گروه بورس- با ورود شاخص کل بورس به بازه نوسانی ۳۰۰ تا ۳۱۰ هزار واحد بسیاری از فعالان بازار برای روزهای آینده روندی نوسانی را پیش‌بینی می‌کنند. یک کارشناس بازار سرمایه در این ارتباط می‌گوید: بازگشت دوباره شاخص بورس در کوتاه‌مدت به کانال ۳۳۰ هزار واحد دشوار است اما بعد از ارائه گزارش ۹ ماهه شرکت‌ها ممکن است شاخص محدوده ۳۳۰ هزار واحد را رد کند. کمال خانزاده با اشاره به اینکه بازار از هفته گذشته با شرایط خوبی همراه نیست می‌گوید: افزایش فشار فروش در هفته گذشته ناشی از وجود هیجانات کاذب در بازار است.
وی با بیان اینکه اکثر نمادها و تک‌سهم‌ها که به عنوان شرکت‌های غیربنیادی تلقی می‌شوند از بازیگران اصلی این بازار بودند، می‌گوید: در چند وقت اخیر شرکت‌هایی که گزارش شش ماه مثبتی را ارائه دادند افت چندانی را تجربه نکردند. به گفته خانزاده، با توجه به حمایت‌های صورت‌گرفته از سوی سهامداران عمده، به مرور شاهد کاهش فشار فروش از سوی فعالان بازار در این بازار خواهیم بود.
این کارشناس بازار سرمایه تعطیلات هفته جاری را عاملی تاثیرگذار بر روند معاملات بازار سرمایه می‌داند و معتقد است که تا حدودی از فشار فروش در بازار کاسته شده و اکنون با توجه به گزارش‌های مثبت ارائه شده از سوی شرکت‌ها و برنامه افزایش سرمایه در برخی صنایع، شاخص بورس در همین محدوده‌ها در نوسان خواهد بود.
او می‌گوید: با توجه به چنین مسائلی شاخص بورس بیش از اینها ریزش نخواهد داشت و بین ۳۰۰ هزار واحد تا ۳۱۲ هزار واحد در نوسان خواهد بود. سهام شرکت‌های غیربنیادی که رشد حباب‌گونه داشتند از لحاظ قیمت به تعادل خواهند رسید و سهامدارانی که قصد خروج از بازار داشتند، با فروش بخشی از سهام‌شان از این بازار خارج شدند.
بعد از جهش‌های مداوم شاخص بورس طی ماه‌های اخیر، به اعتقاد کارشناسان، بورس وارد دوران استراحت شده تا مجدد به گردونه افزایش شاخص برگردد و در چنین شرایطی، رفتار سهامداران خرد در این دوره مهم است. شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران روند رو به رشد خود را بیش از یک سال و نیم است که آغاز کرده و توانسته در یک حرکت نسبتا پیوسته، خود را از ۹۴ هزار واحد در اردیبهشت ماه سال ۹۷ به ۳۲۷ هزار واحد در مهرماه سال ۹۸ برساند. در این میان در برخی از بازه‌های زمانی، شاخص بورس اندکی افت را تجربه کرده است به نحوی که در سیزدهم مهرماه سال جاری شاخص کل به ۳۲۷ هزار و ۳۰۵ واحد و پس از آن، با یک روند سینوسی از افزایش و کاهش، به ۳۰۵ هزار و ۹۶۹ واحد در ششم آبان‌ماه سال جاری رسید.
مروری بر تحولات بازار سرمایه ظرف ماه‌های گذشته به خوبی نشان می‌دهد که این روند رو به رشد با وجود فراز و نشیب‌هایی که در اقتصاد ایران به لحاظ نوسانات قیمتی ارز و تحریم‌ها وجود داشته، با یک مقاومت برای کاهش شاخص و فرو ریختن ارزش بازار مواجه بوده و همواره در مقاطعی که پیش‌بینی می‌شده به دلیل برخی خبرهای منفی اثرگذار بر شاخص بورس، شاخص از کاهش بی‌سابقه‌ای برخوردار شود، اما به هر حال این رشد همچنان ادامه یافته است.
شاخص بورس تهران از سیزدهم مهرماه با نوسانات بعضا کاهشی مواجه بوده که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، این روند موقتی بوده و به زودی، شاخص مجدد حرکت خود را به سمت رشد آغاز خواهد کرد. در واقع تحلیلگران بورسی، سخن از آغاز دوران استراحت بورس تهران به میان می‌آورند و معتقدند که براساس پیش‌بینی‌ها و تحلیل‌های بنیادین و تکنیکال، بورس باید این روند را آغاز می‌کرده و اکنون در شرایط کاملا طبیعی، وارد دوران استراحت شده است.
مروری بر عملکرد شاخص از ۱۳ مهرماه که روند رو به کاهش شاخص آغاز شده است، نشان می‌دهد ۱۳ مهرماه، شاخص بورس در اوج خود یعنی ۳۲۷ هزار و ۳۰۵ واحد قرار داشته و پس از آن روند نزولی آغاز شده است به نحوی که اگرچه شاخص تلاش کرده در ۲۱ مهرماه ۹۸ مجدد به اوج برگردد و حتی رقم ۳۲۶ هزار و ۱۹۰ واحدی را تجربه کرده، اما گویا زور شاخص برای ایستادن در اوج به اندازه کافی نبوده و پس از آن، مجدد روند رو به کاهش آغاز شده تا در روز ۶ آبان ۹۸ به ۳۰۵ هزار و ۹۶۹ واحد رسیده که البته باز هم نسبت به ۴ آبان ۹۸ که شاخص ۳۰۳ هزار و ۴۴۹ واحد بوده، رشد بیش از ۱۵۰۰ واحدی را نشان می‌دهد.
محمدهادی بحرالعلوم، تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌وگو با مهر با بیان اینکه شاخص بورس اوراق بهادار تهران به نقطه‌ای رسیده بود که نیاز به اصلاح و استراحت داشت، گفت: بعد از یک دوران جهشی برای شاخص بورس تهران، شاخص کل با یک افت منطقی مواجه شده و اگرچه در برخی روزها طی هفته‌های گذشته تلاش کرده مقاومت روی کاهش را بشکند، اما دوباره در هفته گذشته به ۳۲۸ هزار واحد نیز رسید که به هر حال به دلیل شرایط موجود نتوانست از این مرز عبور کند.
وی افزود: در این میان برخی نیز بر این باورند که مسائل سیاسی بر روی شاخص اثرگذار بوده و برخی دیگر نیز اصلاحات بازار پایه را مطرح می‌کنند در حالی که به نظر می‌رسد این گونه اظهارنظرها به دلیل برداشت‌های شخصی افراد بوده و اگرچه ممکن است در برخی مقاطع هم بر روی شاخص اثرگذار باشند اما به هر حال باید گفت که وقتی شاخص یا سهم نیاز به استراحت دارد، ممکن است یکی از این بهانه‌ها محرک بازار شود.
بحرالعلوم معتقد است بازار تابع خرد جمعی است و اگر همه بازیگران آن به یک نقطه نگاه کنند، همان نقطه درست جایی قرار می‌گیرد که بازار وارد یک دوران استراحت شود؛ به این معنا که قرار گرفتن شاخص در قله ۳۵۰ هزار واحدی، جایی است که باید شاخص استراحت کند. ضمن اینکه برخی نیز بر این باورند که اراده شناسایی سود بر خرید غالب شده و به هر حال یک سمت بازار تضعیف می‌شود. اینجاست که سمت مقابل نیز با یکی از همین بهانه‌ها تقویت شده و اولین جرقه برای کاهش نیز زده می‌شود.
این کارشناس ارشد بازار سرمایه اظهار داشت: در این میان برخی افراد نیز معتقدند بعد از طی شدن این استراحت، شاخص جهشی معقول خواهد یافت به خصوص اینکه در مقطعی، بازار خود را با واقعیت‌های دلار ۱۰ تا ۱۲ هزار تومانی هماهنگ نکرده بود، ولی اکنون این هماهنگی ایجاد شده و در حال حاضر شاخص با دلار ۱۰ هزار تومانی همانندسازی شده است و از اینجا به بعد، بورسی‌ها سهام خود را متناسب با کیفیتی که در عملیات دارند پیش خواهند برد.
باید به بازار زمان داد
همچنین ایمان مقدسیان، تحلیلگر بازار سرمایه نیز گفت: به هر حال بازار سهام، رشدهای خوبی را طی ماه‌های گذشته پشت سر گذاشته و شاخص از رشد قابل توجهی برخوردار بوده است به نحوی که حجم معاملات بسیار بالا بوده و طبیعی است در زمانی که بازار رشد می‌کند، عده‌ای به دنبال این هستند که سود را زودتر شناسایی کنند به نحوی که این موضوع در شهریورماه چند بار در بورس تکرار شده و براساس آن، تردید وجود داشته که شاخص فعلا بتواند نقاط بالاتری را ببیند.
وی معتقد است اکنون نیز با افت شاخص، اتفاق خاصی در بازار رخ نداده و عده‌ای سودهای خود را شناسایی کرده‌اند به نحوی که در یکسری از نمادهایی که نسبت قیمت به درآمد (P/E) معقول بوده و جزو سهم‌های بزرگ بازار بوده‌اند، اگرچه عدم رشد قیمتی وجود نداشته ولی افت قیمت نیز به آن شکل قابل توجه نبوده است.
مقدسیان ادامه داد: در برخی از نمادهایی که با رشد فزاینده‌ای مواجه بوده‌ و فاصله بین سودآوری و گزارش‌های آنها با قیمت نیز خیلی زیاد بوده است، افت‌های قیمت قابل توجهی را شاهد هستیم که بر این اساس، مجموع این دو اتفاق، منجر به تغییرات شاخص شده است. البته باید باز هم تاکید کرد که اتفاق خاصی رخ نداده و باید به این بازار زمان داد تا به هر حال روندی را محقق کند که این گزارش‌ها بتوانند قیمت‌های جدید را توجیه‌پذیر کنند و بازار بتواند خود را اصطلاحا در این قیمت‌ها نگه دارد و حفظ کند.
رفتار معقول سهامداران چگونه باید باشد
محمدهادی بحرالعلوم همچنین به تحلیل رفتار سهامداران و عملکرد عقلانی آنها در شرایط کنونی بازار سرمایه می‌پردازد و می‌گوید: برخی سهامداران درگیر هیجان هستند که البته معامله‌گری تحت تاثیر دو حس ترس و طمع صورت می‌گیرد اما به هر حال، بهترین نوع معامله‌گری آن است که سهامدار از این دو حس فارغ باشد در حالی که هم‌اکنون چنین احساسی در بازار حاکم است که از این دو شاخص تبعیت کنند.
وی افزود: نمونه آن هم سهام پالایشگاه بندرعباس است که در یک روز ۵۸ میلیون سهم خریداری شده و در روز بعد ۴۸ میلیون سهم فروش رفت، در حالی که سوال اینجاست که اگر خریداران سهام با تحلیل خوب خود این سهم را خریداری کرده‌اند، چرا باید یک روزه آن را بفروشند پس معاملات نباید تحت تاثیر طمع و ترس باشد.
بحرالعلوم به سهامداران توصیه کرد که اگر نیت خرید هر سهمی را در بازار سرمایه دارند و می‌خواهند برای آن دستور خرید بدهند، حتما پیش از آن مطالعه لازم را صورت داده و از خود بپرسند که چرا قصد خرید چنین سهمی را دارند، اما اینکه همراه با بقیه و بدون تفکر، سهمی را بخرند و بدون فکر آن را بفروشند، تحلیل درستی حتما در کار نبوده است.
وی اظهار داشت: سرمایه‌گذاران خُرد اگر دانش کافی نسبت به بورس دارند می‌دانند بهتر است بخشی از سرمایه خود را در صندوق‌های با درآمد ثابت که ریسک معقولی دارد سرمایه‌گذاری کرده و بخشی دیگر را به صورت موازی، با نیت آموزش و ورود به بورس با دانش خود سرمایه‌گذاری کنند؛ با این کار به مرور تبدیل به یک معامله‌گر حرفه‌ای خواهند شد اما باید دقت لازم را در تحلیل خود داشته باشند.