استاندارد دوگانه قطر در تجارت با ایران

«جهان‌صنعت»- قطر همچنان از پذیرش کالاهای ایرانی امتناع می‌کند. این در حالی است که به تازگی مسیر سرمایه‌گذاران ایرانی در این کشور هموارتر شده است. به گفته دبیر ایرانی کمیسیون مشترک ایران و قطر در حال حاضر، «حجم مبادلات تجاری دو کشور تقریبا ۲۰۰‌میلیون دلار است.» چشم‌انداز تجارت دو کشور اما یک‌میلیارد دلار ترسیم شده است که با توجه به سختگیری‌های طرف قطری بعید به نظر می‌رسد که به زودی این رقم تحقق یابد.
آنگونه که نایب‌رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و قطر گفته، ممنوعیت ورود کالاهای ایرانی به قطر برقرار است و حتی در صورتی که کالای ایرانی بتواند به نحوی به قطر وارد شود ممکن است به اندازه‌ای در گمرک این کشور بماند که فاسد و تخریب شود.
تسهیل جذب سرمایه ایرانی
خورشید گزدرازی، نایب‌رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و قطر در گفت‌وگو با ایلنا از تسهیل جریان ثبت شرکت در قطر برای ایرانی‌ها خبر داد و گفت: ثبت شرکت برای ایرانی‌ها در این کشور به دو صورت انجام می‌شود، یک روش این است که سرمایه‌گذار ایرانی با همکاری با یک شریک قطری شرکت را ثبت می‌کند و در روش دیگر که از چند ماه گذشته دولت قطر اجازه آن را داده، سرمایه‌گذار ایرانی می‌تواند به طور مستقل یک شرکت در قطر ثبت کند و شرکت به طور کامل در مالکیت سرمایه‌گذار ایرانی باشد اما در اجرای سرمایه‌گذاری در مدل دوم محدودیت‌هایی وجود دارد از جمله اینکه سرمایه‌گذار ایرانی نمی‌تواند در هر صنعتی فعالیت کند و باید در نوع سرمایه‌گذاری با وزارت صمت قطر هماهنگی داشته باشد و تایید این وزارتخانه را دریافت کند.
وی افزود: در امارات هم مجوز ثبت شرکت با مالکیت ۱۰۰‌درصدی به ایرانی‌ها داده می‌شود اما فرآیند سرمایه‌گذاری در امارات بسیار آسان‌تر از قطر است و در نهایت کالایی که به دست سرمایه‌گذار در قطر تولید می‌شود با برند این کشور به بازارهای جهانی صادر می‌شود و نه‌تنها محدودیت‌های تحریمی ایران سد راه آن نیست بلکه از امتیازات تجاری این کشور نیز برخوردار است.
گزدرازی اظهار کرد: با این حال فرآیند سرمایه‌گذاری و تولید در قطر آسان نیست و قطری‌ها به این دلیل که از نظر اقتصادی جامعه‌ای توانمند هستند، اصراری بر جذب سرمایه خارجی ندارند ضمن اینکه در جامعه سه‌میلیون نفری قطر تنها ۵۰۰‌هزار نفر قطری هستند و بقیه جمعیت را کسانی تشکیل می‌دهند که برای کار در این کشور زندگی می‌کنند و در همین حال قطری‌ها از توسعه تجارت و دستیابی به بازارهای خارجی استقبال می‌کنند و علاوه‌براین در برخی از صنایع به تولید روی آورده‌اند. به طور مثال تا پنج سال پیش تمام سبزیجات، صیفی‌جات و میوه و تره‌بار مصرفی قطر به این کشور وارد می‌شد اما اکنون خودشان اقدام به تولید این اقلام کرده‌اند.
نایب‌رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و قطر از تداوم ممنوعیت ورود کالاهای ایرانی به قطر خبر داد و اظهار کرد: حتی اگر کالای ایرانی بتواند به قطر وارد شود ممکن است به اندازه‌ای در گمرک این کشور بماند که فاسد و تخریب شود بنابراین بازرگانان ایرانی ترجیح می‌دهند که صادرات کالا به این مقصد را به واسطه امارات انجام دهند چون از این مسیر کالاهای ایرانی با سرعت بیشتر، هزینه کمتر و بدون آسیب محتمل به مقصد می‌رسد. وی ادامه داد: این محدودیت‌ها از زمانی اعمال شد که قطری‌ها متوجه یک‌سری رفتارهای غیراخلاقی در تجارت با برخی ایرانی‌ها شدند. به طور مثال بارها پیش می‌آمد در محموله‌ای که از ایران به قطر می‌رفت کالاهای غیرمجاز پیدا می‌شد.
البته در گمرکات دستگاه ایکس‌ری وجود دارد اما کالای غیرمجاز پس از عبور محموله از دستگاه در آن قرار داده می‌شد. به گزارش «جهان‌صنعت»، در نشست وبیناری رییس‌کل سازمان توسعه تجارت و قائم‌مقام وزیر صنایع و تجارت قطر که در آذرماه سال جاری برگزار شد، رسیدن به چشم‌انداز یک‌میلیارد دلاری تجارت ایران و قطر مورد تاکید واقع شد.
محمدعلی دهقان‌دهنوی، معاون وزیر و رییس‌کل سازمان توسعه تجارت ایران در وبینار اولین نشست مشترک همکاری‌های بازرگانی ایران و قطر با اشاره به گستردگی روابط سیاسی و فرهنگی ایران و قطر، گفت: روابط اقتصادی دو کشور با وجود تلاش‌های دو طرف نتوانست به سطح مطلوب نزدیک شود.
امیدواریم با برگزاری کمیسیون مشترک دو کشور همکاری‌های اقتصادی ایران و قطر روند صعودی به خود بگیرد.
رییس‌کل سازمان توسعه تجارت ایران ادامه داد: زمان اخذ تصمیمات عملی در زمینه توسعه تجارت ایران و قطر فرا رسیده است. از این‌رو باید چالش‌های پیش رو تجارت را حل‌وفصل کنیم. هم‌اکنون مسائل کوچک موانع بزرگ در روند تجارت ایجاد کرده‌اند و می‌توان با حذف سختگیری در بازرسی‌های قطر و تسهیل در فرآیند صدور روادید برای تجار ایرانی حجم تجارت با قطر را افزایش بدهیم.
به گفته معاون وزیر صمت، چالش‌ها در زمینه توسعه تجارت با قطر مشخص است و تلاش داریم با تدوین یک برنامه کاری سنجیده و منسجم، حجم تجارت با قطر را تصاعدی کنیم. میوه و صنایع غذایی بیشترین کالاهای صادراتی ایران به قطر است و نمی‌توان توقع داشت که با صادرات این محصولات عدد تجارت از یک‌میلیارد دلار گذر کند؛ هم‌اکنون به‌صورت غیرمستقیم فلزات اساسی و پتروشیمی از ایران به قطر می‌رود. از این‌رو انتظار داریم که امکان صادرات مستقیم این کالاها به قطر فراهم شود.
سختگیری برای همه!
در ادامه این وبینار صالح الخلیفی، قائم‌مقام وزیر صنایع و تجارت قطر با بیان اینکه سختگیری‌ها در گمرکات در قطر متوجه همه کشورها می‌شود، گفت: در زمینه تسریع خروج کالاهای ایرانی از بنادر قطر و صدور ویزا به تجار ایرانی تلاش خواهیم کرد و امیدواریم که در آینده نزدیک چشم‌انداز تجارت یک‌میلیارد دلاری دو کشور محقق شود.
در این وبینار پیشنهاد شد که نتایج این جلسه به امضای دو طرف برسد و عبدالامیر ربیهاوی، مدیر کل دفتر غرب آسیا سازمان توسعه تجارت ایران و عباس عبدالخانی رایزن ج. ا ایران در قطر به عنوان رابط‌های سازمان توسعه تجارت ایران با طرف‌های قطری از سوی محمدعلی دهقان‌دهنوی رییس سازمان توسعه تجارت ایران انتخاب و معرفی شدند.
براساس این گزارش، باوجود برگزاری این وبینار و تعیین رابط میان دو طرف، هنوز مشکل تجار ایرانی در گمرکات قطر برطرف نشده است. به نظر می‌رسد، قطر برخلاف روابط خوب سیاسی با ایران اما در حوزه اقتصاد کاملا خواهان دستیابی به منافع حداکثری از طریق جذب منابع مالی ایرانی است و نسبت به کالاهای ایرانی تمایلی ندارد. البته این مساله باید از سوی بخش ‌خصوصی ایران بررسی شود که علت چیست؟ آیا کیفیت کالاهای ایرانی پایین است یا این کالاها قابلیت رقابت با رقبای خارجی را ندارد؟