از ظهور ترامپ تا جنگ دوم تجاری

سال ۲۰۲۴، شاهد تثبیت اقتصاد جهانی به دنبال پیامدهای همه‌گیری کووید-۱۹ بود، حتی در شرایطی که رشد در بسیاری از کشورها پایین‌تر از سطح قبل از سال ۲۰۲۰ باقی‌ماند. در بحبوحه بهبود ناچیز رشد اقتصاد جهانی، امسال بیش از ‌دومیلیارد نفر واجد شرایط رای دادن بودند و مسائل اقتصادی، به‌ویژه افزایش هزینه‌های زندگی، یکی از نگرانی‌های اصلی رای‌دهندگان در سراسر جهان بود.
در همین حال، دولت‌ها با چگونگی تنظیم مقررات برای فناوری‌های تحول‌آفرینی مانند هوش مصنوعی دست‌وپنجه نرم کردند و پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، نویددهنده چرخشی شدید به سمت حمایت‌گرایی بود.
در ادامه چکیده‌ای از ۷ مورد از بزرگ‌ترین رویدادهایی که اقتصاد جهانی را در سال ۲۰۲۴ شکل دادند، آورده شده است:
ترامپ و جنگ‌های تجاری جدید
به گزارش اتاق ایران آنلاین، دوره دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، سیاست حمایت‌گرایی موسوم به «اول آمریکا» را تشدید کرد؛ سیاستی که شامل تعرفه‌های پیشنهادی ۶۰‌درصد یا بالاتر بر کالاهای چینی و ۲۰‌درصد بر همه واردات به آمریکا است.
ترامپ همچنین متحدانی مانند کانادا و مکزیک را با تهدید تعرفه ۲۵‌درصدی هدف و آینده توافق تجارت آزاد آنها را موردتردید قرارداد.
او اخیرا به کشورهای بریکس هشدار داده است که در صورت ادامه برنامه‌های ارزی برای رقابت با دلار آمریکا، برای آنها هم تعرفه ۱۰۰‌درصدی اعمال خواهند کرد. اقتصاددانان پیش‌بینی می‌کنند که این اقدامات، زنجیره تامین جهانی را مختل کرده و هزینه‌های مصرف‌کننده در آمریکا را افزایش می‌دهد.
مقررات برای فناوری بزرگ
در سال ۲۰۲۴، دولت‌ها تلاش‌های جهانی را برای تنظیم مقررات برای فناوری بزرگ تشدید کردند. اتحادیه اروپا قانون خدمات و قانون بازارهای دیجیتال را اجرا کرد و کنترل کاربر بر داده‌های شخصی را افزایش داد و قوانین جدیدی را برای پلتفرم‌های آنلاین ایجاد کرد. قانون هوش مصنوعی که در ماه آگوست اجرایی شد، مقررات هوش‌مصنوعی مبتنی‌بر ریسک را معرفی کرد اما مدل‌هایی را برای امنیت ملی و تحقیقات علمی مستثنا کرد.
برزیل با ایلان ماسک درگیر شد و حساب‌های ایکس و اسپیس ایکس را به دلیل اطلاعات نادرست به حالت تعلیق درآورد که درنتیجه آن ماسک وادار به پیروی از قانون شد و دومیلیون دلار جریمه پرداخت کرد. استرالیا رسانه‌های اجتماعی را برای کودکان زیر ۱۶‌سال ممنوع کرد و این موضوع به دلیل اجرای عجولانه و نگرانی‌های آزادی بیان باعث انتقاد شدید شد.
انگلیس آماده اجرای قانون ایمنی آنلاین شد و بحث‌هایی را در مورد الزام برنامه‌های پیام‌رسانی مانند واتس‌اپ برای تضعیف رمزگذاری جهت اهداف امنیتی آغاز کرد. باوجود این تلاش‌ها، حامیان حقوق دیجیتال خاطرنشان کردند که مقررات جهانی هوش‌مصنوعی تا سال ۲۰۲۵ همچنان نامشخص باقی خواهد ماند.
شبکه‌های اجتماعی
پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری در ماه نوامبر می‌تواند موقتا «تیک‌تاک» را از ممنوعیت در آمریکا تا ماه ژانویه نجات دهد، مشروط به اینکه شرکت «بایت‌دنس» تیک‌تاک را بفروشد. ترامپ متعهد شد که از تیک‌تاک محافظت کند اما هیچ استراتژی روشنی ارائه نکرد. بایت‌دنس از فروش آن خودداری کرده و در عوض یک نبرد قانونی طولانی را انتخاب کرده است.
در همین حال، فضای رسانه‌های اجتماعی آمریکا به‌‌طور فزاینده‌ای چندقطبی شدند. شبکه ایکس (توئیتر سابق) تحت مالکیت ایلان ماسک با ایجاد الگوریتم‌هایی که صداهای جمهوریخواهان و پست‌های ماسک را تقویت می‌کرد؛ به‌شدت به سمت راست متمایل شد. شبکه اجتماعی Truth Social ترامپ هم به‌‌عنوان پلتفرم ارتباطی ترجیحی او موردتوجه قرار گرفت.
از طرف دیگر، کاربران لیبرال از شبکه ایکس به پلتفرم‌هایی مانند «بلواسکای» مهاجرت کردند و این پلتفرم توانست در این هفته پس از انتخاب ترامپ بیش از یک‌میلیون کاربر اضافه کند.
مقصر هزینه‌های بالای زندگی
نگرانی‌های اقتصادی، به‌ویژه افزایش هزینه‌های زندگی، بر رای‌گیری‌های سال ۲۰۲۴ غالب شد و رای‌دهندگان در بیش از ۶۰‌کشور رهبران را مسوول این بحران می‌دانستند. احزاب حاکم در کشورهایی مانند انگلیس، آفریقای جنوبی، سریلانکا، ژاپن و هند یا با اخراج کامل یا با از دست دادن قابل‌توجه قدرت مواجه شدند.
در آمریکا، پیروزی دونالد ترامپ تا حد زیادی به نارضایتی عمومی از تورم در دوره جو بایدن نسبت داده شد. ایرلند به‌‌عنوان یک استثنای جهانی برجسته شد؛ زیرا احزاب اصلی Fine Gael و Fianna Fail از حمایت کافی برای آغاز مذاکرات ائتلاف با احزاب کوچک‌تر یا مستقل برخوردار بودند.
رژه الیگارش‌ها
بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید به‌طور قابل‌توجهی نفوذ ثروتمندترین غول‌های آمریکا را افزایش داده است. ایلان ماسک، یکی از حامیان برجسته ترامپ، به رهبری «دپارتمان کارایی دولت» تازه تاسیس منصوب شد و «ویوک راماسوامی» تاجر هم به آن ملحق شد. ماسک آشکارا از بوروکراسی دولتی انتقاد کرده و آژانس‌هایی مانند اداره مالیات و برنامه‌های نظامی مانند برنامه تولید جنگنده اف-۳۵ را هدف قرار داده است.
کابینه ترامپ سایر متحدان ثروتمند را هم شامل می‌شود: «اسکات بسنت» به‌‌عنوان وزیر خزانه‌داری، «هوارد لوتنیک» به‌‌عنوان وزیر بازرگانی، «داگ بورگوم» به‌‌عنوان وزیر کشور، «کریس رایت» به‌‌عنوان وزیر انرژی و «لیندا مک ماهون» به‌عنوان وزیر آموزش.
در سطح جهانی، نفوذ الیگارشی در کیفرخواست وزارت دادگستری آمریکا علیه میلیاردر هندی گوتام آدانی به اتهام رشوه و کلاهبرداری مشهود بود. آدانی که از متحدان نزدیک با نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند است، قدرت قابل‌توجهی در صنایعی مانند زیرساخت‌ها، تولید مواد غذایی و انرژی پاک دارد.
غرش دوباره بیت‌کوین
بیت‌کوین پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات، افزایش چشمگیری را تجربه کرد و ارزش آن از ۶۸هزار دلار در روز انتخابات به بیش از ۱۰۰‌هزار دلار رسید. ترامپ در طول مبارزات انتخاباتی از انتقادات قبلی خود از ارزهای دیجیتال به حمایت قوی تغییر جهت داد و متعهد شد که آمریکا را به «پایتخت رمزنگاری کره زمین» تبدیل کند. او همچنین پیشنهاد ایجاد یک ذخیره استراتژیک بیت‌کوین را داده و حامیان برجسته ارزهای دیجیتال را در دولت خود منصوب کرده است.
منصوبان کلیدی عبارتند از: «دیوید ساکس» مدیر اجرایی سابق پی پل به‌‌عنوان «سزار کریپتو» و «پل اتکینز» به‌‌عنوان رییس کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا که نشان‌دهنده رویکرد نظارتی دوستانه‌تری در مقایسه با سرکوبگری رییس سابق این کمیسیون است.
تزلزل چین در مورد محرک‌های اقتصادی
در طول سال ۲۰۲۴، ناظران منتظر اقدامات پکن برای مقابله با چالش‌های اقتصادی مانند مصرف ضعیف، کاهش جمعیت و رکود طولانی‌مدت بازار املاک بودند. باوجود درخواست‌ها برای تخصیص بودجه کلان جهت ارائه محرک‌های قابل‌توجه، رهبری چین به اقدامات محتاطانه و تمرکز بر سیاست‌های پولی پایبند باقی‌ماند. این موارد شامل کاهش نرخ بهره و کاهش ذخایر الزامی برای بانک‌ها، آزادسازی یکهزار میلیارد یوان برابر با ۱۴۰‌میلیارد دلار اعتبار بود.
با این ‌حال، تحلیلگران به‌ طور گسترده این اقدامات را برای دستیابی به هدف رشد ۵‌درصدی پکن در سال ۲۰۲۴ ناکافی می‌دانستند که این موضوع نگرانی‌ها را در مورد مسیر رشد اقتصاد چین افزایش داده است.