28 - 11 - 2022
از دریاچه ای که داشتیم
گروه انرژی- دریاچه ارومیه این روزها به نماد وضعیت نابسامان محیطزیست ایران تبدیل شده است؛ وضعیت نابسامانی که در جریان انتخابات ریاست جمهوری به یکی از مطالبات اصلی فعالان محیط زیست ایران از کاندیداها بدل شد. مطالبهای که از سوی حسن روحانی بیپاسخ نماند و در سفر انتخاباتی خود به ارومیه به مردم وعده داد که در صورت رییسجمهور شدن، به مشکلات این دریاچه رسیدگی خواهد کرد.
پیشبینیها در مورد سرعت خشک شدن دریاچه ارومیه و تبدیل آن در چهار سال آینده به یک باتلاق نمک و شرایط اضطراری آن دلیل مهمی بود تا دولت یازدهم به سرعت به وعده خود وفا کند و در اولین جلسه رسمی هیات وزیران، کارگروهی را برای حل بحران خشک شدن این دریاچه تشکیل دهد.
چند سالی است که موضوع خشک شدن تدریجی دریاچه ارومیه در غرب کشور بر سر زبانها افتاده است و مقامات وزارت نیرو در دولت قبل اعلام کردهاند در صورت ادامه روند فعلی تا چهار سال آینده از این دریاچه تنها یک باتلاق باقی خواهد ماند.
از جمله نقدهای جدیای که در اینباره طی سالهای اخیر مطرح شده که با واکنش وزارت نیرو نیز همراه بوده است، سدسازیهای بیرویه و بدون کارشناسی در حوزه آبریز دریاچه ارومیه و مناطق تاثیرگذار بر حفظ تعادل آبی این دریاچه است. همچنین برداشتهای بیرویه از رودخانههایی که به این دریاچه میریزند و از سویی احداث چاههای متعدد در مسیر این دریاچه نیز به عنوان دیگر دلایل وقوع خشکی دریاچه ارومیه یادشده است.
در کنار دلایل ذکر شده، به موضوع استفاده نادرست و غیراستاندارد آب کشاورزی در این حوزه آبریز نیز اشاره شده است. با این حال، مقامات سابق وزارت نیرو اعلام کردهاند سدسازیها و تغییراتی که در اثر احداث سدهای آبی در مسیر دریاچه ارومیه ایجاد شده است مجموعا ۱۵ درصد دلایل بروز خشکی در این دریاچه را تشکیل میدهد و آنچه منجر به وقوع چنین اتفاقی شده، خشکسالیهای متعددی است که کشور حداقل در یک دهه اخیر با آن مواجه است.با وجود این، خطر خشکی کامل همچنان دریاچه ارومیه را تهدید میکند و با اینکه گفته میشود سطح آب این دریاچه نسبت به سال گذشته اندکی بهتر شده است، اما هنوز بخشهای وسیعی از این دریاچه امکان بازگشت به وضعیت سابق را پیدا نکرده است.
به گزارش مهر، راهکارهای گوناگونی نیز از سوی وزارت نیرو و کارشناسان آبی درباره توقف روند خشکی دریاچه ارومیه مطرح و بررسی شده است که میتوان به انتقال آب از سایر حوزهها از جمله ارس و دریای خزر به دریاچه ارومیه، متوقف کردن سدسازیها، رهاسازی رودخانهها و بستن تمامی چاههای برداشت غیرمجاز آب، باروری ابرها در حوزه دریاچه ارومیه و موضوعاتی از این دست اشاره کرد.این موضوع باعث شد تا دکتر حسن روحانی، رییس جمهور براساس وعده قبلی خود به مردم ساکن در غرب کشور درباره دریاچه ارومیه، در اولین نشست هیات دولت یازدهم بحران خشکی دریاچه ارومیه را در دستور کار قرار دهد که ماحصل آن مصوبه ایجاد کارگروه نجات دریاچه ارومیه با مسوولیت وزیر نیرو و عضویت وزرای جهاد کشاورزی، کشور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست و نماینده معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی بود.
بر اساس تصمیم دولت، این کارگروه ماموریت یافت با استفاده از سوابق مطالعات و اقدامات قبلی بهعملآمده در این زمینه و بررسیهای تخصصی و میدانی بیشتر، ظرف دو ماه راهکارهای نجات دریاچه ارومیه را تدوین و جهت تصمیمگیری نهایی به دولت ارایه کند.
حمید چیتچیان، وزیر نیرو نیز در این خصوص در روز اخذ رای اعتماد خود در مجلس خطاب به نمایندگانی که موضوع دریاچه ارومیه را مطرح کرده بودند، گفت: این اطمینان را میدهم که در رابطه با دریاچه ارومیه برنامه کاملی در دست اقدام داریم تا تجدیدنظر در مورد سدسازیها و بازنگری آنها انجام شود و نیز انتقال آب از حوزههای دیگر از جمله خزر که رود ارس بخشی از آن است مدنظر وزارت نیرو خواهد بود.وزیر نیرو در مصاحبهای با ایسنا اعلام کرده است که این کارگروه در هفته جاری با تشکیل جلسهای، وضعیت دریاچه ارومیه را بررسی میکند. چیتچیان همچنین از احتمال توقف اجرای پروژههای نیمه تمام سدسازی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه خبر داده و گفته است: چه بسا ناچار باشیم تکمیل سدهایی را که نیمه ساخته شدهاند متوقف کنیم چراکه مسایل حوزه ارومیه، مسایل بسیار حادی هستند.
حمید چیتچیان پیش از این از تجدیدنظر درمورد ذخیره کردن آبهای حوضه ارومیه در پشت سدها خبر داده و گفته بود که باید حتما در مورد نیروگاههایی که برای آینده در حوضه ارومیه پیشبینی شده است تجدیدنظر کنیم.
طی روزهای گذشته نیز علی علیلو، نماینده مردم شبستر از طرح مجلس برای نجات دریاچه ارومیه در کمتر از سه سال خبر داد و گفت: برای این طرح چندین ماه کار مطالعاتی صورت گرفته و دو پژوهشکده تحقیقاتی نیز این طرح را مورد مطالعه قرار دادهاند. هزینه این طرح بسیار مقرون به صرفهتر از هزینه ۲۴ طرح قبلی است و با عملیاتی شدن آن نهتنها دریاچه ارومیه احیا میشود بلکه بخش کشاورزی نیز رونق و توسعه خواهد یافت.
شاید این آخرین فرصت برای نجات جان دریاچه ارومیه و زیست بوم آن باشد زیرا در صورت ادامه روند فعلی خشک شدن تا چهار سال آینده چیزی جز باتلاق از دومین دریاچه بزرگ آب شور جهان باقی نخواهد ماند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد