اردوغان در برلین به دنبال چیست؟

رجب طیب اردوغان رییس‌جمهوری ترکیه که به تازگی با «تروریستی» خواندن اسرائیل لحن انتقاد‌های خود را نسبت به آنچه در غزه روی می‌دهد، تندتر کرده، روز جمعه مهمان اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، یکی از حامیان سرسخت تل‌آویو در جنگ جاری غزه بود.
اردوغان که هواپیمای حامل او بعد‌از‌ظهر جمعه در فرودگاه برلین به زمین نشست پیش از ملاقات با اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، با فرانک والتر اشتاین‌مایر رییس‌جمهوری کشور میزبان دیدار و گفت‌وگو کرد.
به گفته مقام‌های اسرائیلی، رجب طیب اردوغان در روزهای آغازین جنگ با حماس در قامت یک میانجی بالقوه برای این بحران ظاهر شد.
به گزارش یورونیوز به نقل از فرانس‌پرس، او به تدریج و با تشدید حملات مرگبار اسرائیل به غزه و کشتار غزنظامیان تغییر موضوع داد و به دفاع از جنبش فلسطینی پرداخت. رییس‌جمهوری ترکیه دو روز پیش از سفر به برلین، طی سخنرانی در جمع نمایندگان پارلمان کشورش، اسرائیل را «دولتی تروریستی» توصیف کرد.
او یک هفته پیش از آن نیز گفت که مشروعیت اسرائیل به دلیل «ماهیت فاشیستی» دولت این رژیم زیر سوال رفته است.
این سخنان انتقاد‌های تندی را به ویژه در میان انجمن‌های یهودی یا مخالفان دولت آلمان برانگیخت به نحوی که معترضان خواستار به تعویق افتادن یا حتی لغو سفر رییس‌جمهوری ترکیه به برلین شدند. البته شولتس در واکنش به اظهارات اردوغان در مورد اسرائیل آنها را اتهام ‌زنی‌های «واهی و بی‌اساس» توصیف کرد.
این سفر که به دعوت صدراعظم آلمان پس از انتخاب مجدد اردوغان به سمت رییس‌جمهوری بود، از مدت‌ها پیش برنامه‌ریزی شده بود؛ برلین اما به‌رغم مواضع تند اخیر اردوغان نسبت به دولت اسرائیل و بلند شدن صدای مخالفان، آن را لغو نکرد. اشتفن ابشتریت، سخنگوی صدراعظم آلمان در توجیه تصمیم دولت مبنی بر لغو نکردن این سفر گفت که دیپلماسی گاهی اوقات مستلزم گفت‌وگو با
«شرکای پردردسر» است.
نشریه اشپیگل نیز در گزارشی آورده است که برلین و آنکارا در پی پشت سر گذاشتن یک دوره پر‌تنش پس از سرکوب مخالفان در ترکیه و آنچه تبعات «کودتای نافرجام سال ۲۰۱۶» در این کشور خوانده شد بار دیگر به هم نزدیک شده‌اند و آلمان هیچ علاقه‌ای به نزاع دوباره با دولت ترکیه و رییس‌جمهوری این کشور ندارد.
یکی از مهم‌ترین دلایل این رویکرد آن است که بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا میزبان جامعه‌ بزرگی از ترک‌تباران است که تعداد آنها حدود ۳ میلیون نفر برآورد شده است. به گزارش فرانس‌پرس، دست‌کم نیمی از این افراد که عمدتا حامی رجب طیب اردوغان هستند جزو رای‌دهندگان آلمانی به شمار می‌روند. از سوی دیگر، بنا به همین گزارش، آلمان و اتحادیه اروپا به طور کلی برای تمدید پیمانی که سال ۲۰۱۶ به منظور مهار مهاجرت غیرقانونی به اروپا با آنکارا امضا کردند به همکاری با دولت ترکیه نیاز دارند.
ترکیه براساس این توافق، پذیرفته‌ است که در ازای دریافت کمک مالی قابل توجهی، مهاجران عمدتا سوری را در خاک خود نگه دارد و جلوی خروج پناهجویان به مرزهای اروپا را بگیرد. رییس‌جمهوری ترکیه در سفر به آلمان علاوه بر مواجه شدن با درخواست تمدید توافق یادشده، به احتمال قوی بر تمایل کشور خود برای به نتیجه رساندن خرید برنامه‌ریزی‌شده ۴۰ فروند جنگنده اروپایی «یوروفایتر تایفون» تاکید خواهد کرد.
وزیر دفاع ترکیه روز پنجشنبه از موافقت بریتانیا و اسپانیا با این معامله خبر داده و گفته بود که کشورش تلاش می‌کند موافقت ضروری آلمان به عنوان کشوری که در تولید این جنگنده شراکت دارد را نیز جلب کند.
از دیگر سو، با توجه به شدت گرفتن بحران ناشی از جنگ جاری میان اسرائیل و حماس و افزایش نگرانی‌ها نسبت به احتمال گسترش این بحران در منطقه، قدرت‌های غربی همچنین نقشی برای رییس‌جمهوری ترکیه به منظور تلاش در جهت شعله‌ور شدن این بحران قائلند. از همین رو به گفته آنالنا بربوک، رییس دستگاه دیپلماسی آلمان، شرایط کنونی ناشی از بحران خاورمیانه، گفت‌وگو در این خصوص را بیش از پیش «مهم و ضروری» کرده است.