12 - 01 - 2025
اختلال تجارت در مرز شلمچه؟
تجارتنیوز- پایانههای مرزی کشور به ویژه پایانههای جنوبی مشترک با عراق بهویژه پایانه شلمچه، همواره با چالشها و موانعی روبهرو بودهاند که جریان روان تجارت را دچار اختلال کرده و از پتانسیل کامل آن کاسته است.
داستان دستگاه ایکسری پایانه مرزی شلمچه، روایتی از فرصتهای از دسترفته و وعدههای بیسرانجام است. دستگاهی که میتوانست به رونق تجارت مرزی و اقتصاد منطقه کمک کند، اکنون به نمادی از بیتوجهی مسوولان تبدیل شده است. چرا این دستگاه با وجود نصب شدن از سال 1398تاکنون به کار گرفته نشده است؟
تجارت مرزی کشور، بهعنوان نبض اقتصاد مناطق همجوار با کشورهای همسایه، نقشی حیاتی در توسعه و رونق این مناطق ایفا میکند. در این میان عراق با وجود هفت گذرگاه تجاری رسمی، مهمترین کشور برای توسعه تجارت مرزی محسوب میشود. توسعه تجارت در مرزهای ایران و عراق، نهتنها به افزایش درآمد و اشتغال مردم مناطق مرزی کمک میکند، بلکه یکی از عوامل مهم تقویت پیوندهای فرهنگی و اجتماعی میان جوامع مرزی محسوب میشود. با این حال، پایانههای مرزی کشور بهویژه پایانههای جنوبی مشترک با عراق و پایانه شلمچه، همواره با چالشها و موانعی روبهرو بودهاند که جریان روان تجارت را دچار اختلال کرده و از پتانسیل کامل آن کاسته است.
یکی از مهمترین این موانع، کندی و ناکارآمدی فرآیندهای بازرسی در پایانه شلمچه است. مشکلی که مدتها روند تجارت ایران با عراق از طریق پایانه مرزی شلمچه را با کندی مواجه کرده است. بازرسی توسط عوامل انسانی، زمان و هزینه زیادی را به تجار تحمیل کرده و منجر به تاخیر در تحویل کالاها میشود. زمینه را برای فعالیتهای غیرقانونی و قاچاق نیز فراهم میسازد. صفهای طولانی کامیونها در پایانه مرزی شلمچه، فساد احتمالی در فرآیند بازرسی و عدم شفافیت در رویهها همگی از پیامدهای این ناکارآمدیها هستند. این مشکلات بهویژه برای کالاهای فاسد شدنی مانند محصولات کشاورزی و مواد غذایی، خسارات جبرانناپذیری بهبار میآورند و سبب بدبین شدن کشاورزان و فعالان صادراتی که عمدتا مردم محلی هستند به مرز شلمچه و در نتیجه کاهش انگیزه آنان برای صادرات میشود. این موضوع در ابعاد بزرگتر سبب کاهش صادرات ایران به عراق و عقب ماندن از سایر رقبا در بازار این کشور میشود. برای مثال ترکیه با عراق 370کیلومتر مرز و یک گذرگاه تجاری مشترک به نام خابور دارد. پایانه مرزی خابور مجهز به دستگاه ایکسری کامیونی است، تا جایی که در 11آذر سال1400 در طول 24ساعت، 4372کانتینر در این پایانه مرزی بازرسی شده و عبور کردند.
طبق آمار، ترکیه طی 10ماهه نخست سال 2024 10میلیارد و 766میلیون دلار به عراق صادرات داشته است. در مقابل ایران با 1458کیلومتر مرز و هفت گذرگاه تجاری مشترک با عراق، طبق آمار گمرک، طی 9ماهه نخست سال 1403 هشتمیلیارد و 300میلیون دلار به این کشور صادرات داشته است.
اگر پایانه مرزی شلمچه مجهز به سیستم بازرسی پیشرفته ایکسری شود، قادر است در هر ساعت، 120کامیون را بدون نیاز به دخالت نیروی انسانی، اسکن کرده و اطلاعات مربوط به محمولهها را به صورت آنی و دقیق در اختیار ماموران گمرک قرار دهد. این اقدام میتواند میزان کامیونهای عبوری از شلمچه را روزانه به 1500کامیون برساند. همچنین راهاندازی دستگاه ایکسری فواید زیر را به دنبال دارد:
1- استفاده از این دستگاه زمان معطلی کامیونها را کاهش داده و سبب جلوگیری از تشکیل صفهای طولانی در مرزها میشود.
2- از هدررفت کالاهای فاسد شدنی نیز جلوگیری میکند و هزینههای حملونقل و انبارداری را کاهش میدهد.
3- این دستگاه میتواند به شناسایی کالاهای ممنوعه کمک کرده و امنیت پایانه شلمچه را افزایش دهد.
بررسیها نشان میدهد، در سال 1398 دستگاهی با همین ویژگیها و با دستان توانمند متخصصان داخلی تولید و در پایانه شلمچه نصب شد اما تا به امروز مورد استفاده قرار نگرفته است. سوالی که باید مسوولان سازمان منطقه آزاد اروند، بهعنوان مسوول توسعه و آبادانی پایانه شلمچه به آن پاسخ دهند این است که چرا تا به امروز و با گذشت قریب به پنج سال از افتتاح دستگاه ایکسری، از آن برای حل معضلات ذکر شده و رونق بیش از پیش پایانه شلمچه و شهرستان خرمشهر استفاده نشده است؟
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد