اتحاد استراتژیک چینی- عربی

محمدرضا ستاری- روز چهارشنبه 9 آبان‌ماه، اولین صندوق قابل معامله ETF عربستان‌سعودی در بورس هنگ‌کنگ آغاز به‌کار کرد؛ صندوقی که به گفته کارشناسان انتظار می‌رود در آینده‌ای نزدیک تبدیل به بزرگ‌ترین صندوق سرمایه‌گذاری خاورمیانه شود.
لازم به ذکر است، صندوق قابل معامله که آن را با نام صندوق ETF نیز می‌شناسند، گونه‌ای از صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که خرید و فروش آن‌ از طریق سامانه‌های معاملاتی آنلاین کارگزاری‌ها انجام می‌شود و می‌توان آن را مانند سهام بورسی خرید و فروش کرد.
طبق بیانیه منتشرشده در این خصوص روند کار این صندوق معامله از روز چهارشنبه هفته جاری آغاز شده و تاکنون توانسته از طریق شرکای خود مانند Albilad Capital و CSOP Asset Management هنگ‌کنگ در حدود 2/1‌میلیارد دلار نیز سرمایه جذب کند.
این موضوع زمانی اهمیت می‌یابد که Albilad CSOP MSCI ETF به‌صورت مشترک در حال حاضر در حدود 46 صندوق ETF را مدیریت می‌کنند و طبق برآوردهای صورت‌گرفته اکنون 30 اوراق بهادار برتر بورس هنگ‌کنگ از منظر ارزش شرکت جزئی از فهرست همکاری مشترک میان عربستان و چین خواهند بود.
در همین رابطه طبق گزارشی که سایت المانتیور، روز گذشته منتشر کرده، صندوق‌های قابل‌معامله اکنون نقش مهمی را در مناسبات مالی، اقتصادی و سرمایه‌گذاری میان چین و کشورهای عربی خلیج‌فارس ایفا می‌کنند و حالا بستری فراهم شده تا این کشورها به‌خصوص عربستان سعودی و قطر بتوانند با سهولت بیشتری به دومین اقتصاد دنیا از لحاظ مالی و سرمایه‌گذاری نزدیک شوند.
در همین راستا‌ گری دوگان، مدیرعامل دفتر جهانی «CIO» مستقر در دوبی طی مقاله‌ای که در خبرگزاری رویترز منتشر کرده، معتقد است: در شرایطی که بازارهای مالی چین در طول سال‌های اخیر عملکرد ضعیفی داشته‌اند، راه‌اندازی چنین فرآیندی نه‌تنها ارزش زیادی برای پکن خواهد داشت، بلکه به کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا در شرایط حساس ژئوپلیتیکی امکان سرمایه‌گذاری امن‌تری را می‌دهد.
راه جداگانه ریاض و پکن
براساس گزارش‌های منتشرشده در نوامبر 2023، هنگ‌کنگ اولین ETF سهام عربستان سعودی را با قیمت حدود 10‌میلیارد دلار هنگ‌کنگ (29/1‌میلیارد دلار) راه‌اندازی کرده و از آن زمان به بعد نیز به‌شدت به‌دنبال فرصت‌های بیشتری جهت عرضه سهام در بازارهای دو کشور بوده است. سود چنین فرآیندی برای چینی‌ها در اینجاست که به‌عنوان مثال در طول سه سال اخیر شاخص MHCCS چین شاهد زیانی 9/17‌درصدی بوده، اما در طول 9ماه اول امسال به‌واسطه تحولاتی که میان چین و سرمایه‌گذاران سعودی ایجادشده 13‌درصد رشد داشته است.
در چنین شرایطی چین در حالی به بزرگ‌ترین شریک تجاری چین در منطقه تبدیل شده که آمارها نشان می‌دهد علاوه بر حجم مناسبات اقتصادی 80‌میلیارد دلاری میان دو کشور، میزان مبادلات تجاری دو طرف از سال 2017 تا 2023 به بیش از 520 میلیار دلار رسیده است. همچنین در‌حالی که پکن حجم قابل‌توجهی از سرمایه‌گذاری را در عربستان سعودی به‌خصوص در بخش‌هایی نظیر اَبرپروژه شهر نئوم و منطقه گردشگری ساحل دریای سرخ انجام داده، شاهد بودیم که در کنفرانس سال گذشته سرمایه‌گذاری مشترک میان دو کشور، ریاض و پکن بیش از 60 یادداشت تفاهم و توافقنامه اقتصادی با ارزش 5/26میلیار دلار امضا کردند.
وقتی بیش از 35‌درصد از تجارت خارجی چین با کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس به عربستان تعلق دارد، می‌توان گفت از زمانی که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان تصمیم گرفته که وابستگی کشورش به اقتصاد نفتی را کاهش دهد، سعودی‌ها طی یک توافق مشارکت راهبردی با چین وارد همکاری‌های گسترده در زمینه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی و تجاری شدند. به همین دلیل است که مطابق با آمارهای اعلامی دولت چین، سطح مراودات تجاری و اقتصادی دو کشور به‌گونه‌ای بوده که اکنون چینی‌ها نه‌تنها بزرگ‌ترین شریک تجاری عربستان محسوب می‌شوند، بلکه حجم تجارت دوجانبه میان ریاض و پکن به بیش از 107‌میلیارد دلار رسیده است؛ به‌طوری که طبق گفته محمد الجدان، وزیر دارایی عربستان‌ سعودی حجم تجارت میان دو کشور از 1990میلادی به این‌سو 31‌برابر شده و از سال2021 به بعد نیز روزبه‌روز در حال رشد و تقویت‌شدن است. این موضوع زمانی اهمیت می‌یابد که بدانیم براساس داده‌های گمرک چین، تجارت دوجانبه پکن با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس در سال 2023 به 9/286میلیارد دلار رسیده و آمارهای اداره ملی انرژی چین نیز نشان می‌دهد که پکن در حال حاضر یکی از وارد‌کنندگان اصلی نفت از خلیج‌فارس است؛ به‌طوری ‌که در سال گذشته میلادی واردات انرژی چین از کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس به حدود 201‌میلیون تن نفت خام و 18‌میلیون تن گاز طبیعی مایع رسیده است. در همین رابطه است که برخی کارشناسان معتقدند روابط میان چین و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به‌خصوص روابط این کشور با عربستان از زمان سفر شی جین پینگ به ریاض در سال 2021 به بالاترین سطح دیپلماتیک پکن با جهان عرب تبدیل شده است؛ به‌طوری ‌که چینی‌ها اکنون شریک اصلی تجاری عربستان ‌سعودی محسوب می‌شوند.