اتاق در ایستگاه انتخابات

گروه بازرگانی- سرانجام با گذشت نزدیک به ۷ ماه از برگزاری انتخابات هیات رییسه اتاق بازرگانی ایران، این پارلمان بخش خصوصی برای بار دوم به ایستگاه انتخابات رسیده است. حواشی این دور از انتخابات به طرز عجیب و نادری دنباله‌دار شده‌ بود. در هیچ برهه زمانی چه قبل از انقلاب و چه بعد از آن، اتاق بازرگانی درگیر چنین حواشی سنگینی که بر کارهای بخش‌ خصوصی خیمه بزند، نشده‌ بود. حاشیه‌هایی که به تقابل دولت و بخش خصوصی بدل شد و هر روز بخش خصوصی که یکی از بازوهای فعال اقتصاد کشور است را از کار انداخته و زمینگیر کرده بود.
بخش خصوصی فی‌نفسه نقش کلیدی در ارکان و فعالیت‌های اقتصادی کشور در مسیر رشد و شکوفایی ایفا می‌کند، اگر به پیکره این پارلمان خدشه‌ای وارد شود، کل اقتصاد آسیب می‌بیند؛ همان‌طور که اقتصاد کشور عملا در سال ۱۴۰۲ درگیر حواشی اتاق بازرگانی و بسیاری از فعالیت‌های آن مختل شد.
در این چندماه وظایف اتاق آنقدر به تاخیر افتاد و به بعد موکول شد و اتاق بازرگانی درگیر بیانیه و اطلاعیه‌بازی شد که حال انتظار می‌رود با برگزاری انتخابات و پایان حواشی موجود، کارها به روال بازگردد و فرد مناسبی سکان هدایت اتاق را در دست گیرد.
به ظاهر تصمیم برای اعلام برگزاری زودهنگام نشست هیات‌نمایندگان و برگزاری انتخابات رییس و در صورت لزوم هیات‌رییسه، بدون اطلاع رییس اتاق ایران و راسا توسط برخی -‌یا همه- اعضای هیات‌رییسه اتخاذ ‌شده ‌است. محمدرضا بهرامن نایب‌رییس اتاق ایران که این نامه را امضا کرده، تنها ساعتی پس از انتشار آن، نامه دیگری را امضا کرد و در آن از شرکت در انتخابات انصراف داد. اتفاقی که به ابهام بیشتر در قضاوت درباره روند اتفاقات منجر شد.
برگزاری انتخابات، با حضور ۵۰‌ درصد به‌علاوه یک عضو، یعنی ۲۴۷نفر، رسمی است. از طرفی حدس‌هایی درباره چهره‌های اصلی رقیب در این انتخابات وجود دارد. افراد دارای بیشترین شانس ریاست عبارتند از: اول، صمد حسن‌زاده عضو اتاق بازرگانی تبریز و نیز نایب‌رییس کنونی اتاق ایران که به گفته او دارای بیشترین بخت برای تصدی مقام ریاست است.
دوم، فرج معماری رییس اتاق سمنان که در دوره جدید با محدودیت اعمال‌شده برای دوره‌های ریاست، به‌جای علی‌اصغر جمعه‌ای که نزدیک به ۳۰سال ‌ریاست این اتاق را برعهده داشت به ریاست اتاق سمنان رسیده ‌است.
‌سوم حسین پیرموذن رییس اتاق اردبیل، خزانه‌دار اسبق اتاق ایران و از کاندیداهای ریاست دوره حاضر.
با این حال و با وجود تجربیات شگفتی‌ساز این دوره، کمتر کسی می‌تواند دقیقا حدس بزند در مدت باقیمانده تا روز اول بهمن چه اتفاق‌هایی روی می‌دهد. باید نشست و نظاره کرد.
برگزاری انتخابات در موعد مقرر
وزارت صنعت، معدن و تجارت، علی لطفی‌زاده دبیر شورای عالی نظارت بر اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، در نامه‌ای خطاب به نایب رییس و اعضای هیات رییسه اتاق ایران با اشاره به مصوبه مورخ یک آبان‌ماه و مکاتبه رییس شورا در تاریخ چهاردهم دی‌ماه سال جاری، بر اجرای انتخابات رییس اتاق در موعد تاکید کرد.
در این نامه که با موضوع «تاکید برای اجرای انتخابات در موعد مقرر» نوشته شده، اعلام شده است: ‌‌نظر به گزارشات واصله از سوی رییس انجمن نظارت بر دهمین انتخابات اتاق ایران که حاکی از عدم همکاری مناسب آن اتاق در جهت اجرای مصوبه مورخه ۱/۸/۱۴۰۲ شورای عالی نظارت است، با تاکید بر لزوم توجه به مفاد مکاتبه شماره ١٨۶٢٧۴۴ مورخه ۱۴/۱۰/۱۴۰۲ رییس شورای‌عالی نظارت در باب برگزاری به هنگام انتخابات برابر با تقویم منتشره از سوی انجمن یاد شده، شایسته است در همین خصوص اقدامات لازم را به انجام رسانند، چه آنکه برابر با بند الف ماده ١٩ قانون اتاق بازرگانی، مسوولیت اجرای مصوبه شورای عالی نظارت نیز تماما متوجه آن هیات رییسه بوده و هر‌گونه اهمال در این خصوص قطعا قابل پیگیری قانونی خواهد بود.
بخش خصوصی چشم‌انتظار انتخابات
اغلب اعضای اتاق بازرگانی ایران بر این باورند که حاشیه‌های اخیر پس از برگزاری انتخابات هیات‌رییسه، اتاق بازرگانی ایران را به حاشیه کشانده و این حاشیه‌ها اتاق را بی‌اعتبار کرده است.
روز یکشنبه ۲۸ خرداد ماه بود که دهمین دوره انتخابات هیات رییسه اتاق بازرگانی، صنایع معادن و کشاورزی ایران برگزار ‌و حسین سلاح‌ورزی به عنوان رییس اتاق ایران انتخاب شد. پس از انتخاب اتاق ایران، مباحث زیادی درباره لزوم برگزاری جلسه شورای عالی نظارت در جهت ابطال انتخابات ریاست اتاق بازرگانی ایران مطرح شد، اما با توجه به وجود جریان‌های مخالف تشکیل شورای عالی نظارت، جلسه شورای عالی نظارت با ۴ ماه تاخیر در اول آبان‌ماه برگزار شد. با وجود فشار جریان‌های مخالف، اعضای شورای عالی نظارت بر اتاق بازرگانی با اکثریت آرا به ابطال انتخابات ریاست اتاق بازرگانی ایران و تمدید ماموریت انجمن برای برگزاری انتخاب رییس اتاق ایران رای دادند و براین اساس ریاست حسین سلاح‌ورزی به صورت رسمی ابطال شد.
این حواشی موجب شد تا جلسات رسمی اتاق بازرگانی از جمله شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی که هر ماه با حضور وزیر اقتصاد در اتاق بازرگانی ایران برگزار می‌شد، تشکیل نشود.
در جلسات و مراسمی که تا پیش از این، از رییس اتاق بازرگانی ایران همواره به عنوان یک مقام رسمی به نمایندگی از بخش خصوصی دعوت می‌شد، سلاح‌ورزی به هیچ عنوان دعوت نمی‌شد.
از جمله جلسات رسمی که سلاح‌ورزی امکان حضور در آن را نداشته می‌توان به جلسه شورای عالی استاندارد اشاره کرد. در این جلسه رییس‌جمهوری، رییس سازمان بازرسی کشور، دادستان کل کشور، رییس سازمان برنامه و بودجه، برخی از وزرا و غیره حضور می‌یابند.
در ۱۰ تیر‌ امسال در مراسم گرامیداشت روز صنعت و معدن، حسین سلاح‌ورزی امکان حضور نداشت و در ۲۹ مهرماه نیز به علت عدم دعوت از وی برای حضور در بیست‌وهفتمین سالروز ملی صادرات، باز هم سلاح‌ورزی امکان حضور در این مراسم را نداشت.
در مجموع براساس اظهارات اعضای اتاق بازرگانی ایران‌، اتفاقات چند ماه اخیر در اتاق بازرگانی موجب به حاشیه‌رفتن اتاق و فاصله‌گرفتن اتاق بازرگانی از کارکرد اصلی خود به عنوان مشاور سه قوه شد و بنابراین راهکار حل این معضل را برگزاری انتخابات رییس اتاق در موعد تعیین‌شده می‌دانند.
کارکرد اصلی اتاق از دست رفته
‌حمید صافدل عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران گفت: پیرو اتفاقات اخیر اتاق کارکرد اصلی خود را از دست داده و این در حالی است که اتاق بازرگانی در شرایط سخت اقتصادی و تحریم می‌توانست کمک کار خوبی بری دولت باشد. وی عنوان کرد: برای رفع مسائل و مشکلاتی که بعد از برگزاری انتخابات اتاق ایران ایجاد شده باید به قانون تمکین کرد و لذا بهتر است انتخابات اتاق بازرگانی (انتخاب رییس اتاق) در موعد مقرر برگزار شود.
آسیب حاشیه‌های اتاق ایران به اقتصاد ملی
محمود تولایی دیگر عضو اتاق بازرگانی ایران نیز با اشاره به حاشیه‌های بعد از برگزاری انتخابات اتاق ایران گفت: با توجه به اتفاقات اخیر بعد از انتخابات خرداد‌ماه اتاق بازرگانی ایران و به حاشیه رفتن اتاق، اقتصاد ملی و به خصوص اقتصاد بخش خصوصی خسارت دیده است.
وی با بیان اینکه ماموریت اتاق ایران مشاوره دادن به سه قوه است، اظهار کرد: با اتفاقات پیش‌آمده هر سه قوه اعتمادی به اتاق ایران ندارند و اعتباری برای آن قائل نیستند، بنابراین باید اعضای اتاق برای این موضوع فکری کنند و اعتبار از دست رفته به اتاق بازرگانی ایران را برگردانند.
اتاق بازرگانی ایران انتفاعی برای بخش خصوصی ندارد
به گفته نایب رییس اتاق بازرگانی کاشان، بخش خصوصی باید تلاش کند از این وضعیت عبور کند، ‌با شرایطی که پس از انتخابات برای اتاق پیش آمده است و بی‌اعتباری اتاق نزد قوا و حاکمیت، دیگر اتاق بازرگانی ایران هیچ انتفاعی برای بخش خصوصی ندارد و این وضعیت قابل ادامه دادن نیست.
وی اضافه کرد: راهی برای اتاق بازرگانی ایران وجود ندارد جز اینکه به وضعیت قبلی خود بازگردد.
به گفته تولایی اعضای اتاق و بخش خصوصی باید با تدبیر و عقلانیت از این شرایط عبور کنند تا اتاق دوباره به عنوان مشاور سه قوه شناخته شود و به وظیفه خود به عنوان سخنگوی بخش خصوصی عمل کند و حاکمیت، دولت، مجلس و قوه قضائیه اتاق بازرگانی ایران را به عنوان یک دستگاه معتمد و قابل اعتماد بشناسند.
تولایی اظهار کرد: اگر اعتماد قوا به اتاق بازرگانی بازنگردد، اتاق بازرگانی یک سیستم ناکارآمد و غیرموثر خواهد بود.
وی افزود: بخش خصوصی در چند ماه گذشته به این نتیجه رسیده است که باید از این فضا خارج شد و اعضای اتاق تردیدی در این مورد ندارند.
تضعیف جایگاه اتاق بازرگانی ایران
علیرضا نوری فعال اقتصادی نیز درباره مسائل اخیر اتاق بازرگانی ایران گفت: پس از انتخابات اتاق بازرگانی ایران، تقابلی میان دولت و بخش خصوصی به وجود آمده که مشکلات فراوانی را به دنبال داشته است که نباید به این مرحله می‌رسید.
وی گفت: اتاق ایران به بسیاری از جلسات دولتی دعوت نمی‌شود و در نشست‌های اقتصادی حضور ندارد و به همین دلیل اتاق بازرگانی جایگاه خود را از دست داده و تضعیف شده است.
به گفته این فعال اقتصادی، طولانی شدن این شرایط آسیب بیشتری را به دنبال دارد، اما به نتیجه رسیدن می‌تواند راهکاری برای مشکلات بخش خصوصی به ویژه تجار باشد.
جهانبخش سنجابی‌شیرازی دیگر عضو اتاق بازرگانی ایران نیز معتقد است: نباید اجازه ‌دهیم کسی برای بقای خودش همه روندها و رویه‌های حقوقی و عرفی در عمر بیش از یک قرنی اتاق را به چالش بکشد، صواب این است که موضوعات اتاق بین‌رکنی و درون‌رکنی حل شود. وارد کردن اشخاص و افراد فاقد صلاحیت و تعصب به اتاق، کار شایسته‌ای نیست.