ابزار نوین برای مدیریت ریسک و حمایت از بازار

علی میرمحمدی*- در دنیای امروز سرمایه‌گذاران همواره به دنبال ابزارهایی برای کاهش ریسک‌های ناشی از نوسانات بازار هستند. یکی از این ابزارها، اوراق اختیار تبعی است که به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد از نوسانات بازار محافظت کنند و در عین حال، از فرصت‌های سودآور بهره‌مند شوند. این اوراق که به ‌ویژه در بازارهای مالی ایران مورد توجه قرار گرفته‌اند، به دو دسته اصلی تبعی تامین مالی و تبعی حمایتی تقسیم می‌شوند.
اوراق اختیار تبعی چیست؟
اوراق اختیار تبعی نوعی ابزار مالی است که به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد در شرایط خاص از حقوق خرید یا فروش استفاده کنند. این اوراق مشابه اختیار خرید و فروش عمل می‌کنند. در این قراردادها، سرمایه‌گذار با خرید اوراق اختیار تبعی، حق استفاده از سود مشخص یا محدودیت زیان را دریافت می‌کند. در تبعی تامین مالی، سرمایه‌گذار یک اختیار خرید به فروشنده می‌دهد و در مقابل، فروشنده نیز یک اختیار فروش به خریدار می‌دهد.
انواع اوراق اختیار تبعی و ویژگی‌های آنها
تبعی تامین مالی: این نوع از اوراق به سرمایه‌گذار اجازه می‌دهد که با پرداخت مبلغی مشخص، از حق خرید (اختیار خرید) سهام در آینده برخوردار شود. در مقابل، فروشنده نیز اختیار فروش سهام را در قیمت مشخصی دارد. در این مدل، سرمایه‌گذار با خرید این اوراق می‌تواند از سود ثابت و مطمئنی بهره‌مند شود، حتی اگر قیمت سهام افزایش یابد. به عنوان مثال، اگر سرمایه‌گذاری ۳۵‌درصد سود تعیین کرده باشد، حتی اگر قیمت سهام بیش از این مقدار رشد کند، سود او محدود به همین ۳۵‌درصد خواهد بود.
تبعی حمایتی: برخلاف تبعی تامین مالی، اوراق اختیار تبعی حمایتی برای سرمایه‌گذارانی طراحی شده است که قصد دارند بدون محدودیت از افزایش قیمت سهام سود ببرند و همزمان از ریسک کاهش قیمت نیز در امان بمانند. در این حالت، سرمایه‌گذار می‌تواند در صورت افزایش قیمت سهام از آن بهره ببرد و در صورت کاهش قیمت نیز از حق فروش استفاده کند تا زیان بیشتری متحمل نشود.
نهادهای صادرکننده اوراق اختیار تبعی
اوراق اختیار تبعی تامین مالی معمولا توسط شرکت‌ها صادر می‌شود تا از طریق جذب سرمایه، پروژه‌های خود را تامین مالی کنند. این شرکت‌ها با انتشار این اوراق می‌توانند سرمایه‌گذاران را به مشارکت در پروژه‌ها دعوت کنند و در مقابل، سود معین و تضمینی به آنها ارائه دهند. اوراق اختیار تبعی حمایتی معمولا توسط نهادهای مالی مانند صندوق‌های تثبیت و توسعه بازار منتشر می‌شوند تا از نوسانات شدید قیمت‌ها جلوگیری کنند و از بازار حمایت نمایند.
کاربردهای اوراق اختیار تبعی
محافظت در برابر نوسانات: این اوراق به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد که ریسک‌های موجود در بازار را مدیریت کرده و در مقابل نوسانات شدید، از سرمایه‌گذاری خود محافظت کنند.
جذب سرمایه: شرکت‌ها از این اوراق برای جذب سرمایه و تامین مالی پروژه‌های خود استفاده می‌کنند که به توسعه و رشد کسب‌وکار آنها کمک می‌کند.
حمایت از بازار: نهادهای مالی با انتشار اوراق اختیار تبعی حمایتی می‌توانند از نوسانات شدید قیمت جلوگیری کرده و اطمینان بیشتری به بازار وارد کنند.
اوراق اختیار تبعی به عنوان یکی از ابزارهای نوین مالی به سرمایه‌گذاران امکان مدیریت ریسک و کاهش نوسانات بازار را می‌دهد. با انتخاب این اوراق، سرمایه‌گذاران می‌توانند به صورت هوشمندانه‌تری در بازار عمل کرده، از ریسک‌ها محافظت کنند و از فرصت‌های سودآور بهره‌مند شوند. این ابزار به شرکت‌ها نیز کمک می‌کند تا از منابع مالی لازم برای رشد و توسعه بهره ببرند و در نهایت به پایداری و تعادل بیشتر در بازار مالی منجر شود.
*کارشناس ارشد بازار سرمایه