آرایش جنگی در باب‌المندب

گروه بین‌الملل- چند هفته پس از حملات حوثی‌ها به کشتی‌های اسرائیلی در دریای سرخ و تنگه باب‌المندب، بامداد جمعه آمریکا و بریتانیا در ائتلافی مشترک ۱۶ منطقه از یمن را هدف حمله هوایی قرار دادند؛ حملاتی که کانون مرکزی آن الحدیده، صنعا، ذمار، حجه، تعز و صعده بوده است. طبق گفته برخی از مقامات نظامی آمریکا این اقدام علاوه بر حملات هوایی با استفاده از کشتی‌های جنگی و زیردریایی علیه انصارالله یمن بوده و کشورهایی نظیر استرالیا، هلند، کانادا و بحرین نیز از آن حمایت کرده‌اند.
ارتش ایالات‌متحده آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که نیروی هوایی این کشور با هدف قرار دادن ۱۶ مقر نیروهای ارتش یمن، بیش از ۶۰ هدف از جمله مراکز فرماندهی و انبارهای تسلیحاتی و راداری آن را بمباران کرده است. نیروی دریایی آمریکا اعلام کرده که در این حملات بیش از ۱۰۰ موشک هدایت‌شونده را از هوا و دریا مورد استفاده قرار داده و مدعی شده که هدف از این اقدام ایجاد ثبات در منطقه است.
اظهارات بایدن و سوناک در مورد ائتلاف جنگ
همزمان جو بایدن رییس‌جمهوری آمریکا با اعلام اینکه چنین اقدامی با دستور مستقیم وی و با همراهی کشورهای استرالیا، بحرین، کانادا و هلند انجام شده، گفت که این کار پاسخ مستقیم به حملات بی‌سابقه حوثی‌ها علیه کشتی‌های بین‌المللی در دریای سرخ است که در طول هفته‌های گذشته ۲۷ حمله را علیه کشتی‌ها در دریای سرخ، تنگه باب‌المندب و اقیانوس هند انجام داده است. رییس‌جمهوری آمریکا در بخش دیگری از پیام خود مدعی شده، این حملات پیامی داشته مبنی بر اینکه با هدف قرار دادن نیروهای ما و کشتیرانی بین‌المللی مماشات نمی‌کنیم. علاوه بر این بایدن تاکید کرده، پاسخ بین‌المللی به حملات حوثی‌ها قاطع و یکپارچه بوده و ما به همراه ۱۳ هم‌پیمان خود هشدار داده بودیم که حوثی‌های یمن اگر حملات خود را متوقف نکنند، عواقب آن را خواهند دید.
نخست‌وزیر انگلیس نیز در اظهاراتی گفت که نیروی هوایی ما اهداف نظامی انصارالله یمن را مورد اصابت قرار دادند. وی تاکید کرد: برای دفاع از خود اقدامات محدود، ضروری و متناسب اتخاذ کرد‌ه‌ایم. اقدامات ما در راستای تضعیف قدرت نظامی حوثی‌ها و محافظت از کشتیرانی بین‌المللی است و حوثی‌ها را به توقف حملات و کاهش تنش تشویق می‌کنیم.
ریشی سوناک خاطرنشان کرد: علی‌رغم هشدارهای مکرر از سوی جامعه بین‌المللی حوثی‌ها به حملات خود در دریای سرخ ادامه دادند. حوثی‌ها کشتی‌های جنگی انگلیس و آمریکا را هدف قرار دادند. حملات انصارالله منجر به بستن راه حیاتی تجارت و افزایش قیمت کالاهای اساسی شد. نیروی دریایی انگلیس به عملیات گشت خود در دریای سرخ برای بازدارندگی حوثی‌ها ادامه می‌دهد.
واکنش انصارالله یمن به حملات دیروز
صحبت‌ها از سوی رییس‌جمهوری آمریکا و نخست‌وزیر بریتانیا در حالی بوده که محمدعلی الحوثی، عضو شورای‌عالی سیاسی یمن، روز جمعه اعلام کرد، حملات آمریکا و انگلیس به یمن وحشیانه و تروریستی است و مجددا نشان داد که این دو کشور تجاوز به غزه و یمن را مدیریت می‌کنند. به گفته محمد‌علی الحوثی، حمله آمریکا تجاوزی آشکار است و در زمانی صورت گرفته که جهان به دنبال توقف کشتار در غزه است، لذا این حملات بدون پاسخ نخواهد ماند و پاسخ به حملات از طریق بیانیه‌ای که بعدا منتشر می‌شود، اعلام خواهد شد.
شورای‌عالی سیاسی یمن نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد که تمام منافع آمریکا و انگلیس اهداف مشروعی برای نیروهای مسلح یمن در واکنش به تجاوز این دو کشور هستند و این تجاوز تهدید‌کننده واقعی صلح و امنیت بین‌المللی است و منطقه را در معرض خطرات واقعی قرار می‌دهد. علاوه بر این یحیی سریع سخنگوی نیروهای مسلح یمن هم در بیانیه‌ای درباره حمله دیروز آمریکا و انگلیس به یمن گفت: دشمن آمریکایی و انگلیسی تجاوزی را با ۷۳ حمله به یمن انجام داد. این تجاوز منجر به شهادت ۵ تن و زخمی شدن ۶ تن از نیروهای مسلح یمن شد. ما در هدف قرار دادن تمام طرف‌هایی که از سوی آن تهدید می‌شویم تردید نخواهیم کرد. این تجاوز هرگز ما را از موضع خودمان درباره حمایت از مظلومیت ملت فلسطین باز نخواهد داشت.
در بیانیه ارتش یمن آمده است: دشمن آمریکایی- انگلیسی مسوولیت این تجاوز جنایتکارانه علیه ملت یمن را برعهده دارد. حمله آمریکا و انگلیس بدون پاسخ و مجازات باقی نخواهد ماند. ما در هدف قرار دادن تمام منابع تهدید و تمام اهداف متخاصم در زمین و دریا در راستای دفاع از یمن و حاکمیت آن تردید نخواهیم کرد. ما همچنان به ممانعت از عبور کشتی‌های اسرائیلی یا کشتی‌هایی که در دریای سرخ و بحرالعرب به سمت بنادر اراضی اشغالی می‌روند، ادامه خواهیم داد.
واکنش ایران به حملات آمریکا و بریتانیا
روز گذشته ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه کشورمان نیز ضمن محکوم کردن این حملات تصریح کرد: این حملات نظامی در راستای استمرار حمایت کامل آمریکا و انگلیس در حدود صد روز گذشته از جنایات جنگی رژیم صهیونیستی علیه ملت فلسطین و شهروندان مظلوم و تحت محاصره کاملِ نوار غزه صورت می‌گیرد.
وی با تاکید بر اینکه این حملات خودسرانه نتیجه‌ای جز دامن زدن به ناامنی و بی‌ثباتی در منطقه نخواهد داشت، افزود: در حالی که رژیم صهیونیستی همچنان به حملات و جنایات جنگی خود در نوار غزه و کرانه باختری در فلسطین ادامه می‌دهد، آمریکا و انگلیس درصدد هستند با گسترش چتر حمایتی خود از رژیم صهیونیستی، توجه مردم جهان را از جنایات این رژیم جعلی، جنایتکار و متجاوز علیه مردم فلسطین منحرف کنند. سخنگوی وزارت امور خارجه ایران با ابراز نگرانی نسبت به پیامدهای تکرار این گونه حملات خودسرانه برای صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی، از جامعه جهانی خواست با واکنش‌ها و اقدامات مسوولانه، از گسترش دامنه‌های جنگ، بی‌ثباتی و ناامنی در منطقه جلوگیری کنند.
واکنش روسیه
در حالی که گفته می‌شود حملات آمریکا و بریتانیا در راستای قطعنامه ۲۷۲۲ شورای امنیت سازمان ملل و در راستای حمایت از حقوق کشتیرانی در دریای سرخ صورت گرفته و برخی کارشناسان معتقدند که این موضوع با چراغ سبز روسیه و چین به تصویب رسیده است، روسیه خواستار تشکیل جلسه اضطراری شورای امنیت سازمان ملل درباره این حملات شده و اعلام کرده که به‌ نظر مسکو این امکان وجود دارد که آمریکا و بریتانیا در جریان عملیات خود در خاک یمن، مفاد منشور سازمان ملل را زیرپا گذاشته باشند.
واکنش چین
در حالی که گفته می‌شود برخی از قانون‌گذاران آمریکا، اقدام کاخ سفید در حمله بدون مجوز از کنگره به یمن را مورد انتقاد قرار داده‌اند و روز گذشته نیز شاهد تظاهرات اعتراض‌آمیز مقابل کاخ سفید به این منظور بوده‌ایم، روز گذشته مائو نینگ سخنگوی وزارت امور خارجه چین در واکنش به حملات روز گذشته ضمن ابراز نگرانی از تشدید تنش‌ها در دریای سرخ اعلام کرد که ما از طرف‌های مربوطه می‌خواهیم آرامش را حفظ کنند، خویشتنداری به خرج دهند و جلوی گسترش درگیری را بگیرند.
واکنش عربستان
به گفته برخی از تحلیلگران، تحولات روز جمعه در منطقه از آنجا بسیار حائزاهمیت است که از یکسو پیوند خوردن جنگ غزه به موضوع حمله به یمن می‌تواند نگرانی‌های قبلی درخصوص سرایت جنگ غزه به سایر نقاط منطقه را تشدید و مقدمات بروز یک درگیری فراگیر در خاورمیانه را فراهم کند. از سوی دیگر حملات دیروز آمریکا و بریتانیا به یمن در حالی بوده که هفته گذشته آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا برای چهارمین بار در طول سه ماه گذشته به منطقه سفر کرده بود؛ سفری که هر چند ناظران آن را در راستای تحولات غزه مورد بررسی قرار دادند، اما حالا مشخص شده که احتمالا یکی از محورهای مهم سفر او به خاورمیانه و دیدارش با مقامات منطقه به فراهم کردن مقدمات لازم برای حمله به یمن باز‌ می‌گردد. در چنین شرایطی موضع‌گیری عربستان سعودی نیز در قبال حملات دیروز به یمن بیانگر نکات مهمی است. وزارت خارجه عربستان دیروز در بیانیه‌ای نسبت به تشدید تنش‌ها در منطقه دریای سرخ هشدار داد و اعلام کرد که با نگرانی عملیات‌های نظامی در دریای سرخ و حملات به مکان‌هایی در یمن را دنبال می‌کنیم. سعودی‌ها در ادامه اعلام کرده‌اند بر حفظ امنیت و ثبات در منطقه دریای سرخ تاکید می‌کنیم و خواستار خویشتنداری و پرهیز از افزایش تنش هستیم. این موضع‌گیری میانه از سوی عربستان در شرایطی مطرح می‌شود که این کشور در طول ۸ سال جنگ ویرانگر، یمن را به خاک و خون کشیده و حالا در نوعی آتش‌بس با حوثی‌ها به سر می‌برد. هر چند ممکن است به گفته تحلیلگران، سعودی‌ها به صورت پشت پرده با آمریکا و انگلیس در راستای ضربه زدن به انصارالله همکاری کنند، اما در طول هفته‌های اخیر به صورت علنی نشان داده‌اند که دیگر خواهان درگیری مستقیم با حوثی‌ها در یمن نیستند؛ موضوعی که می‌تواند بیانگر نوعی شیفت در سیاست خارجی تهاجمی عربستان و گذار آن به سیاستی میانه‌رو برای محافظت از امنیت سرمایه‌گذاری داخلی از سوی ریاض و شخص محمد بن سلمان تلقی شود.