12 - 03 - 2020
آمار ظاهری
راضیه احقاقی- انتشار آمار عجیب رشد مصرف بسیاری از محصولات زنجیره فولاد ازجمله مقاطع طویل و تخت فولادی و بهخصوص رشد ۲۱ درصدی مصرف تیرآهن در کشور در ۱۰ ماه ابتدایی سال جاری در حالی که پیش از این تولیدکنندگان این محصولات ادامه رکود حاکم بر بازار در سال جاری را عامل کوچکتر شدن بازار خود برمیشمردند خبرساز شد و این سوال را مطرح کرد که در واقعیت بازار داخلی در این مدت شاهد کاهش و یا افزایش تقاضا بوده است. کارشناسان فعال در حوزه بازار محصولات فولادی میگویند اگرچه در بسیاری از نقاط دنیا، مصرف ظاهری یک محصول از کسر شدن میزان صادرات از مجموع تولید و واردات امکانپذیر است اما در ایران که بسیاری از آمارها شفاف نیست چنین روشی با خطاهای فاحشی روبهرو خواهد شد. بنابراین هر گونه استدلال و اظهارنظری در رابطه با آماری که بدین ترتیب محاسبه میشود نیز قابل اتکا نخواهد بود. این تحلیلگران معتقدند بازار محصولات فولادی در ایران در سال جاری در بهترین شرایط وضعیتی مشابه سال قبل داشته و ممکن است در برخی محصولات رشد بسیار ناچیزی نیز داشته باشد اما در بسیاری از محصولات نیز با کاهش روبهرو شده و نقطه قوت تولیدکنندگان در سال جاری استمرار صادرات بوده است. بنابراین انتظار میرود حداقل انجمنهای تخصصی تولیدکننده آمار که پیش از این نیز نتایج اعلام آمار غیرواقعی و غیرکارشناسی را دیدهاند، پیش از هرگونه تعجیل برای اعلام آمار مثبت خود با نگاهی به بازار و مشورت با چند کارشناس از صحت حدودی اعداد و ارقام خود مطمئن شوند و به صرف مثبت بودن اقدام به انتشار این آمارها نکنند.
رشد غیرمنطقی مصرف
انجمن تولیدکنندگان فولاد کشور آماری از مصرف ظاهری برخی محصولات زنجیره تولید فولاد کشور در ۱۰ ماه ابتدایی سال جاری ارائه کرده که برخلاف انتظار بسیاری از فعالان این حوزه حکایت از رشد قابل توجه در مصرف برخی محصولات همچون تیرآهن دارد. در واقع این آمار که از تجمیع میزان تولید و واردات محصولات فولادی و کسر آن از میزان صادرات صورت گرفته و به آن مصرف ظاهری اطلاق میشود براساس این آمار مصرف ظاهری تیرآهن در ۱۰ ماهه ابتدایی سال جاری با ۲۱ درصد رشد نسبت به سال قبل به رقمی معادل ۷۹۳ هزار تن رسیده است. همچنین میزان مصرف مجموع مقاطع طویل فولادی کشور (تیرآهن، میلگرد، نبشی، ناودانی و سایر مقاطع) در ۱۰ ماهه امسال به رقم شش میلیون و ۱۹۴ هزار تن بوده که در مقایسه با میزان مصرف در دوره مشابه سال قبل که برابر شش میلیون و ۲۱۲ هزار تن بوده، تفاوت چندانی نداشته است.
براساس آمار ارائه شده از سوی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، میزان مصرف ظاهری میلگرد تا پایان دیماه امسال به رقم چهار میلیون و ۹۰۸ هزار تن رسید که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل کاهش سه درصدی داشته است. همچنین میزان مصرف ظاهری نبشی، ناودانی و سایر مقاطع در همین دوران برابر ۴۹۳ هزار تن بوده که این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش دو درصدی را نشان میدهد.
بخش دیگری از گزارش انجمن تولیدکنندگان فولاد کشور به بررسی میزان مصرف ظاهری مقاطع تخت (انواع ورق) در کشور اختصاص دارد که مطابق با این بررسی میزان مصرف ظاهری مجموع مقاطع تخت طویل فولادی هم در ۱۰ ماهه امسال به شش میلیون و ۵۵۷ هزار تن رسیده که نسبت به رقم شش میلیون و ۶۰۳ هزار تن دوره مشابه سال قبل کاهش یک درصدی را نشان میدهد.
برخلاف کاهش کلی مصرف مقاطع تخت اما میزان مصرف ظاهری ورق پوششدار رشد قابل توجهی پیدا کرده، به گونهای که میزان مصرف این محصول در ۱۰ ماهه سال جاری با ۱۹ درصد رشد نسبت به سال قبل به یک میلیون و ۴۶۶ هزار تن رسیده است.
همچنین مصرف ظاهری ورق گرم هم به میزان شش میلیون و ۵۲۳ هزار تن رسید که این رقم نسبت به دوره مشابه سال قبل رشد سه درصدی را تجربه کرده است. میزان مصرف ظاهری در زمینه ورق سرد نیز در این مدت برابر دو میلیون و ۱۸۱ هزار تن تخمین زده شده که نسبت به دوره مشابه سال قبل کاهش شش درصدی را نشان میدهد.
آمارسازی از منابع غیردقیق
اکبر فرضیمولان کارشناس بازار مقاطع فولادی در خصوص صحت آمار رشد و کاهش مصرف برخی محصولات در ۱۰ ماهه سال به «جهانصنعت» گفت: با وجودی که آمار اعلام شده از سوی انجمن تولیدکنندگان فولاد حاکی از افزایش مصرف ظاهری در بخش قابل توجهی از محصولات فولادی دارد اما واقعیت آن است که ادامه شرایط رکود اقتصادی در سال جاری باعث کوچکتر شدن بازار بسیاری از محصولات فولادی شده و حتی در مواردی که بازار با کاهش روبهرو نبود نیز میزان تقاضای داخلی ثابت بوده و یا رشد بسیار اندکی داشته و اعلام رشد حدود ۲۰ درصدی در یک نوع محصول خاص بسیار دور از ذهن است.
وی ادامه داد: در گذشته نیز انجمن با محاسبات اینچنینی آمار نادرستی را درخصوص برخی محصولات ارائه کرده بود که ارائه این آمار نادرست تبعاتی نیز در پی داشت و انتظار میرود انجمنهای تخصصی از ارائه چنین آمار و ارقامی تنها براساس احتمال که تفاوت قابل توجهی با بازار واقعی دارد بپرهیزند.
فرضی مولان درخصوص دلایل تفاوت آمار ارائه شده و شواهد حاکم بر بازار داخلی گفت: از سویی آمار گمرکهای کشور دقیق و قابل اتکا نیست و از سوی دیگر برخی واحدهای تولیدی به دلایل مختلف آمار غلطی از میزان تولید خود ارائه میکنند. در بخش تولید و گمرک راههای دررو بسیاری وجود دارد که آمار درست و دقیقی ثبت نشود، بنابراین در شرایطی که آمار پایه دقیقی وجود ندارد، چنین نحوه محاسباتی برای تخمین مصرف یک محصول در کشور و در ادامه نتیجهگیری براساس آن نادرست خواهد بود.
وی افزود: در بخشی از این گزارش به رشد ۲۰ درصدی مصرف تیرآهن در کشور اشاره شده که این آمار تفاوت قابل توجهی با وضعیت بازار این محصول در کشور در مدت بیان شده دارد. از سویی رکود بر بازار ساختوساز در کشور همچنان ادامه دارد که همین امر به کاهش مصرف مقاطع فولادی منجر میشود و از سوی دیگر قوانین جدید ساختوساز بهگونهای است که از میزان مصرف تیرآهن در این بخش کاسته است. در واقع این قوانین باعث شده اغلب ساختمانهای کشور از سازههای بتنی و بخشی نیز اسکلت فلزی باشند که در هر دو بخش نیز میزان مصرف تیرآهن کاهش پیدا کرده و بهجای آن مصرف سیمان، ورق فولادی و درنهایت میلگرد افزایش دارد.
فرضی ادامه داد: شرایط اقتصادی کشور در سالهای اخیر بهنحوی بوده که میزان پروژههای توسعهای نیز کاهش پیدا کردهاند و نمیتوان این رشد مصرف را به این امر نیز ارتباط دارد. البته حتی در پروژههای توسعهای همچون ساخت سد و پل نیز به رشد مصرف سیمان و میلگرد منجر میشود و حتی نمیتوان این رشد ۲۰ درصدی اعلام شده در بخش تیرآهن را به این بخش ارتباط داد.
این کارشناس بازار مقاطع فولادی افزود: برخلاف بازار نامناسب داخلی، در سال جاری بازار مقاطع فولادی در کشورهایی همچون عراق و سوریه داغ بود و همین امر نیز فرصت مغتنمی را برای جبران کاهش بازار داخل با بازار صادرات برای بسیاری از محصولات ایجاد کرد. هرچند در این کشورها نیز اغلب خواستار محصولات خاص با ابعاد و شرایط خاص بودند که همین امر باعث شد تمام تولیدکنندگان کشور امکان بهرهبرداری از بازار را نداشته باشند.
صادرات عامل رشد تقاضا
امیرحسین کاوه دبیر سندیکای لوله و پروفیل در خصوص چونگی رشد آمار ۱۹ درصدی مصرف ظاهری ورق در کشور در ۱۰ ماه ابتدایی سال جاری در حالی که بازار در این مدت رکود را تجربه کرد به «جهانصنعت» گفت: از آنجایی که ایران کشوری با رشد مثبت جمعیت بهشمار میرود طبیعی است که هر سال میزان تقاضا برای محصولات آهن و فولادی افزایش داشته باشد. هرچند که این رشد تقاضا در سالهای اخیر متاثر از شرایط اقتصادی محدود شده اما در برخی محصولات بازار اندکی رشد داشته است.
وی افزود: البته نحوه مصرف در بخش انتهایی زنجیره فولاد کمی پیچیده بوده و نمیتوان به سادگی و با چند جمع ساده درخصوص کوچک یا بزرگ شدن بازار داخل در نوع خاصی از محصول اظهارنظر کرد. بهعنوان مثال برخی واحدهای تولیدی نورد اقدام به خرید ورق گرم در کشور میکنند و سپس این ورق را تبدیل به ورق سرد کرده و صادر میکنند. چنین امری باعث میشود بهنظر برسد میزان مصرف ورق گرم در کشور افزایش داشته است در حالی که این افزایش مصرف به علت بازار مناسب صادراتی برای ورق سرد ایجاد شده است.دبیر سندیکای لوله و پروفیل گفت: مهمترین تغییر در بازار محصولات فولادی کشور در سال جاری رشد دو برابری صادرات بخش لوله و پروفیل بود که همین امر نیز تاثیر مثبتی در رشد مصرف ورق در کشور داشت. البته توجه کنید اگرچه میزان صادرات این بخش در سال جاری نسبت به سالهای قبل افزایش داشته اما همچنان میزان تولید این بخش تفاوت قابل توجهی با ظرفیت ایجاد شده دارد و همچنان محدودیت بازار و عدمتامین مواد اولیه به خوابیدن بخش قابل توجهی از بازار دامن میزند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد