21 - 10 - 2021
گلوگاه ارزی رشد بورس
تخصیص ارز ارزان به واحدهای تولیدی و تجاری طی سالهای گذشته نتوانسته اهداف تعیین شده را محقق کند و به منبعی برای رانت و فساد تبدیل شده است. بر همین اساس چند ماهی است که زمزمههای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به گوش میرسد. این خبرها همچنین با استقبال فعالان بازار سرمایه مواجه شده است؛ کارشناسان بورس معتقدند که حذف این نوع ارز، علاوه بر جلوگیری از توزیع رانت باعث افزایش شفافیت در عملکرد و رشد سودآوری شرکتها و در نتیجه بهبود معاملات بورس خواهد شد.
با ورود بازار ارز به مدار صعودی شدید، تصمیمات زیادی که در راستای کنترل نرخ ارز و توقف نوسان ایجاد شده، در دولت گذشته اتخاذ شد. از جمله تصمیمات برای ایجاد ثبات قیمتها در بخش کالاهای اساسی و جلوگیری از افزایش بیرویه قیمتها و اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی به کالاهای اساسی در فروردین ۱۳۹۷ بود. این اقدام از نخستین روزهای اجرا با اعتراضاتی گسترده از سوی کارشناسان همراه شد. آنها معتقد بودند که این طرح به ایجاد رانت و دلالی در کشور و ایجاد تبعیض منجر خواهد شد. البته گذشت زمان، این ادعای کارشناسان را تایید کرد. نگاهی به سرنوشت ارز ۴۲۰۰ تومانی هم نشان میدهد که با مشخص شدن ناکارآمدی این نوع ارز، به تدریج ارز ۴۲۰۰ تومانی در کالاهای مختلف حذف شده، به طوری که اکنون به برخی اقلام اساسی خاص و دارو محدود شده است. مهدی طغیانی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، اعلام کرده است که در سال ۱۴۰۱ موردی تحت عنوان ارز ۴۲۰۰ تومانی نخواهیم داشت. محمدرضا پورابراهیمی رییس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز با بیان اینکه دولت با مجلس برای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی همنظر است، اعلام کرده که نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی نتیجه ای به جز رانت و فساد به دنبال نداشته است.
اثر مثبت حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی بر بازار سرمایه
حسین عبدی کارشناس بازار سرمایه با اشاره به حذف احتمالی ارز ۴۲۰۰ تومانی و نیز تاثیر آن بر اقتصاد کشور اظهار کرد: حذف این ارز از جمله اتفاقات مثبتی است که همیشه صحبتهای زیادی از مزایای آن مطرح شده است. این اقدام از مهمترین اتفاقاتی است که با اجرایی شدن آن میتوانیم شاهد اثرات مثبت آن در اقتصاد کشور باشیم. وی با بیان اینکه اکثر کارشناسان حاضر در بازار سرمایه نسبت به این موضوع آگاه هستند که با حذف ارز ۴٢٠٠ تومانی میتوان شاهد اثر مثبت آن در بازار سرمایه و اکثر صنایع حاضر در این بازار بود، گفت: حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی نباید سبب ایجاد شوک در بازار شود و باید به طور حتم برای جلوگیری از ایجاد برخی از نوسانات در بازار سهام، این اقدام با تمهیداتی خاص به مرحله اجرا برسد. عبدی اظهار داشت: با در نظر گرفتن تمهیدات، تصمیمات و نیز برنامهریزیهای صورت گرفته، حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی میتواند به عنوان اتفاقی درست و منطقی در نظر گرفته شود که به مراتب شاهد تاثیر مثبت آن در اقتصاد کشور خواهیم بود. این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی ممکن است در کوتاهمدت تورمزا باشد و تا حدودی سبب افزایش نرخ ارز در بازار شود، اما مدیریت درست دولت سیزدهم میتواند از تورم و برخی از اتفاقات پیشبینی نشده جلوگیری کند.
دو بعد مهم حذف ارز ترجیحی
عبدی با تاکید بر اینکه حذف ارز ۴٢٠٠ تومانی از دو منظر میتواند کمککننده به معاملات بازار سرمایه باشد، افزود: در ابتدا این اتفاق زمینه ایجاد شفافیت معاملات و صورت مالی شرکتها را فراهم میکند، همچنین در این میان حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی با حاشیه سود بیشتری برای بسیاری از شرکتهای تولیدی بازار سرمایه همراه خواهد شد، زیرا نرخ کالاهایی که تاکنون عرضه شده به دلیل دریافت ارز ۴٢٠٠ تومانی به صورت دستوری تعیین شده است. به گفته عبدی، با حذف این ارز و نیز واقعی شدن نرخها، نرخ فروش شرکتها هم بر مبنای نرخ تقاضای بازار خواهد بود. وی در گفتوگو با ایرنا تاکید کرد: این اتفاق به مراتب باعث افزایش شفافیت معاملات، کاهش رانت و فساد در شرکتها میشود؛ بنابراین به طور کلی این اقدام به نفع بازار سرمایه است و به مرور شاهد اثر مثبت آن در این بازار خواهیم بود. این کارشناس بازار سرمایه افزود: نهایی شدن تلاش دولت برای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی مثبت ارزیابی میشود زیرا این اقدام به دلیل حذف رانت و از بین بردن هر گونه منشا و دریچه فساد، سبب کمک به اقتصاد، بازار سرمایه و پویایی بازار پول کشور خواهد شد. وی با تاکید بر اینکه به طور کلی حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی اقدامی مثبت به شمار میرود که دولت به دنبال اجرای هر چه سریعتر آن است، گفت: از بین بردن زمینههای لازم برای ایجاد رانت به عنوان اتفاقی مثبت برای شفافیت، رشد اقتصادی و کمک به خانوارها خواهد بود.
آثار کوتاهمدت و بلندمدت
عبدی ماهیت بازار سرمایه را به دو بخش کوتاهمدت و بلندمدت تقسیم کرد و گفت: در کوتاهمدت نرخ ارز به دلیل اجرای حذف ارز ۴٢٠٠ تومانی با افزایش همراه میشود که به مراتب این اتفاق منجر به رشد صنایع بزرگ و نیز صادراتمحور در بازار سهام میشود. وی ادامه داد: در بلندمدت به دلیل افزایش شفافیت در معاملات و ایجاد عرضه و تقاضای واقعی در بازار، کلیت بازار سرمایه از این اتفاق، منتفع خواهد شد.
صنایع تاثیرپذیر
این کارشناس بازار سرمایه به صنایع تاثیرپذیر از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی اشاره کرد و گفت: صنایع فلزات اساسی، دارویی و صنعت غذایی از جمله صنایعی هستند که در ردیف نخست تاثیرپذیری از این اتفاق قرار میگیرند.
وی با بیان اینکه این صنایع تاکنون به دلیل وجود ارز ۴٢٠٠ تومانی نتوانستند محصولات خود را با قیمت واقعی به فروش برسانند، اظهار داشت: نحوه اجرایی شدن حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به دلیل روند تاثیرگذاری آن بر روند معاملات بازار سرمایه، بسیار مهم تلقی میشود.
عبدی با اشاره به اینکه در بعد اقتصاد کلان چنین مسالهای مطرح شده که بخشی از این مبالغ به خانوارهایی که جزو دهکهای پایین جامعه هستند تعلق بگیرد، گفت: باید دید دولت در خصوص مساله تورم چه اقدامی را در نظر دارد، اگر دولت نرخ ارز را کنترل کند و شیب ملایمی را به سمت واقعی شدن نرخ ارز بدهد، این اقدام اتفاقی مطلوب برای کل اقتصاد کشور خواهد بود.
لزوم بررسی دقیق اثر هزینهای و درآمدی
علی اسلامیبیدگلی دیگر کارشناس بازار سرمایه نیز با اشاره به حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی از صنایع بورسی اظهار کرد: به این موضوع مدتهاست که درباره تمامی شرکتهای بورس مطرح شده و میتواند بر سود و زیان آتی شرکتها موثر باشد. هرچند که در برخی از شرکتهای پذیرفته شده در بورس باید میزان این اثربخشی تخمین زده شود. وی ادامه داد: برای نمونه، برخی از کالاهای صنایعی همچون صنایع دارویی، پتروشیمی و غذایی، از ارز ۴۲۰۰ تومانی استفاده میکردند و در برخی از موارد دیگر، قیمتها به سایر ارزهای رسمی مانند ارز سامانه نیما یا ارز بازار آزاد نزدیک بود. حال که موضوع حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در تمامی صنایع و شرکتهای بورسی مطرح است، باید میزان اثربخشی آنها هم در بُعد افزایش هزینهها و هم در بُعد افزایش درآمدهای شرکتها محاسبه شود. این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه احتمالا حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی بر شرکتهای بورسی اثر مثبتی میگذارد، خاطرنشان کرد: به نظر میرسد حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، به شفافیت بیشتر شرکتها و پیشبینیپذیری بالاتر آنها منجر میشود و تصور فعالان بازار این است که با این اتفاق، اثر مثبتی در بازار سرمایه ایجاد میشود. وی با اشاره به صحبتهای مسوولان پیرامون این موضوع که در سال ۱۴۰۱، مبنای ارز ۴۲۰۰ تومانی برداشته میشود و سایر مبناهای ارز جایگزین آن خواهد شد، تصریح کرد: این موضوع به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در بسیاری از صنایع تاثیرگذار است. بنابراین، لازم است بررسیهای کارشناسی انجام شود و میزان اثربخشی مثبت یا منفی بر روند سودآوری و افزایش هزینههای بنگاهها به درستی محاسبه شود. این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: بیشترین اثربخشی حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی بر صنایع دارویی، غذایی و حوزه کشت و صنعت خواهد بود. محاسبه اینکه حذف این ارز به صورت واقعی منجر به افزایش درآمدها و افزایش انتظارات سودآوری بنگاهها یا افزایش هزینههای آنها میشود، کمی مشکل است، اما لازم است به این نکته نیز اشاره شود که این ارز بر بسیاری از محصولات برخی از شرکتها به مرور حذف شده و در برخی از محصولات باقی مانده است. اسلامیبیدگلی در ادامه گفتوگوی خود اذعان کرد: لازم است در موضوع حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در نظر گرفته شود که چه درصدی از مواد اولیه شرکتها تحت تاثیر این موضوع هستند و با حذف این موضوع، چه اتفاقی برای محدودیتهای ناشی از قیمتگذاری کالاهای قابل فروش این شرکتها رخ خواهد داد. همچنین، آیا با حذف اینها و افزایش احتمالی قیمت برخی از کالاهایی که مشمول این موضوع بودهاند، آیا قدرت خرید مردم به همان میزان گذشته خواهد بود؟ وی در گفتوگو با سنا ادامه داد: در حقیقت، بررسی این موضوع ضروری است که آیا حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در میزان فروش شرکتها از لحاظ مقداری تاثیر قابلتوجهی خواهد گذاشت یا نه. به بیانی دیگر، توجه به افزایش شدید قیمتها در چند سال گذشته در کالاهای مصرفی کم دوام و پردوام و همچنین کاهش قدرت خرید مردم بررسی این موضوع که آیا اساسا شرکتها میتوانند افزایش قیمت کالاها را در پی افزایش بهای تمامشده به مصرفکننده نهایی منتقل کنند، ضروری میکند. این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه ارز ۴۲۰۰ بر دو گروه از صنایع بورسی تاثیر میگذارد، تاکید کرد: صنایعی که در تامین مواد اولیهشان از ارز ۴۲۰۰ تومانی منتفع میشوند و صنایعی که در فروش خود از آن متضرر میشوند، دو دسته از صنایعی هستند که متاثر از این موضوع هستند. بنابراین، لازم است اثر هزینهای و اثر درآمدی این شرکتها مطالعه و روشن شود که چه میزانی از آن را میشود به مصرفکننده نهایی با توجه به قدرت خرید آنها، تحمیل کرد.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد