گلاب‌گیری سنتی در انتظار تایید یونسکو

«جهان‌صنعت»- معاون میراث فرهنگی کشور از ارسال پرونده میراث ناملموس «تولید سنتی گلاب و سنت‌های اجتماعی و فرهنگی وابسته به آن» به یونسکو برای ثبت در فهرست میراث جهانی ناملموس خبر داد.
علی دارابی درباره این پرونده گفت: سنت گلاب‌گیری در ایران با نام پیامبر گرامی اسلام، حضرت محمد (ص) مزین شده است و گل‌های محمدی همه‌ساله در اردیبهشت ماه چیده و بر اساس و به شیوه سنتی، گلاب‌گیری می‌شوند. «گلاب‌گیری سنتی» در بسیاری از استان‌های کشور به عنوان یک میراث ناملموس فرهنگی، زنده و جاری است و سنت‌های اجتماعی و فرهنگی ارزشمندی وابسته به این عنصر است.
دارابی اضافه کرد: علاوه بر پرونده گلاب‌گیری سنتی، ایران دو پرونده «جشن مهرگان» و «هنر ساختن و نواختن ساز رباب» را نیز به صورت چندملیتی در سال جاری برای یونسکو ارسال کرده است. پرونده «جشن مهرگان» به صورت مشترک با کشور تاجیکستان و پرونده «هنر ساختن و نواختن رباب» به صورت مشترک با کشورهای تاجیکستان، ازبکستان و افغانستان پس از انجام اصلاحات و تکمیل مدارکی که مورد نظر برای ثبت بوده، دوباره برای یونسکو ارسال شده است.
دو پرونده «هنر ساختن و نواختن رباب» و «جشن مهرگان» پیش‌تر در اجلاس یونسکو ۲۰۲۲ مطرح شده بودند که ناکام ماندند و ریفر (برگشت و قابل طرح در اجلاس بعدی) شدند.
آتوسا مومنی سرپرست مرکز مطالعات منطقه‌ای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در آسیای‌غربی زیر نظر یونسکو دلیل ریفر شدن این دو پرونده را این‌گونه توضیح داده بود: «درباره ریفر شدن پرونده «رُباب» این اتفاق افتاد که اطلاعات کشورهای مشارکت کرده (تاجیکستان و ازبکستان) کافی و به اندازه اطلاعات ارائه شده از سوی ایران نبود. از طرفی، ما اجازه نداریم از سوی آن کشورها اطلاعات ناکافی در بخش آنها را بنویسیم و اگر این کار را انجام دهیم آن کشورها می‌توانند اعتراض کنند. حتی اگر نقطه یا ویرگولی را در بخش مربوط به محتوای کشور دیگر تغییر دهیم می‌توانند علیه ما شکایت کنند، این محدودیت‌ها در قوانین یونسکو وجود دارد.»
او درباره برگشت دادن پرونده «مهرگان» گفته بود: «بار اولی که ثبت نشد، ماجرا از این قرار بود که پرونده ارائه نشد تا کشورهای دیگر هم فرصت پیوستن به آن را داشته باشند و سهمیه آن باطل نشود. درباره ریفر شدن این پرونده در اجلاس ۲۰۲۲ همچون اطلاعات بخش تاجیکستان ناقص بود، چنین اتفاقی رخ داد. ایران درباره مناطقی که مهرگان در آن برگزار می‌شود، اطلاعات کافی را ارائه داده است.»
وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اکنون اعلام کرده که نقص‌های دو پرونده «هنر ساختن و نواختن رباب» و «مهرگان» رفع و به یونسکو ارسال شده است تا برای ثبت در اجلاس سال ۲۰۲۴ (۱۴۰۳ هجری شمسی) یونسکو مورد ارزیابی قرار گیرند.
معاون میراث فرهنگی کشور گفت: سه پروندۀ «جشن مهرگان» و «هنر ساختن و نواختن ساز رباب» و «گلاب‌گیری سنتی» برای آذرماه ۱۴۰۳در دستور کار کمیته میراث فرهنگی ناملموس یونسکو قرار خواهد گرفت و ایران برای آذرماه امسال (۱۴۰۲)، چهار پرونده میراث ناملموس «زیارت رضوی»، «سنت افطاری»، «هنر تذهیب» و «جشن سده» را در دستور کار کمیته میراث فرهنگی ناملموس یونسکو دارد.