گره کور تجارت 2 میلیاردی

گروه بازرگانی- مدت‌هاست تاشکند و تهران به دنبال رسیدن به تجارت دو‌میلیارد دلاری هستند، اما با وجود موانع تعرفه‌ای، مالی و حمل‌و‌نقل این هدف محقق نشده است. به گفته صاحبنظران نیز تا زمانی که این موانع حل نشود نمی‌توان امیدوار به دستیابی به این هدف بود.
از مجموع هدف دو‌میلیارد دلاری در سال‌جاری، هدف ایران و ازبکستان برای توسعه تجارت، افزایش حدود 500‌میلیون دلار است تا تجارت دو طرف به رقم یک‌میلیارد‌ دلار برسد؛ رقمی که صمد حسن‌زاده ،رییس اتاق بازرگانی ایران به دستیابی به آن امیدوار است اما هم‌اکنون در بخش همکاری‌های تجاری، موضوع موانع تعرفه‌ای به عنوان زیرساختی مهم پابرجاست. تعرفه‌ها و عوارض واردات کالاهای ایرانی به ازبکستان در مقایسه با برخی کشورهای دیگر با سد تعرفه‌های بالاتری روبه‌رو است. برهمین اساس حسن‌زاده معتقد است دو کشوری که اقدام اساسی در بخش تعرفه‌ها به صورت متقابل صورت ندهند، قادر نخواهند بود از مزیت‌های بازار یکدیگر بهره کافی ببرند و این مبنای مهمی برای همکاری است.
موضوع دیگری که باید مورد توجه دو کشور قرار بگیرد تسهیل در حوزه حمل‌و‌نقل است. با تسهیل حمل‌و‌نقل هزینه تمام شده تبادل کالا میان دو کشور کاهش پیدا می‌کند. برهمین اساس همکاری‌های ترانزیتی میان ایران و ازبکستان و بهره‌گیری فعالان اقتصادی از امکانات و مزایای مناطق آزاد تجاری، بنادر و حمل‌ونقل جاده‌ای و ریلی دو کشور همواره از موضوعات مهم همکاری فی‌مابین بود. به همین دلیل رییس اتاق ایران بارها در مذاکراتش با طرف ازبک از فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران ازبکستانی دعوت کرده که در پروژه کریدور بین‌المللی شمال – جنوب و پروژه ساحل مکران جاسک سرمایه‌گذاری کنند.
درضمن سرمایه‌گذاری مشترک بخش‌های خصوصی ایران و ازبکستان در هر دو کشور یکی از مباحث مهمی است که برای ایجاد روابط پایدار و بلندمدت اقتصادی، مورد توجه است. حسن‌زاده گفت: از صنعتکاران دو کشور دعوت می‌کنم با تشکیل کمیته صنعتی، ضمن بررسی امکانات و توانمندی‌های صنعتی دو کشور نسبت به سرمایه‌گذاری مشترک در پروژه‌ها و صنایع دارای مزیت نسبی در ایران و ازبکستان اقدام کنند.
موضوع مهم دیگر در حوزه تبادلات مالی و ایجاد محدودیت‌هایی است که از سال گذشته در برخی زمینه‌ها شامل حال کالاهایی شده که اساسا خارج از حوزه تحریم‌های اقتصادی هستند و نیاز است با مساعدت دولت ازبکستان این مشکل مرتفع شود؛ موضوعی که نشست اخیر رییس اتاق بازرگانی ایران در همایش تجاری ازبکستان و ایران که در تاشکند مطرح شد.
فرصت‌های توسعه مبادلات دو کشور
رییس اتاق ایران در دیدار با شهردار تاشکند با اشاره به توانمندی‌های ایران و ظرفیت‌های ازبکستان، شرایط را برای توسعه مبادلات و روابط اقتصادی دوجانبه مناسب عنوان کرد. در این دیدار، دو طرف تجارت ایران و ازبکستان را در مقایسه با ظرفیت‌های موجود، بسیار کم عنوان کردند.
حسن‌زاده با تاکید بر لزوم تقویت مناسبات اقتصادی ایران و ازبکستان گفت: ما در ایران تجربه فعالیت مناطق آزاد و ویژه اقتصادی را داریم که می‌تواند مسیر آسانی برای حضور سرمایه‌گذاران خارجی به‌ویژه از ازبکستان باشد. او ادامه داد: ظرفیت‌های خوب ایران در حوزه خدمات فنی مهندسی، پتروشیمی و احداث نیروگاه‌، جاده و پل و ساختمان فرصت خوبی برای همکاری اقتصاد با ازبکستان است.
او با بیان اینکه روابط اقتصادی با ازبکستان مناسب نیست، گفت: ما در حوزه صنایع غذایی سالانه دو‌میلیارد‌ دلار صادرات داریم و در حوزه تجهیزات کشاورزی به‌ویژه تراکتور نیز ظرفیت‌های خوبی برای تامین نیاز بخش‌های دیگر کشور داریم.
رییس اتاق ایران با اشاره به نیاز ازبکستان به همکاری در حوزه خدمات فنی و مهندسی، اظهار کرد: شرکت‌های باکیفیت ایرانی در قالب احداث نیروگاه و جاده‌سازی در کشور سریلانکا و تاجیکستان چهار‌میلیارد‌ دلار خدمات فنی مهندسی صادر کرده‌اند و علاوه بر این توانمندی‌های خوبی در حوزه زیرساخت‌های شهری و مدیریت پسماند داریم و در این مورد، برقراری ارتباط بیشتر میان شهرداری‌های تهران و تاشکند می‌تواند راهگشا باشد.حسن‌زاده همچنین همکاری در حوزه مرمت و بازسازی آثار تاریخی و باستانی را فرصت خوبی برای توسعه همکاری‌ها عنوان کرد و گفت: ایران در همه این حوزه‌ها آماده همکاری با کشور ازبکستان و شهرداری تاشکند است.
او ضمن دعوت از شهردار تاشکند برای سفر به ایران و بازدید از نمایشگاه‌های اقتصادی و توانمندی‌های فنی، مهندسی و شهرسازی گفت: ظرفیت و پتانسیل خوبی برای همکاری ایران و ازبکستان وجود دارد. به‌عنوان نمونه در حوزه صنایع نساجی ظرفیت‌های خوبی داریم و با توجه به امکاناتی که برای تولید نخ و پنبه در ازبکستان وجود دارد، می‌توان در این زمینه همکاری‌ها را تقویت کرد. او از مسوولان ازبکستانی خواست که اطلاعات پروژه‌های بزرگ ازبکستان را در اختیار اتاق ایران قرار دهند تا در مقابل شرکت‌های برتر و توانمند ایرانی به ازبکستان معرفی شده و زمینه اتصال شرکت‌های دو کشور فراهم شود.
ضرورت تقویت مبادلات با ایران
شوکت اومور زاکایوف، شهردار تاشکند نیز در این دیدار ضمن تقدیر از رییس اتاق ایران و هیات همراه برای سفر به ازبکستان گفت: زمینه برای همکاری ایران و ازبکستان در تاشکند فراهم شده و راه برای توسعه ‌روابط باز است.او ادامه داد: همایش تجاری ایران و ازبکستان در تاشکند و خوارزم، امکانات جدیدی برای بررسی و تعیین راهکارهای توسعه روابط دو کشور فراهم می‌کند و ازآنجایی‌که رییس‌جمهور ازبکستان دستورالعمل جدیدی برای تجارت خارجی ابلاغ کرده است، می‌توان گام‌های جدیدی برای همکاری با تجار ایرانی برداشت.
شهردار تاشکند اظهار کرد: امروز دستاوردهای بزرگی در زمینه‌های مختلف به وجود آمده و ازبکستان نیز این اعتقاد را دارد که امکانات خوبی برای همکاری با سرمایه‌گذاران و تجار خارجی وجود دارد که هنوز از آنها استفاده نشده است.
زاکایوف با بیان اینکه ازبکستان صنعتی‌ترین کشور در منطقه آسیای میانه است و بیشترین گرایش صنعتی شدن در ازبکستان صورت گرفته است، گفت: شرایط برای فعالیت‌های اقتصادی تجار در ازبکستان فراهم است و ازبکستان می‌تواند دروازه ورود کشورها ازجمله ایران در منطقه باشد. شهردار تاشکند با اشاره به اینکه تجارت ایران و تاشکند ازبکستان در 8ماه گذشته فقط 100‌میلیون دلار بوده است، افزود: این رقم ناچیزی است. میزان تولید ناخالص داخلی ازبکستان ۱۰۰‌میلیارد‌ دلار است و با توجه به توانمندی‌های خوبی که در ایران وجود دارد، باید مبادلات دوجانبه افزایش پیدا کند.
زیرساخت‌های توسعه تجارت با ایران فراهم شود
در ادامه این همایش، دوران وهاب‌اف، رییس اتاق بازرگانی تاشکند گفت: روابط ایران و ازبکستان شکل دیگری به خود گرفته است . از سال گذشته حجم تجارت دو کشور ۲۹‌درصد افزایش یافته است.
او با اشاره به اینکه از ژانویه تا آگوست ۲۰۱۴ حدود ۳۱۴‌میلیون دلار تجارت بین دو کشور صورت گرفته است، افزود: در این مبادلات، حجم صادرات ازبکستان ۳۵۰‌میلیون دلار و حجم واردات از ایران ۲۸۰‌میلیون دلار بوده است.
وهاب‌اف اظهار کرد: در برخی زمینه‌ها از جمله در مورد دستگاه مکانیکی، چوب و محصولات شیمیایی شاهد افزایش تجارت بوده‌ایم. همچنین در حوزه مصالح ساختمانی افزایش تجارت قابل توجه بوده است. رییس اتاق تاشکند ادامه داد: ما انتظار داریم با همکاری اتاق ایران در زمینه تشکیل کمیته بازرگانی و جذب موسسات تجاری همکاری کنیم و در این زمینه پیشنهادات همکاری دو کشور مبادله شود.
او همچنین مناطق آزاد تجاری را فرصت‌های مهمی برای سرمایه‌گذاری مشترک عنوان کرد. رییس اتاق تاشکند با بیان اینکه اجناس ایران ۲۰ تا ۴۰‌درصد ارزان‌تر از کشورهای دیگر است، گفت: ما ظرفیت‌های خوبی برای توسعه روابط اقتصادی با ایران داریم و لازم است زیرساخت‌های لازم برای توسعه این همکاری‌ها به وجود آید.
ظرفیت‌های پروژه‌های زیرساختی، انرژی و گردشگری
در عین حال، رییس اتاق ایران در همایش تجاری ازبکستان و ایران که در منطقه خوارزم – خیوه برگزار شد، با اشاره به اشتراکات فرهنگی و تاریخی دو کشور به تشریح فرصت‌های همکاری و سرمایه‌گذاری مشترک پرداخت. اعضای هیات تجاری ایران که به سرپرستی صمد حسن‌زاده، رییس اتاق ایران به ازبکستان اعزام شده است، در ادامه حضور در این کشور از تاشکند به منطقه خوارزم – خیوه سفر و ضمن شرکت در همایش تجاری ازبکستان و ایران با فعالان اقتصادی این منطقه دیدار و گفت‌وگو کردند.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در همایش تجاری ازبکستان و ایران در منطقه خوارزم – خیوه، همکاری شرکت‌های دو کشور در پروژه‌های زیرساختی، انرژی و گردشگری را امکان‌پذیر دانست.
به گفته حسن‌زاده، در زمینه سرمایه‌گذاری، شرکت‌های دو کشور می‌توانند با همکاری یکدیگر در پروژه‌های زیرساختی، صنعتی و گردشگری مشارکت کنند. ما می‌توانیم در زمینه‌های انرژی، حمل‌و‌نقل، کشاورزی و گردشگری سرمایه‌گذاری‌های مشترک انجام دهیم.همچنین در زمینه توسعه صنایع، علم و فناوری، ایران می‌تواند تجارب و دانش فنی خود را در اختیار استان خوارزم قرار دهد. ما می‌توانیم در زمینه‌های مختلف صنعتی از جمله نساجی، مواد غذایی و صنایع تبدیلی، همکاری داشته باشیم. در حوزه گردشگری نیز، ایران و خوارزم می‌توانند از جاذبه‌های گردشگری یکدیگر بهره‌مند شوند. ما می‌توانیم تورهای مشترک برگزار و گردشگران را با فرهنگ و تاریخ غنی دو کشور آشنا کنیم.اطمینان دارم با همکاری و مشارکت نزدیک، می‌توانیم روابط اقتصادی و فرهنگی بین ایران و استان خوارزم و به طور کلی دو کشور را به سطح بالاتری ارتقا دهیم. این همکاری‌ها نه‌تنها به نفع دو کشور، بلکه به نفع کل منطقه خواهد بود.