گامی به‌سوی عدالت در موسیقی؟

گروه فرهنگ و هنر- در سال‌های اخیر، یکی از چالش‌های مهم در حوزه موسیقی بانوان، محدودیت‌های زمانی و اختصاص سانس‌های نامناسب برای اجرای کنسرت‌های ویژه آنان بوده است. بسیاری از هنرمندان این حوزه معتقدند که نبود زمان‌بندی مطلوب، تاثیر منفی بر کیفیت اجراها و میزان استقبال مخاطبان دارد. این در حالی است که موسیقی بانوان، با وجود ظرفیت‌های فراوان و استقبال گسترده، همچنان با چالش‌های متعددی مواجه است که یکی از مهم‌ترین آنها، عدم دسترسی به ساعات مناسب برای اجراهای زنده است. با این حال، روند تغییرات اخیر نشان می‌دهد که در سال آینده، برنامه‌ریزی‌های جدیدی در این زمینه انجام خواهد شد و سانس‌های بهتری برای کنسرت‌های بانوان در نظر گرفته می‌شود. این اقدام می‌تواند به توسعه موسیقی بانوان، افزایش مخاطبان و ایجاد فرصت‌های برابرتر در عرصه موسیقی کمک کند. علاو‌ه‌بر این، اختصاص سانس‌های مناسب‌تر به اجراهای بانوان، امکان برنامه‌ریزی حرفه‌ای‌تر و ارتقای سطح کیفی کنسرت‌ها را فراهم می‌کند. اگر این روند به‌درستی اجرا شود، می‌توان انتظار داشت که موسیقی بانوان در مسیر رشد و شکوفایی بیشتری قرار گیرد و سهم بیشتری در صحنه موسیقی کشور ایفا کند.
تلاش می‌کنیم سانس‌های بهتری را به کنسرت‌های بانوان اختصاص دهیم
بر همین اساس نادره رضایی (معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) با حضور در یک کنسرت بانوان در جریان چهلمین جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر درباره برنامه معاونت هنری برای حمایت از کنسرت‌های بانوان به جهت رونق بخشیدن به آنها گفت: کنسرت‌های بانوان با محدودیت و سختی‌های بیشتری برای برگزار شدن روبه‌رو است که در چهلمین دوره از جشنواره موسیقی فجر، تلاش کردیم شرایط را برای آنها تسهیل کنیم. همین امر موجب شد نسبت‌به دوره گذشته جشنواره موسیقی فجر که تنها پنج کنسرت بانوان در ساعت۱۴ داشتیم، امسال ۱۲‌گروه و ۱۳اجرا را در دو سانس۱۶ و ۱۹ داشته باشیم. این در حالی بود که در دوره چهلم، فرهنگسرای نیاوران به کنسرت‌های بانوان اختصاص داده شد.
او ادامه داد: قبل از شروع جشنواره موسیقی فجر، نشستی را با فعالان حوزه موسیقی بانوان و خانم دکتر بهروز آذر (معاون امور زنان و خانواده) داشتیم که طی آن دغدغه‌ها، چالش‌ها و محدودیت‌های فعالیت بانوان در موسیقی مطرح شد. اکنون بر این هستیم که بتوانیم با برجسته‌کردن ظرفیت‌های حوزه موسیقی بانوان و باتوجه به محدودیت‌های این حوزه، از کمک معاون امور زنان و خانواده در دولت استفاده کنیم تا بتوانیم همکاری دولت برای تسهیلگری در حوزه موسیقی بانوان را داشته باشیم.
رضایی درباره اتفاقی جدید در بخش بانوان در جشنواره موسیقی فجر گفت: امسال برای اولین‌بار در جشنواره موسیقی فجر، داوری کنسرت‌های بانوان را خواهیم داشت. در حقیقت با مشارکت معاونت امور زنان و خانواده و معاونت هنری وزارت فرهنگ، طی یک تفاهم‌نامه جایزه‌ای تعریف شد که قرار است با قضاوت سه داور که در کلیه اجراهای بانوان حضور داشتند، یک گروه موسیقی بانوان را به‌عنوان برگزیده اعلام کنیم. امیدوارم بتوانیم کمک کنیم که هم مشارکت بیشتر زنان در موسیقی را داشته باشیم و هم بستری فراهم کنیم که مسیر برای آنها هموارتر شود. او درباره تاثیر سند ملی موسیقی در ایجاد تسهیلات در موسیقی بانوان به ایسنا گفت: با استناد به سند ملی موسیقی می‌توانیم در حوزه موسیقی بانوان تسهیلگری‌هایی را داشته باشیم. اکنون ستاد اجرایی بازبینی سند ملی موسیقی شکل گرفته و تا به حال دو جلسه با حضور اعضای این ستاد برگزار شده است. یکی از موضوعات مهم مورد بررسی این جلسات، ضرورت ترمیم اعضاست. در حقیقت در اعضای این ستاد هیچ زن موسیقیدانی حضور ندارد که بتواند از سمت جامعه زنان اظهارنظر کند. در همین راستا پیشنهاد می‌شود که نماینده‌ای از زنان موسیقی برای مطرح‌کردن و پیگیری مطالبات خود از طرف صنف یا به‌عنوان یک هنرمند در ستاد اجرایی حضور داشته باشد تا بتوانیم این مطالبات را جدی‌تر پیگیری کنیم و در برنامه سال۱۴۰۴ حمایت بهتری از زنان موسیقی داشته باشیم.
از رضایی درباره برنامه معاونت هنری برای بهبود سانس برگزاری کنسرت بانوان یا کاهش هزینه اجاره سالن در صورت نبود امکان تغییر سانس سوال شد که او گفت: اینها جزو دغدغه‌های زنان موسیقی است و در جلسه‌ای هم که با معاون امور زنان و خانواده داشتیم، آن را مطرح کردند. تلاش می‌کنیم بتوانیم سانس‌های بهتری را به کنسرت بانوان اختصاص دهیم. طی گفت‌وگوهایی که با خانم بهروز آذر داشتیم هم‌نظر بودیم که کنسرت‌های بانوان نباید تنها به تالار وحدت و فرهنگسرای نیاوران ختم شود بلکه باید با دستگاه‌های دیگر و مجموعه‌هایی که دارای سالن هستند مذاکره کنیم تا بتوانیم ظرفیت‌های بیشتری را باوجود همه مسائلی که باید رعایت شود و چارچوب‌هایی که وجود دارد، در اختیار بانوان قرار دهیم. با این حال در مجموعه‌هایی که متعلق به وزارت ارشاد هستند حتما برای این امر گشایشی خواهیم داشت و برایش برنامه‌ریزی خواهیم کرد. امیدوارم مجموعه این اقدامات بتواند رضایت و فرصت بیشتری برای کنسرت زنان فراهم کند.
می‌توانیم در پارک‌های بانوان کنسرت برگزار کنیم
از سویی دیگر زهرا بهروز آذر با حضور در یک کنسرت بانوان، به سوالات خبرنگاران درباره مسائل زنان در موسیقی پاسخ داد. معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در ابتدا در پاسخ به این سوال که حضور او در کنسرت بانوان چه پیامی به همراه دارد، گفت: باور ما این است که اگر قرار است به قله‌هایی که در مسیر رشد و توسعه ایران ترسیم شده است، برسیم، به دو بال نیاز داریم؛ بال زنان و بال مردان. این دو بال در همه عرصه‌ها حضور دارند. همانطور که در عرصه‌های اقتصادی و اجتماعی حضور زنان در کنار مردان موثر است، هنر هم از این قاعده مستثنا نیست‌ و زنان هنرمند ما جایگاهی ویژه‌ای دارند. او همچنین در پاسخ به دیگر مبنی‌بر اینکه چگونه می‌توان حضور زنان در موسیقی را پررنگ‌تر کرد، گفت: یکی از دلایلی که نمی‌توانیم حضور بانوان در عرصه موسیقی را پررنگ ببینیم، نداشتن علاقه یا فعال نبودن هنرمندان زن نیست. در ایران سرمایه‌های بسیار ارزشمند و زنان بسیار هنرمندی داریم ولی چون حوزه موسیقی بانوان کمتر مورد توجه قرار گرفته، زیرساخت‌های لازم تامین نشده است. امیدواریم بتوانیم با سیاست‌هایی که تدوین شده است و با اجرای کامل سند موسیقی، شاهد حضور پررنگ آنها باشیم. بهروز آذر همچنین درباره تسهیلگری و اجرای سیاست‌های دولت در حوزه علاقه دختران جوان به موسیقی‌های جدید همچون کی‌پاپ توضیح داد: زنان ما نشان داده‌اند که بسیار با ظرفیت هستند، حافظ هنر ایران هستند و از این هنر سینه به سینه حراست و نگهداری می‌کنند. مراقب هستند که این هنر به هیچ آلایندگی آلوده نشود و بکر، خالص و منحصر‌به‌فرد باقی بماند.
مهم این است که بتوانیم برای هنر زنان ایران فضای امن و مطمئنی را فراهم کنیم تا بتوانند بهترین نسخه خود را ارائه دهند که هم برای خود آنها و هم مخاطبین آنها جذاب است. قطعا زمانی که مخاطب موسیقی منحصربه‌فرد ایرانی را بشنود، آن را دنبال خواهد کرد. معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری درباره بحث تسهیلگری در مشکلات زنان موزیسین به‌ویژه در بحث امرار معاش و اینکه نمی‌توانند همچون مردان در این عرصه کار کنند، توضیح داد: در حال حاضر حتی مردان هم از طریق انتشار آهنگ درآمد خاصی ندارند و درآمد آنها بیشتر از راه برگزاری کنسرت است. البته در موسیقی بانوان محدودیت‌های بسیاری وجود دارد که باید رفع شوند اما در زمینه درآمد آنها راه‌های بسیاری وجود دارد.
به‌عنوان مثال در شهر تهران پارک‌های بانوان بسیار بزرگی داریم که می‌توان در آنها کنسرت برگزار کرد.
او ادامه داد: امیدواریم بتوانیم در مذاکرات با شهرداری، فضاهای جدیدی را شناسایی کنیم و در اختیار این هنرمندان بگذاریم تا برای آنها صرفه اقتصادی داشته باشد. درحقیقت طی صحبتی که با برخی زنان هنرمند داشته‌ام، سالنی که در آن کنسرت برگزار می‌کنند باید حداقل ۸۰۰‌صندلی داشته باشه تا صرفه اقتصادی داشته باشد، وگرنه سالن‌های کوچک‌تری با زیرساخت‌های مناسب داریم که می‌توانند در آنها کنسرت
برگزار کنند.