20 - 11 - 2021
گامی برای تحول در صنعت خودرو
«جهان صنعت»- چهارشنبه هفته گذشته نمایندگان مجلس در صحن علنی با رفع ایراد شورای نگهبان از طرح واردات خودرو، بار دیگر آن را تصویب کردند.
در واقع نمایندگان مجلس با اصلاح طرح ساماندهی واردات خودرو به هر شخص حقیقی و حقوقی اجازه دادند به ازای صادرات خودرو یا قطعات یا سایر کالاها و خدمات مرتبط با انواع صنایع نیرومحرکه، نسبت به واردات خودرو برای تنظیم بازار اقدام کنند. اما این موضوع از همان روز تاکنون بدون حاشیه نبود، به طوری که روز پنجشنبه محمدسعید احدیان به عنوان دستیار رییس مجلس در پاسخ به انتقادات مطرح‌شده در فضای مجازی نوشت: چرا در برابر هر طرح مجلس که نفعی به مردم برساند بدون فوت وقت موضع مخالف می‌گیرید و از منافع مافیای خودرو دفاع می‌کنید؟ به جای واکنش‌های ناگهانی و بدون تأمل به پشتوانه‌های کارشناسی مصوبات توجه کنید تا متوجه شوید چرا نباید از انحصار در بازار خودرو دفاع کنید. وی همچنین اشاره کرده است: در شرایط محدودیت‌های ارزی یا باید چاره‌ای متناسب با شرایط اندیشید و یا باید بازار انحصاری خودرو را با ممنوعیت هرگونه واردات به حال خود رها کرد تا در نهایت مردم از انحصار تولید و قیمت‌گذاری بیشترین آسیب را ببینند.
مجلس به جنگ غول انحصار رفت
از سوی دیگر محسن دهنوی عضو هیات‌رییسه مجلس نیز در رشته توئیتی به دفاع از طرح آزادسازی واردات خودرو پرداخت و اعلام کرد: مجلس اولین قدم را برای رفع انحصار برداشته است. طبق مصوبه اخیر، هر شخص حقیقی و حقوقی می‌تواند به ازای صادرات خودرو و قطعات یا سایر کالاها و خدمات مرتبط با انواع صنایع نیرو محرکه، خودرو وارد کند. برای قطعه‌سازان خصوصی و سایر خودروسازانی که در چنبره سایپا و ایران‌خودرو گرفتار نشده‌اند، این بهترین فرصت است تا با صادرات محصولاتشان به کشورهای گوناگون علی‌الخصوص همسایگان، بتوانند خودروهای مورد علاقه مردم را وارد کنند و رضایت مشتری را رقم بزنند.
دهنوی همچنین افزوده است: خودروسازی‌های کوچک‌تر و قطعه‌سازی‌های خصوصی تاکنون فرصتی برای عرضه اندام در بازار داخلی نداشته‌اند اما از حالا با حضور در بازارهای بین‌المللی و تهاتر دلاری می‌توانند واردات خودرو را انجام دهند. این‌گونه هم بخشی از انحصار در طرف تقاضا خواهد شکست و هم در طرف عرضه.
این عضو کمیسیون صنایع در توئیتی دیگر تاکید کرده است: با وجود رانت بزرگ و لاتاری غیرعادلانه فروش خودروسازان انحصاری، سهم سایر خودروسازان بخش خصوصی از کل تولید سالانه خودرو کشور، از ۵/۱۱ درصد در سال ۹۷ به ۲/۵ درصد در سال ۹۹ رسیده است. مصوبه جدید مجلس، قدم اول است برای تحول در صنعت خودرو؛ مصوبه‌ای که به جنگ غول انحصاررفته است.
فرصتی برای صنایع داخلی
همچنین بهزاد رحیمی دیگر عضو هیات رییسه مجلس نیز در گفت‌و‌گو با خانه ملت با اشاره به تصویب واردات مدیریت شده صنعت خودرو گفت: این مصوبه در وهله نخست فرصتی برای صنایع داخلی به منظور تقویت و ارتقای کیفیت خودرو و قطعات تولیدی است و در مرحله بعدی از آنجا که اکنون نیز به کشورهایی مانند عراق، سوریه، روسیه و… خودرو صادر می‌شود و براساس آمار گمرک طی چهار سال گذشته با وجود اینکه کشور تحت شدیدترین تحریم‌ها قرار داشت، حدود ۱۴۰ میلیون دلار صادرات قطعه صورت گرفته، زمینه برای تامین ارز مورد نیاز واردات خودرو فراهم می‌شود.
وی با بیان اینکه آمار گمرک درباره صادرات قطعه طی چهار سال گذشته خود دلیل و گواهی برای اجرایی بودن مصوبه خودرویی مجلس است، افزود: قطعات خودرو تولیدی در ایران به صورت بالقوه قابلیت صادرات بسیاری دارند و اکنون هم با وجود مشکلاتی مانند تحریم، به سایر کشورها صادر می‌شود.
رحیمی با بیان اینکه ظرفیت صادرات قطعات خودرو وجود دارد اما طی سال‌های گذشته به آن بی‌توجهی شده، تصریح کرد: مافیا و سوداگران بازار خودرو به دنبال ایجاد حاشیه برای مصوبه خودرویی مجلس هستند تا از واردات مدیریت شده خودرو نیز جلوگیری کنند و همچنان از انحصار موجود بهره ببرند.
عملکرد بانک مرکزی نامناسب است
لطف‌الله سیاهکلی عضو کمیسیون صنایع مجلس نیز در این خصوص اعلام کرده است: هرچند بخشی از مصوبه خودرویی مجلس که درباره استفاده از ارز ایرانیان خارج کشور بود به دلیل اینکه بانک مرکزی اعلام کرد که توانایی و ابزار لازم برای نظارت بر این نوع ارز را ندارد، حذف شد اما مصوبه اخیر مجلس را نیز باید به فال نیک گرفت زیرا انحصار بازار را پس از سال‌ها می‌شکند.
به گفته سیاهکلی تناسب عرضه و تقاضا قیمت خودرو را تعیین می‌کند این در حالی است که در صنعت و بازار خودرو کشور ما رقابتی وجود ندارد و دو خودروساز اصلی سلیقه‌ای عمل کرده و قیمت، تیراژ و نحوه عرضه را خود تعیین می‌کنند و مشتری نقشی در کیفیت نداشته و ناچار است که خودروهای تولیدی را خریداری کند در واقع مصرف‌کننده حتی در تعیین رنگ خودرو نیز نقشی ندارد.
به همین دلیل مصوبه مجلس خط بطلانی بر انحصار بازار خودرو است و موجب رقابت می‌شود. سیاهکلی تصریح کرد: مافیا، دلالان پشت پرده بازار خودرو و خودروسازان در تلاش برای هجمه و ایجاد حاشیه برای مصوبه خودرویی مجلس هستند زیرا منافع عده‌ای به خطر افتاده و نان دلالان آجر خواهد شد در واقع این افراد به دنبال این هستند که در فضای انحصار، همچنان خودروی بی‌کیفیت را به مردم بفروشند.
این نماینده مردم در مجلس یازدهم تنظیم بازار را یکی دیگر از تاثیرات مصوبه روز چهارشنبه گذشته مجلس درباره واردات مدیریت شده خودرو دانست و ادامه داد: در حال حاضر میزان عرضه از تقاضا کمتر است و مردم برای خرید خودروهای داخلی ناچار به صف ایستادن هستند، که با واردات خودرو عرضه افزایش می‌یابد.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با بیان اینکه اکنون قطعات بسیاری از قطعه‌سازان کشور صادر می‌شود، ادامه داد: در این متن مصوبه خودرویی مجلس آمده که «هر شخص حقیقی و حقوقی می‌تواند به ازای صادرات خودرو یا قطعات خودرو یا سایر کالاها و خدمات مرتبط با انواع صنایع نیرو محرکه نسبت به واردات خودرو برای تنظیم بازار اقدام کند»، در واقع در این مصوبه صادرات خدمات مرتبط با صنایع نیرو محرکه نیز آمده است. بنابراین این مصوبه به صادرات خودرو و قطعات خودرو محدود نبوده و مربوط به کشتیرانی، حمل‌و‌نقل و… نیز است.
وی با بیان اینکه برخی قطعات تولید داخلی بی‌نظیر است و در بازارهای کشورهای خارجی به فروش می‌رسد، ادامه داد: ما صادرات قطعات به سایر کشورها داریم و با مصوبه مجلس فرصتی برای واردات به ازای صادرات فراهم می‌شود.
وی با اشاره به اینکه به دلیل عدم همکاری بانک مرکزی ناچار به حذف ارز ایرانیان خارج از کشور از این مصوبه شدیم، تصریح کرد: از آنجا که بانک مرکزی ادعا می‌کند که نمی‌تواند در این حوزه همکاری کند، باید این سوال را پاسخ دهد که چگونه اکنون خودروهای چینی در انواع مختلف وارد کشور می‌شود. چرا بانک مرکزی درباره ارز مورد نیاز برای واردات این خودرو ورود نمی‌کند؟ باید از عملکرد بانک مرکزی تحقیق و تفحص کرد زیرا عملکرد مناسبی ندارد.
هزینه سوءمدیریت از جیب مردم
مجتبی یوسفی عضو هیات رییسه مجلس نیز در گفت‌و‌گو با خانه ملت در این خصوص می‌افزاید: در حال حاضر کیفیت و قیمت خودروهای داخلی نشان‌دهنده سوءمدیریت خودروسازان بوده و در واقع هزینه عدم برنامه‌ریزی و مدیریت سیاسی در صنعت خودروسازی از جیب مردم پرداخت می‌شود، از طرفی باید به اشتغال ۷۰۰ هزار نفر در صنعت خودروسازی هم توجه کنیم، چرا که تداوم این سوءمدیریت‌ها به شاغلان در این صنعت هم آسیب خواهد زد. لذا مجلس ادامه این روند را به هیچ عنوان قبول نداشته و با تصویب طرح ساماندهی صنعت خودرو گامی در جهت اصلاح این رویه برداشته است.
این عضو هیات تحقیق و تفحص از صنعت خودروسازی، با بیان اینکه مصوبه خودرویی مجلس به معنای صادرات پراید و واردات خودروی روز دنیا نیست، افزود: در حال حاضر علاوه بر انحصار صنعت خودرو با انحصار در واردات خودرو نیز مواجه هستیم. در واقع واردات خودرو در انحصار برخی افراد و خانواده‌های خاص بوده و مجلس با این مصوبه ضمن پایان دادن به این انحصار به خودروسازان برای ارتقای کیفیت و کاهش قیمت محصولاتشان نیز هشدار می‌دهد.
یوسفی اضافه کرد: از رییس‌جمهوری و همچنین وزیر صمت انتظار داریم طبق برنامه‌هایی که هنگام رای‌اعتماد ارائه کرده، تکلیف مردم و خودروسازان داخلی را در زمینه کیفیت و قیمت خودروها طی یک الی دو سال آینده مشخص کند، در غیر این صورت مجلس همانگونه که انحصار و تابو واردات را شکست، مانع تداوم ظلم و اجحاف به مردم می‌شود.
این نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه مصوبه خودرویی مجلس موجب تقویت قطعه‌سازان و خروج آنها از انحصار خودروسازان داخلی خواهد شد، اظهار کرد: در حال حاضر قطعه‌سازان توانمندی بدون رانت و اعمال نفوذ لابی‌های قدرتمند خودروسازان از دهه ۸۰ تاکنون در زمینه‌های مختلفی نظیر رینگ و لاستیک و لوازم یدکی و جانبی خودرو فعالیت می‌کنند و تولیدات خودشان را به برخی از شرکت‌های معتبر دنیا نیز صادر می‌کنند.
عضو هیات‌رییسه مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: همانگونه که در صنعت لوازم‌خانگی برخی شرکت‌ها بدون حمایت دولت نقش به‌سزایی در رفع نیاز بازار داشتند و برخی از محصولات آنها از کیفیت مناسبی برخوردار است، البته تولیدات برخی از شرکت‌ها هنوز کیفیت مناسبی نداشته که باید با انجام تحقیقات بیشتر کیفیت محصولات را ارتقا دهند.
وی با بیان اینکه مجلس با مصوبه خودرویی خود درصدد عبور از «انحصار خودرو» و «هشدار به خودروسازان» است، تاکید کرد: افرادی که به هر بهانه دنبال تخریب مجلس هستند، مصوبه اخیر مجلس در خصوص واردات خودرو را مطالعه کنند، مجلس هیچ‌گاه ادعا نکرده با چنین مصوبه‌ای در «کوتاه‌مدت» قیمت خودرو کاهش پیدا کرده و کیفیت خودروهای داخلی بیشتر می‌شود و با صادرات پراید، خودرو روز دنیا وارد می‌کنیم، بلکه اقدام مجلس ضمن شکست انحصار، زمینه را برای تقویت قطعه‌سازان فراهم می‌کند.