کناره‌گیری ظریف از دولت پزشکیان

گروه سیاسی- شوک سنگین ناشی از رونمایی فهرست وزیران پیشنهادی پزشکیان که پیش از نیمروز یکشنبه، ایرانیان را در بهت و شگفتی توام با سرخوردگی فرو برد، ظاهرا برای این جامعه آشنا به شوک‌های گاه و بی‌گاه کافی نبود، چه آنکه هنوز شامگاه یکشنبه به پایان نرسیده و بامداد دوشنبه آغاز نشده بود که شوکی حتی بزرگ‌تر از اولی، این‌بار با کنار رفتن یکی از مهم‌ترین اعضای دولت پزشکیان به افکار عمومی وارد شد؛ ظریف استعفا کرد! استعفای ظریف که در واقع استعفای چهره‌ای بود که به باور بسیاری از ناظران، حضورش در کارزار انتخاباتی پزشکیان، حتی بیش از خود پزشکیان در پیروزی کارزار انتخاباتی این کاندیدای ریاست‌جمهوری تاثیرگذار بود، طبیعتا اتفاق کوچکی نبود، اما چه شد که چنین شد؟ پرسشی که شاید بد نباشد برای یافتن پاسخ دقیق آن، کمی در تاریخ به عقب بازگردیم و روی تحولات و رویدادهایی متمرکز شویم که در همان روزهای تبلیغات انتخاباتی رقم خورد.
نقش ظریف در ریاست‌جمهوری پزشکیان
ایرانیان به ‌ویژه وقتی صحبت از سیاست باشد، به «خرداد پرحادثه» عادت دارند. این بار اما نه‌تنها وقتی در روزهای منتهی به نیمه خرداد، روند نام‌نویسی داوطلبان انتخابات ریاست‌جمهوری نیز به پایان رسید، بلکه حتی در روزهای پایانی خردادماه و زمانی که شورای نگهبان نتایج بررسی صلاحیت کاندیداها را اعلام کرد هم انگار اصولا «حادثه‌ای» رقم نخورده و در نتیجه همچون روزهای منتهی به چند انتخابات پیشین، کماکان فضای جامعه بسیار سرد و رخوت‌زده بود و نشانی از شور و حال انتخاباتی در آن رویت نمی‌شد، آن هم در حالی که این بار دست‌کم اندکی از آن شدت و حدت نظارت استصوابی شورای نگهبان کاسته شده بود و برخلاف چند انتخابات قبل، دست‌کم یک کاندیدای اصلاح‌طلب در صحنه حضور داشت. 6 فقیه و 6 حقوقدان شورای نگهبان مسعود پزشکیان را حائزصلاحیت شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری تشخیص داده بودند و این یعنی جامعه می‌توانست دست‌کم به احتمال تغییر در قدرت از طریق مشارکت انتخاباتی بیندیشد. با این همه این یک محرک نصفه و نیمه و کم‌رمق برای آنکه جامعه‌ای را تکان دهد و به شور بیاورد که در این سال‌ها و دهه‌ها، بارها این روش اثرگذاری را آزموده و هر بار ناامید و سرخورده شده، کافی نبود. در نتیجه حتی پس از آغاز کارزار انتخاباتی 5 کاندیدای اصولگرا و یک کاندیدای اصلاح‌طلب انتخابات ریاست‌جمهوری نیز چندان تغییری در فضای سیاسی- مدنی جامعه احساس نمی‌شد. چند روز پس از آغاز کارزارهای انتخاباتی کاندیداها اما بالاخره اتفاقی افتاد و فضای سرد انتخاباتی تکان خورد. زمانی که جواد ظریف به تعبیر خودش، «کت از تن درآورد» تا در سفرهای انتخاباتی، همسفر پزشکیان شود و در میتینگ‌های انتخاباتی، همراه و حتی در مواقعی جلودار کارزار انتخاباتی‌اش. چنانکه وقتی بالاخره نوبت به میزگرد سیاسی کاندیداها در تلویزیون رسید، این محمدجواد ظریف بود که در قامت بازیگر نقش اول وارد صحنه شد و با فاش‌گویی درباره تجربیاتش از مذاکرات برجامی و سنگ‌اندازی «دلواپسان داخلی» و «کاسبان تحریم»، ورق را به سود پزشکیان برگرداند و رقبایش را به گوشه رینگ فرستاد. ظریف در روزهای بعد، به ‌ویژه وقتی انتخابات به دور دوم کشیده شد نیز کماکان در صحنه ماند و با نطق‌های پرشور و همراهی صادقانه‌اش با پزشکیان در این مسیر پر‌افت‌و‌خیز، او را تا دروازه کاخ ریاست‌جمهوری در میدان پاستور تهران بدرقه کرد چراکه اعتقاد داشت «به‌ واقع تفاوت می‌کند که چه کسی در پاستور بنشیند»!
نقش ظریف در تشکیل دولت پزشکیان
جالب آنکه با استقرار پزشکیان در پاستور، اتفاقا تغییراتی نیز رقم خورد اما ظاهرا آنچه بیش و پیش از هر چیز دیگر تغییر کرد، جایگاه و نقش ظریف بود. مسعود پزشکیان البته در نخستین حکم خود پس از استقرار در کاخ ریاست‌جمهوری، ظریف را به ‌عنوان رییس شورای راهبری دوره انتقالی دولت چهاردهم منصوب کرد و به ظریف ماموریت داد تا با تاسیس و مدیریت سازوکاری بدیع متشکل از کمیته‌های کارشناسی، زمینه تشکیل کابینه را با اتکا به خردجمعی و توان کارشناسی تیمی حدودا 450 نفره از خبرگان و متخصصان حوزه‌های گوناگون مملکت‌داری و مدیریتی فراهم آورد. ظریف هم بلافاصله دست به کار شد و به‌رغم همه کاستی‌ها و موانعی که پیش‌روی این رویه بدیع و نوپا وجود داشت، سعی کرد تا حد ممکن شفاف و دقیق این ماموریت را به انجام برساند. با این همه وقتی صبح روز یکشنبه فهرست وزیران پیشنهادی پزشکیان تقدیم مجلس شد، این مهم نیز روشن شد که آنچه در کمیته‌های پنج‌گانه شورای راهبری دوره انتقالی دولت چهاردهم زیر نظر ظریف انجام گرفته، در خوش‌بینانه‌ترین حالت، تنها نیمی از روند تشکیل کابینه بوده و بخش عمده کار، بیرون از حیطه مسوولیت و اختیارات این شورا رقم خورده است؛ اتفاقی که به ‌گفته ظریف، مهم‌ترین علت استعفایش از پستی بود که پس از اتمام کار شورای راهبری دوره انتقالی دولت چهاردهم، با امضای رییس‌جمهور به آن منصوب شده بود تا در ادامه مسیر دولت نیز در قامت معاون راهبردی رییس‌جمهور و رییس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری، حلقه اصلی مشاوران پزشکیان را اداره کند.
جالب آنکه حتی پیش از استعفای زودهنگام ظریف از معاونت راهبردی ریاست‌جمهوری نیز چالش‌هایی بر سر راه او قرار گرفته بود. چالش‌هایی که اولا باعث شده بود او به جای آنکه همکاری‌اش با پزشکیان را به ‌عنوان «معاون سیاسی رییس‌جمهور» دنبال کند، به این مسوولیت به ‌عنوان «معاون راهبردی» بپردازد و پس از آن نیز در حالی به وظایفی که در راستای تشکیل کابینه بر عهده داشت، عمل کند که می‌دانست «این یک تجربه جدید شفافیت و دموکراسی در مسیر پیچیده و دشوار انتخاب وزیران است» و «بی‌گمان هر تجربه جدیدی با ایرادها و چالش‌های فراوانی روبه‌رو است که مهم‌ترین آن مقاومت در برابر تغییر و باور نداشتن به نوآوری و سپردن کار به جوانان است»؛ نکته‌ای که ظریف در یک پیام توئیتری به آن اشاره کرد تا به ‌نحوی تلویحی و غیرمستقیم به مخالفت‌هایی واکنش نشان دهد که ظاهرا با حضور محمدجواد آذری‌جهرمی در شورای راهبری صورت گرفته بود.
کناره‌گیری ظریف پس از رونمایی از کابینه پزشکیان
ظریف که احتمالا تصور می‌کرد کوتاه آمدن در برابر دخالت‌ها در کار شورای راهبری و حضور این و آن چهره سیاسی در این نهاد، در عمل به او اجازه می‌دهد مسوولیت اصلی‌اش را که همان معرفی کابینه‌ای کارآمد باشد، بهتر انجام دهد و به نتایجی مطلوب‌تر برسد، وقتی صبح یکشنبه با فهرست وزیران پیشنهادی مواجه شد و دریافت که در این جبهه نیز ناکام مانده، استعفایش را اعلام کرد. او پس از چند ساعت سکوت تا حوالی شامگاه یکشنبه، با انتشار متنی مختصر در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «از ۱۹ وزیری که معرفی شدند، سه نفر نامزد نخست، ۶ نفر نامزد دوم یا سوم و یک نفر نامزد پنجم کمیته‌ها یا شورای راهبری بودند.» او ضمن سپاسگزاری از اعضای کمیته‌ها و شورای راهبری که «چهار هفته، شبانه‌روز کوشیدند و بیش از 1000 نامزد را بررسی کردند»، در عین حال تاکید کرد: همانطور که «بارها گفته ‌بودم انتخاب اعضای دولت حق رییس‌جمهور است و شورای راهبری و کمیته‌ها نهاد مشورتی هستند.» با این حال اذعان کرد که «البته از نتیجه کار خود رضایت ندارم و از اینکه نتوانستم به شکل شایسته‌ای نظر کارشناسی کمیته‌ها و حضور بانوان، جوانان و اقوام را آنگونه که وعده داده‌ بودم به نتیجه برسانم، شرمنده‌ام». او با تاکید بر اینکه فعالیت شورای راهبری، «اولین تجربه و پر از کاستی بود و بی‌گمان در آینده بهبود خواهد یافت»، نوشت: «در پیشگاه مردم بزرگ ایران برای ناتوانی خود در پیگیری امور در دالان‌های سیاست داخلی پوزش می‌خواهم. برخی بنده را زودرنج دانسته‌اند. گمان می‌کنم در 12سال گذشته در برابر هجمه‌های بی‌سابقه، بیش از بسیاری از مدعیان، صبر و مقاومت نشان داده ‌باشم ولی نسبت به نگرش و نگرانی مردم حساسیت فراوان دارم.»
علت کناره‌گیری ظریف از دولت پزشکیان
استعفای ظریف همزمان با شوک سنگینی که به جامعه و افکار عمومی وارد کرد، موجی از واکنش‌ها را نیز برانگیخت؛ واکنش‌هایی که به ‌ویژه بخشی از آن که به ‌نحوی به دلایل و اسرار مگوی این استعفای شبانه ارجاع می‌دادند، بسیار حائز‌اهمیت بود. واکنش‌هایی ازجمله آنچه آذر منصوری در قامت رییس جبهه اصلاحات ایران در یک پیام توئیتری مطرح کرد: «دولت وفاق ملی، دولت ائتلافی نیست؛ دولت ائتلافی صاحب ندارد و هیچ‌کس پاسخگوی آن نیست. مطالبه حذف گشت ارشاد و رفع فیلتر از رییس‌جمهور است، نه وزیران. این جامعه یک‌بار دیگر به صندوق رای امیدوار شده، نمی‌خواهد بپذیرد که این بار هم این امید کاذب بوده!» یا توضیحات روشن‌تری که از سوی مینو خالقی مطرح شد و مشخصا نشان داد که علت استعفای ظریف، مخالفت او با معرفی چند وزیر کلیدی کابینه، ازجمله وزیر کشور پیشنهادی پزشکیان بوده است. چنانکه منتخب مردم اصفهان در انتخابات مجلس دهم که با تصمیم بدیع شورای نگهبان، پس از پیروزی در انتخابات ردصلاحیت شد و از حضور در مجلس بازماند، در توئیتی با هشتگ «دکتر ظریف» و «گزینه وزارت کشور» نوشت: «دکتر ظریف دیشب (شنبه شب) برای گزینه پیشنهادی وزارت کشور جنگید و توفیقی نیافت. امشب (یکشنبه) اعلامِ عدم حضور در کابینه نمود تا مسوولیت انتخاب‌هایی که به او و کمیته‌ها ارتباطی نداشت، بر دوشش نباشد.» مینو خالقی همچنین با طرح این پرسش که «رییس‌جمهور بر حضورش اصرار می‌ورزد یا نه؟!»، به این مهم اشاره کرد که هنوز خبری از پذیرفته شدن این درخواست استعفا از سوی پزشکیان مخابره نشده و ممکن است رایزنی‌ها و پادرمیانی‌هایی که از قضا بلافاصله پس از اعلام استعفای ظریف، به‌ طور گسترده انجام گرفت، تغییری در وضعیت همکاری ظریف و پزشکیان ایجاد کند. این در حالی بود که به ‌باور مینو خالقی، «پاسخ این میزان تلاش و میهن‌دوستی، این نبود».
همزمان توئیت کنایه‌آمیز حسام‌الدین آشنا که در آن به ‌شدت به محمدرضا عارف تاخته و به ‌نحوی از چهره‌هایی همچون ظریف، آذری‌جهرمی، ربیعی، فاضلی، لاریجانی، جهانگیری و پورمحمدی حمایت کرده بود، این باور را تقویت کرد که علت‌العلل استعفای ظریف، همین اختلافاتی بوده که میان او و طیفی از حامیان اصلاح‌طلب دولت با بخش دیگری از بدنه دولت ایجاد شده است. هرچند آشنا در ادامه در توئیتی دیگر، بدون اشاره مستقیم به بحث استعفای ظریف، عملا باعث شد شائبه‌ای تازه در این غائله ایجاد شود و برخی از مساله «تابعیت فرزندان ظریف» به ‌عنوان عامل اصلی خروج او از دولت پزشکیان سخن بگویند. آشنا که تنها چند دقیقه پس از اعلام استعفای ظریف اقدام به انتشار این توئیت کرده بود، در متن توئیتش آورد: «قانون کشور را از خدمات این افراد در مشاغل بالای دولتی محروم کرد، ۱. سفیران، دانشجویان، ماموران دولتی و کارآفرینانی که در برخی کشورهای خارجی صاحب فرزند شده‌اند، ‏۲. ایرانیانی که در برخی کشورهای خارجی متولد شده‌اند. ‏این قانون قابل اصلاح است اما آثار سرمایه‌سوز آن قابل جبران نیست.» شائبه‌ای که بیراه نیست اگر بگوییم توئیت آذری‌جهرمی نیز به ‌‌نحوی موید آن بود؛ وزیر جوان دولت روحانی بدون اشاره به نام ظریف و با استفاده از هشتگ «خودتحریمی» نوشت: «شهادت می‌دهم که برای ایران از خود و خانواده‌اش گذشت؛ خار چشم صهیونیست‌هاست و آمریکا تحریمش کرد تا اثرگذاری‌اش برای ایران را بکاهد، چرا باید با خودتحریمی، ایران از خدماتش محروم شود؟»
این در حالی بود که بلافاصله پس از انتشار توئیت آشنا، اصولگرایان نیز وارد گود شدند و هر کدام به ‌نحوی بر نگاه انتقادی همیشگی‌شان نسبت ‌به ظریف و دیدگاه‌هایش تاکید کردند. با این همه وقتی روز گذشته توضیحات تکمیلی ظریف منتشر شد، این شائبه کنار رفت و بار دیگر بحث از «اختلاف‌نظر در دولت» به ‌عنوان عامل اصلی استعفای ظریف به میان آمد، آن هم در حالی که پیش از انتشار توضیحات تکمیلی ظریف برخی اصلاح‌طلبان در واکنش‌های توئیتری خود، این شائبه را رد کرده بودند. چنانکه رحمت‌الله بیگدلی در این رابطه نوشت: «فرزندان ظریف در زمان تحصیل او در آمریکا متولد شده‌اند و بنابر قوانین آمریکا هرکس در آمریکا متولد شود، قهرا تابع آمریکا محسوب می‌شود. فرق است بین تابعیت قهریِ ناشی از تولد و تابعیت اکتسابی!» این روحانی اصلاح‌طلب خاطرنشان کرد: «اگر تابعیت قهری را هم مانند اکتسابی بدانیم، کشور از خدمات بزرگانی چون شهید چمران محروم می‌شود! بنابراین نمی‌توان دکتر ظریف را مشمول ماده ۲ قانون نحوه انتصاب اشخاص در مشاغل حساس دانست که می‌گوید: انتصاب اشخاص ذیل در پست‌های حساس (معاونت‌های رییس‌جمهوری و…) ممنوع است؛ الف. کسانی که خود، فرزندان یا همسرشان تابعیت مضاعف دارند. بماند که ظریف نیز در توضیحات تکمیلی که روز گذشته منتشر شد، تاکید کرد که «هیچ نهاد نظارتی مخالفتی با معاونت بنده اعلام نکرده است».
توضیحات ظریف پس از استعفا از دولت پزشکیان
ظریف که این بار هم از طریق حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس در رابطه با ماجرای استعفایش از معاونت راهبردی ریاست‌جمهوری اظهارنظر می‌کرد، خطاب به ملت ایران نوشت: «پیام بنده به‌ معنای پشیمانی یا ناامیدی از دکتر پزشکیان عزیز یا مخالفت با واقع‌گرایی نیست بلکه به معنای تردید در مفید بودن خودم در معاونت راهبردی است.» او همچنین نوشت: «البته برخی مردودین از جانب مردم، با تفسیر عجیبی از قانون مصوب ۱۴۰۱، اشتغال بنده در مشاغل حساس را به بهانه‌ای برای فشار بر دولت چهاردهم تبدیل کرده ‌بودند. بنده نیز برای جلوگیری از هرگونه شائبه یا بهانه برای کارشکنی در کار دولت دکتر پزشکیان عزیز، هفته گذشته طی نامه‌ای از معاونت راهبردی رییس‌جمهور انصراف داده بودم. با توجه به برخی فضاسازی‌ها لازم است یادآوری کنم که 1) به‌رغم تولد فرزندانم حدود ۴۰سال قبل و در دوران تحصیل (و نه ماموریت) در آمریکا و قوانین خاک محور آمریکا برای تابعیت قهری، به لطف خدا بنده، همسر و فرزندانم ساکن ایران‌ عزیز هستیم و یک متر مسکن در خارج از ایران در تملک یا حتی اجاره خود نداریم. خودم هم تحت دو تحریم آمریکا (ذیل تحریم رهبری) و یک تحریم کانادا قرار دارم و خود و همسرم حتی امکان سفر توریستی به ایالات‌متحده، کانادا و برخی کشورهای دیگر را نداریم، ۲) هیچ نهاد نظارتی مخالفتی با معاونت بنده اعلام نکرده است، ۳) دکتر پزشکیان بزرگوار با شجاعت و صراحت اصرار بر ادامه کار بنده داشته‌اند و ۴) این بهانه برای دیگران که فرزندان‌شان تابعیت مضاعف اکتسابی (و نه قهری) همراه با اقامت در خارج از کشور دارند، بیش از بنده قابل بهره‌برداری است.» ظریف همچنین در ادامه «آنچه باعث گزارش دیشب (شامگاه یکشنبه) شد» را مشخصا «تردید در مفید بودن» خود «در معاونت راهبردی» عنوان کرد و نوشت: «آن بهانه سیاسی، دلیل بازگشت به دانشگاه نبود و تنها مزید بر علت بود.» او در عین حال خاطرنشان کرد: «هنوز به تمام آنچه در مورد ایشان (پزشکیان) در دوران انتخابات گفتم، باور دارم. با تمام توان از دانشگاه برای ایران در خدمت شما و ایشان خواهم بود و از همه ایرانیان میهن‌پرست و توسعه‌خواه تقاضا دارم که بر پشتیبانی خود از ایشان بیفزایند و ایشان و دولت‌شان را تنها نگذارند، شرمنده بزرگواری همه شما هستم. شاد و سربلند باشید!»
حمایت از پزشکیان در مقابل حامیان استعفای ظریف
همزمان در حالی که رییس، سخنگو و برخی اعضای ارشد جبهه اصلاحات ایران نیز همسو با دیدگاه ظریف نسبت ‌به کابینه پیشنهادی پزشکیان، انتقادهایی را علیه او مطرح کرده بودند، محمد فاضلی، جامعه‌شناسی که در ایام تبلیغات انتخاباتی در قامت مشاور فرهنگی پزشکیان، او را همراهی می‌کرد، در یک یادداشت به ‌نسبت بلند تلگرامی، به ‌شدت به منتقدان تاخت و با تاکید بر اینکه «اینجا ایران است؛ سوییس نیست»، خواستار آن شد که همه باید «تمام‌قد پشت پزشکیان بایستند!» او که معتقد است منتقدان کابینه پیشنهادی پزشکیان، در چهار دسته «آنها که رای ندادند»، «بخشی از رای‌دهندگان به پزشکیان که اکثریت قاطع آنها کنشگر سیاسی نیستند»، «کنشگران اجتماعی و سیاسی که بدون وابستگی جناحی روشن به گروه اصلاح‌طلبان، اصلاح‌جو و دنبال ساختن ایرانی بهتر، با زندگی مناسب‌تر برای همه ایرانیان هستند» و نهایتا «کنشگران سیاسی جمعی و فردی وابسته به اصلاح‌طلبان و بالاخص جبهه اصلاحات» قرار می‌گیرند، تاکید کرد که روی سخنش، گروه چهارم یعنی «جبهه اصلاحات ایران» است و با اشاره به برخی محدودیت‌ها و مشکلات پیش‌روی سیاست‌ورزی در ایران و آشنایی و آگاهی اصلاح‌طلبان با این موانع و تنگناها، مدعی شد که اعضای جبهه اصلاحات ایران، «به سرعت یادشان می‌رود که تا همین سه ماه پیش، تنها ابزارشان برای اثرگذاری بر سیاست، توئیت زدن بوده و به کلی در سیاست ایران امروز نادیده انگاشته شده بودند، خیلی زود یادشان رفته همین 6 ماه پیش امضاکنندگان بیانیه روزنه‌گشایی- صرف‌نظر از درستی یا نادرستی آن کنش- را به باد ناسزا گرفتند و همین بلا را کم ‌و بیش سر امضاکنندگان بیانیه راهگشایی آوردند. به گشودن روزنه‌ای باور نداشتند و حالا داشتن رییس‌جمهوری در قدرت و چندین وزیر در کابینه، به‌ علاوه یک زمین بازی سیاست‌ورزی غیرخشونت‌آمیز را به هیچ گرفته‌اند.» این جامعه‌شناس با تاکید بر اینکه «هنوز نه وزیری به دار است و نه سیاستی به بار»، اصلاح‌طلبان را به این متهم کرد که «چنان ژست فرار و پشیمانی گرفته‌اند که انگار از سوییس به سودای بهشت وارد سیاست ایران شده‌اند و یکباره با جهنم صحرای آفریقا مواجه شده‌اند». او یادآور شد که «اینجا ایران است و صدای سیاست را از یک نظم دسترسی محدود درگیر صلح مسلح در درون و بیرون مرزها می‌شنوید».
همزمان احمد زیدآبادی، روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی نیز در توئیتی نوشت: «پزشکیان را روی میدان مین فرستادند و قبل از اینکه حتی مینی منفجر شود، او را نه فقط وسط معرکه به حال خود رها کردند بلکه به رگبار هم بسته‌اند! این نوع سیاست‌ورزی هر نوع حکمرانی را در این مملکت به امری غیرممکن تبدیل می‌کند! ‏خب حالا به فرض پزشکیان را پاک از اعتبار انداختید، بعدش چی؟ می‌خواهید چه کنید؟»
درخواست از ظریف برای بازگشت به دولت پزشکیان
این انتقاد تند فاضلی و واکنش به ‌نسبت مشابه زیدآبادی اما دست‌کم به این دلیل که اتفاقا آذر منصوری در قامت رییس جبهه اصلاحات پس از انتشار توضیحات تکمیلی ظریف، صراحتا از او خواست که «بماند و ادامه دهد»، کمی غیرمنصفانه به نظر می‌رسید. منصوری که این بار هم از طریق حساب کاربری خود در توئیتر در این رابطه اظهارنظر می‌کرد، ظریف را خطاب قرار داد و نوشت: «از اعلام کناره‌گیری جنابعالی بسیار متاسف شدم. زحمات بسیاری در انتخابات و همراهی با دکتر پزشکیان و نیز شورای راهبری متقبل شدید و به طور قطع حضور شما در ادامه نیز مزیت‌های بسیاری به‌ خصوص برای پیگیری مطالبات مردم دارد؛ بمانید و ادامه دهید!» محمدعلی ابطحی هم در این زمینه نوشت: «آقای ظریف عزیز. خیلی برای ایران زحمت کشیدی ‏اما همچنان زود‌رنج مانده‌‌ای. کاش در سیاست داخلی هم مثل سیاست خارجی برای منافع مردم بجنگی. بیشترین موفقیت مخالفان شما در پاسخ‌های شما به هر رطب و یابسی است که می‌بافند. از آقای پزشکیان هم توقع می‌رود به هر شکلی نگذارد فداکاران قبل از پیروزی‌اش از دورش پراکنده شوند؛ ظریف ‌قوی‌ترین پشتوانه دولت است.» او همچنین در توئیتی دیگر با تاکید بر اینکه «پزشکیان بعد از معرفی اعضای دولت، مظلوم قرار گرفته»، کابینه پیشنهادی پزشکیان را «کابینه‌ای با اکثریت وزیران اصلاح‌طلب پرسابقه، تعدادی جوان و معاونت زنان مقبول» توصیف کرد و با یادآوری ترکیب مجلسی که قرار است صلاحیت وزیران پیشنهادی را بررسی کنند، ادامه داد: «یادمان هست که در قانون اساسی قدرت تقسیم شده است. پزشکیان قرار نبود دعوا کند که مردم هم خسته از دعوا شده‌اند. به همین دلیل بدون توجه به خصوصیات وزیران معتقدم باید از کابینه پزشکیان دفاع کرد.»
در میان اما شاید واکنش اسحاق جهانگیری بیش از دیگران حائز‌اهمیت بود. او توئیتی در این رابطه نوشت: «دوستان عزیز! شرایط گذشته را به یاد آوریم و نگران آینده هم باشیم. به تجربه آموخته‌ام که اگر حامیان رییس‌جمهور او را تنها بگذارند، همه ضرر می‌کنند.» معاون اول اصلاح‌طلب حسن روحانی که از قضا در مقاطعی از دوران هشت‌ساله ریاست‌جمهوری رییس‌جمهور اعتدالگرا، تا مرز کناره‌گیری از ادامه همکاری با دولت روحانی نیز پیش رفت و هرگز حاضر به استعفا نشد، در ادامه نوشت: «البته رابطه میان رییس‌جمهور و حامیان و پایگاه رای‌اش نیز دوطرفه و تعاملی است. مقدورات و معذورات را می‌توان و باید با گفت‌وگو و از طریق ارتباط با بدنه اجتماعی در حد امکان بیان کرد. به حفظ نیروهای توانا و موثر برای کشور کوشید.» جهانگیری در پایان تصریح کرد: «به‌رغم همه اینها و با وجود نقدهای بجا و نابجا نباید پزشکیان را تنها گذاشت. راه دشواری در پیش است ولی به معجزه گفت‌وگو باور و امید داشته باشیم.»