کریدور شمال- جنوب را دریابید

پیمان سنندجی، رییس کمیسیون ‌حمل‌ونقل اتاق بازرگانی تهران در یادداشتی ضمن اشاره به اهمیت تمرکز ایران و ارمنستان برای فعال کردن کریدور شمال‌- جنوب، پیشنهاد ایجاد یک کنسرسیوم مشترک میان شرکت‌های ‌حمل‌ونقل ایران و ارمنستان و سایر کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا برای فعال کردن این کریدور را مطرح کرد.
اتاق بازرگانی تهران در اوایل مهرماه، هیاتی تجاری را برای حضور در نشست اقتصادی ایران و کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا به ارمنستان اعزام کرد. یکی از پنل‌های این همایش به موضوع صنعت، ‌حمل‌ونقل و لجستیک اختصاص داشت و یکی از موضوعات حائز اهمیتی که در این پنل مورد بحث قرار گرفت، اهمیت کریدور شمال- جنوب بود. کریدور شمال-جنوب به عنوان یک شبکه ‌حمل‌ونقل استراتژیک به منظور تسهیل تجارت و ترانزیت میان هند، ایران، آسیای مرکزی، قفقاز و روسیه مورد توجه قرار گرفته است.
این کریدور، بنادر مهم در خلیج‌فارس را با بنادر دریای خزر متصل می‌کند و به این وسیله دسترسی به بازارهای آسیا و اروپا را افزایش ‌می‌دهد. این کریدور در عین حال، اتصالات میان بنادر را افزایش داده و منجر به کاهش زمان و هزینه ترانزیت میان آسیا و اروپا ‌می‌شود. چنانکه‌ با استفاده از کریدور شمال- جنوب که به عنوان جایگزین مسیرهای سنتی مانند کانال سوئز تلقی می‌شود، هزینه ‌حمل‌ونقل 30‌درصد ارزان‌تر و مسیرها 40‌درصد کوتاه‌تر ‌می‌شود.
در این میان ایران، به عنوان پل ارتباطی برای تجارت میان کشورهای عضو مجمع اقتصادی اوراسیا و سایر مناطق، نقش معناداری در کریدور بین‌المللی شمال-جنوب ایفا می‌کند و حضور فعالانه ایران در مسیر کریدور، ‌می‌تواند کشور ما را به یک بازیگر کلیدی در یکپارچگی و چشم‌انداز اقتصاد منطقه‌ای تبدیل کند.
چنانچه از بیان فرصت‌هایی نظیر ورود به بازارهای جدید، دسترسی به بنادر، دسترسی به ‌حمل‌ونقل چندوجهی، تقویت روابط چندجانبه و جذب سرمایه‌گذاری خارجی که این کریدور می‌تواند برای ایران فعال کند بگذریم، توجه به رفع محدودیت‌های مالی و زیرساختی که به پویایی این کریدور منتهی می‌شود نیز بسیار حائزاهمیت است.‌ این یک کریدور ‌حمل‌ونقلی چند وجهی است که شامل بخش‌های ریل، جاده و مسیرهای دریایی می‌شود و‌ از کشورهای متعددی هم عبور ‌می‌کند. در چنین شرایطی، از دست دادن یکی از مسیرها که می‌تواند در قالب بخش ریلی نیمه‌تمام نیز ظاهر شود، مسیر ‌حمل‌ونقل را به‌طورکلی مختل می‌کند. بنابراین نکته‌ای که پیش از این نیز مورد اشاره قرار گرفت، ضرورت تمرکز بر تامین منابع مالی و توسعه زیرساخت‌ها برای بهره‌گیری از ظرفیت‌های این کریدور است.
در سفر هیات ایرانی به ارمنستان، دو طرف نسبت به انجام سرمایه‌گذاری‌های مشترک به توافقاتی دست یافتند که قسمی از این توافقات می‌تواند معطوف به توسعه بخشی از زیرساخت‌ها در کریدور شمال- جنوب باشد؛ آنهم در شرایطی که گفته می‌شود، بیش از 100‌پروژه سرمایه‌گذاری با سرمایه بیش از 38‌میلیارد دلار برای اجرای پروژه‌های در حال اجرا یا اجرانشده این کریدور تا سال 2030 موردنیاز است.
به‌هرروی، ایران به دلیل موقعیت استراتژیکی که در کریدور ‌حمل‌ونقل شمال- جنوب دارد، نه‌تنها می‌تواند چشم‌انداز اقتصادی خود را توسعه ببخشد، بلکه به عنوان بازیگر اصلی در صحنه تقویت تجارت اوراسیا و بازارهای جهانی می‌تواند تجارت منطقه را نیز متحول کند. ما در رویداد نشست اقتصادی ایران و اتحادیه اوراسیا‌ این نکته را تبیین کردیم که ایران با پتانسیل‌هایش می‌تواند کریدور را فعال کند. در این فرصت، علاوه بر سایر پیشنهاداتی که در حوزه توسعه زیرساخت‌ها مطرح شد، این پیشنهاد را مطرح کردیم که شرکت‌های ‌حمل‌ونقلی از ایران، ارمنستان و سایر کشورهای حوزه اوراسیا که در این کریدور فعال هستند، کنسرسیوم مشترکی ایجاد کنند تا همکاری‌ها در سایه این کنسرسیوم به شکل سیستماتیکی انجام شده و توسعه پیدا کند. از آنجا که ناوگان ایرانی به دلیل مشکلاتی از قبیل عدم برخورداری از روادید و بیمه سبز قادر به ورود به کشورهای اروپایی نیستند از طریق این همکاری مشترک می‌توان نسبت به صادرات کالا به کشورهای اروپایی نیز امیدوار بود.